Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2014 йил сонли буйруғига илова

 
3.3.1-jadval 
Xalqaro iqtisodiyotdagi klaster modellarini solishtirma 
xarakteristikasi 
Qiyoslash 
mezonlari 
Amerika 
modeli 
G‗arbiy Evropa 
modeli 
Osiyo modeli 
Lotin Amerikasi 
modeli 
Rossiya model 
Klaster 
tashkil 
etish 
maqsadi 
Axborot 
tarqatish, 
marketing 
ishlarini 
yuritish, 
logistika 
masalalar 
Innovatsion 
rivojlanishni avj 
oldirish 
maqsadida 
tarmoqli 
tuzilmalar 
Subshartnoma 
asosida ishlab 
chiqarishni 
optimallashtirish 
innovatsion 
rivojlanish 
barqarorligi 
Tor ixtisoslik 
yo‗nalishlarda 
innovatsion 
jarayonlarni 
kuchaytirish 
Tarmoqli 
tuzilmalarni 
rivojlantirish 
 
Xorijiy  davlatlardagi  innovatsion  klasterlarning  rivojlanishi  tahliliga 
ko‗ra, mazkur tuzilmalarning asoslari sifatida texnoparklar,texnologiyalar, 
yuqori texnologiya hududlarini e‘tirof etish mumkin. 
Ma‘lumki,  innovatsion  jarayon  texnologiyalar  transferi  asosida 
yotadi.Texnologiyalar transferi o‗zining chiziqli ko‗rinishda rivojlanishiga 
muvofiq qo‗yidagi asosiy bosqichlarni o‗z ichiga oladi: 
fundamental ilmiytadqiqotlar; 
amaliy tadqiqotlar; 

---

110 
 
 
innovatsion ishlanmalar; 
yangi texnologiyalarni ishlab chiqarishga joriy etish; 
marketing  va  texnologiyalar  tijorati  (tayyor  mahsulotlarni  bozorga 
chiqarish). 
Texnologiyalar  transferining  barcha  bosqichlarini  muvaffaqiyatli 
amalga oshirish uchun quyidagi shart-sharoitlarni amalga oshirish zarur: 
olimlar tomonidan yaratilgan yangi g‗oyalar va yangiliklar zarur; 
g‗oyadan to ilmiy hajmdor mahsulotga aylanish mumkin bo‗lgan real 
patentlangan  ilmiy  natijaga  bo‗lgan  yo‗lni  bosib  o‗tish  lozim.  Buning 
uchun  etarli  moddiy-texnik,  tajriba-eksperimental  va  moliyaviy  ta‘minot 
kerak  bo‗ladi.  Bu  erda  ishlab  chiqarish  tarmoqlari  tomonidan  investitsiya 
berilishi muhimdir; 
ilmiy  ishlanma  ishlab  chiqarish  tarmog‗ining  amalda  qiziqishini 
uyg‗otishi va uni texnologik jarayonlarga joriy etilishi lozim; 
sanoat sinovi uchun ishlab chiqarish tarmog‗ida tegishli infratuzilma 
va sharoit yaratilgan bo‗lishi zarur; 
innovatsion  mahsulot  ichki  va  xalqaro  bozorlarda  to‗lovga  qodir 
talabga  ega  bo‗lishi  lozim,  ya‘ni  import  o‗rnini  bosadigan  va  eksportga 
yo‗naltirilgan bo‗lishi zarur. 
Xususiy  vaaksioner  kapital,  venchur  kapital  ishtirokida,  innovatsion 
jarayonni  tashkil  qilish,  uni  barcha  bosqichlarida  innovatsiyalarni  amalga 
oshirish  va  taqdim  etilgan  maqsadli  investitsiyalar  mavjud  sanoatga 
innovatsiyalarni targ‗ib qilish lozim. 
Davlat  yoki  boshqa  korxonalar  topshirig‗iga  asosan  innovatsion 
jarayon  oxirgi  bosqichni  tashkil  qilish  va  boshqarish  orqali  menedjerlar 
guruhini  ishga  solish  va  zaruriy  infratuzilmaniyaratish    orqali  amalga 
oshiriladi. 
Shuni qayd qilish kerakki, ko‗pgina mahalliy ilmiy ishlanmalar butun 
sharoitda 
amalda 
bo‗lgan  texnologiyalar  va  ishlab  chiqarilgan 
mahsulotlarning guruhiga to‗g‗ri kelmaydi. Ishlab chiqaruvchilarga tayyor 
va  yaxshi  reklama  qilingan  yangi  texnologiya  yoki  mahsulotlarni  sotib 
olish,  ularning  ishlab  chiqarishdan ko‗ra  osonroq hisoblanadi.  Respublika 

---

111 
 
 
ishlab chiqaruvchilari hali ham yangi mahalliy ishlanmalarga mablag‗larni 
ishonchsiz qo‗ymoqda. 
Davlat  amaliy  ilmiy-texnik  dasturlari  darajasida  ilmiy  loyihalarni 
moliyalashtirishda  bu  ishlarga  qiziqqanlarni  sanoat  tomonidan  ishtirok 
etishini  ta‘minlash  va  ayniqsa  tarmoqlar,respublikaning  etakchi  sanoat 
ob‘ektlari  va  ularning  moliyaviy  ishtiroki  bilan  yaratiladigan  venchur 
fondlari  loyihalar  amaliy  ishlanmalarning  birinchi  monitoringgini  olib 
borish hamda innovatsiya bosqichiga o‗tkazishi zarur. Sanoat tarmoqlarida 
ishlab  chiqarishda  innovatsion  loyihalarni  venchur  fondlari  orqali 
moliyalashtirishi kerak.