Parrandalarda ovqat ҳazm qilish tizimi kasalliklari

Тукча цитоплазманинг цилиндр шаклидаги ингичка, плазмолемма билан ўралган ўсимтасидир. Бу ўсимтанинг асосида, цитоплазмада базал танача, ичида эса микронайчалардан иборат, мураккаб тузилишга эга аксонема (“ўқ ип”) ётади.

Базал танача ва аксонеманинг диаметри бир хил - 150 нм атрофида бўлади. Базал танача тузилишига кўра центриолга ўхшаш бўлиб, 9 гуруҳ микронайча (триплет)лардан иборат.

Базал танача ва аксонеманинг диаметри бир хил - 150 нм атрофида бўлади. Базал танача тузилишига кўра центриолга ўхшаш бўлиб, 9 гуруҳ микронайча (триплет)лардан иборат.

Кўпинча диплосомадек жуфт, бир-бирига нисбатан перпендикуляр жойлашган базал таначаларни учратиш мумкин. Aксонема базал таначадан фарқ қилиб, унинг девори 9 жуфт микронайчалардан тузилган ва бир жуфт марказий микронайчалар ҳам мавжуд. Aксонема ва базал танача ўзаро боғланган бир бутун тузилмадир.

Юқори даражада тараққий қилган тукчанинг намунаси хивчинлардир. Хивчинлар кўпгина бир ҳужайралиларда учрайди ва ҳаракат органелласи ҳисобланади. Хивчинлар ва тукчалар бир-бирига ўхшаш бўлиб,уларнинг асосий фарқи хивчинчанинг анчагина узун бўлишидир. Сут эмизувчиларнинг бирдан-бир хивчинчали ҳужайралари спермийлар бўлиб, уларнинг ҳар бири биттадан хивчинчага (думчага) эга.

Киритмалар цитоплазма учун доимий бўлмаган таркибий қисмлар бўлиб, ҳужайрада моддалар алмашинуви ҳолатига кўра пайдо бўлиши ва йўқолиб кетиши мумкин. Трофик, экскретор, секретор ва пигмент киритмалар фарқ қилинади. Трофик киритмалар кимёвий таркибига кўра углевод, ёғ ва оқсил киритмаларга бўлинади.

Киритмалар цитоплазма учун доимий бўлмаган таркибий қисмлар бўлиб, ҳужайрада моддалар алмашинуви ҳолатига кўра пайдо бўлиши ва йўқолиб кетиши мумкин. Трофик, экскретор, секретор ва пигмент киритмалар фарқ қилинади. Трофик киритмалар кимёвий таркибига кўра углевод, ёғ ва оқсил киритмаларга бўлинади.

Ҳайвон ҳужайраларидаги гликоген полисахариди, ёғ томчилари, тухум ҳужайраларидаги вителлин оқсили трофик киритмалар ҳисобланади. Секретор киритмалар одатда юмалоқ шаклга эга бўлиб, ҳужайраларнинг ҳаёт фаолияти натижасида ҳосил бўлувчи биологик фаол моддалар сақлайди. Экскретор киритмалар ҳужайралардан чиқарилиши лозим бўлган метаболитлар бўлиб ҳеч қандай фермент ёки биологик фаол моддаларга эга эмас.