Паррандачилик сирлари

Товук, ўрдак, 
р о з
, 
курка
/
//
///
I V
Т овуқларнинг таш қи кўриниш ига қараб
м аҳсул дор л и ги н и аниқлаш .
I, II - яхши тухум берадиган товуқ.
I ll, IV - яхши тухум берм айдиган товуқ.
П а р р а н д а л а р н и н г
с а н о а т
а с о с и д а
р и в о ж л а н и ш и
п а р р а н д а
з о т л а р и
стр у к т у р ас и н и ў зга р т и р а д и ҳ ам д а у л ар н и н г 
и х т и с о с л а ш т и р и л г а н л и н и я ва к р о с с (н асд
ол и ш д а ф о й д а л а н и л а д и га н ги б р и д )л а р и д а н
ф ойдалани ш им кони ни беради.
М асал ан , тухум е ти ш ти р и ш учун а со с ан
Л егго р н з о т т о в у қ л а р и н и н г ге н е т и к иш лаб 
ч и қ и ш и ж и ҳ а т и д а н ҳ а р х и л к р о с с л а р и д а н
ф ойдаланилади.
Ш у н и қ а й д қ и л и б ў т и ш к е р а к к и , ч е т
давлатларда пўчоғи ж и гар р ан г бўлган тухумга 
эҳ ти ёж кўпроқ, уш бу тухум о қ рангли тухумга 
н и с б а т а н
ю қ о р и
б а ҳ о л а н а д и . 
П ў ч о ғ и
ж и г а р р а н г т у х у м о л и ш у ч у н Л е г г о р н з о т
товуқлари Н ью -гем пш ир, Род-айланд ва бош қа 
зотлар билан чатиш тирилади.
Мамлакатимизда аҳоли ўртасида ҳам сифатли 
гўшт, ҳам кўп м иқдорда тухум берадиган товуқ 
з о т л а р и г а э ҳ т и ё ж к а т т а . Б у н д ан т а ш қ а р и ,
11

---

Паррандачилик сирлари
р е с п у б л и к а м и з д а м ав ж у д б ў л ган п а р р а н д а
з о т л а р и в а п о п у л я ц и я л а р и н и г е н о ф о н д
сиф атида асраш зарур. Ч унки ҳ о зи р ги вақтда 
сан о ат п ар р ан д ачи ли ги д а ф о й д ал ан и л аётган
парранда зот ва популяциялари келгусида янги 
зот ва кросслар яратилиш ида иш ти рок этиш и 
м ум ки н . Ў зб е к и с т о н д а т а р қ а л г а н у р у ш қ о қ
(д а к а н ) 
м а ҳ а л л и й
т о в у қ
з о т и
ш у л а р
ж ум ласидан. Бундай парранда зоти маҳаллий 
ш ар о и тга яхш и м о сл аш ган , т а н а ту зи л и ш и
пиш иқ ва ҳаётчан бўлади.
Товуқларнинг Рус оқ зоти Леггорн товукдарни 
м аҳ а л л и й з о т б и л а н ч а т и ш т и р и б , в а з н и , 
с ер п у ш т л и л и ги ва ҳ а ё т ч а н л и г и н и о ш и р и ш
натижасида яратилган. Товукдарнинг Рус оқ зоти 
юксак даражада ҳаётчан, маҳсулдорлиги бўйича 
эса аждодларидан анча юқорида туради.
Ў збекистон ш ароитида чорвачилик илм ий- 
тад қи қо т ин ститутининг таж р и б а хўж алигида 
Рус о қ товуғининг м аҳаллий популяцияси 63 
ва 18 кросс хўрозлари билан чатиш тирилиб, 
у л а р н и н г
с е р п у ш т л и л и г и
о ш и р и л г а н . 
Чатиш тириш нати ж аси д а олинган дурагайлар 
м аҳсулдорлиги ва ҳаётчанлиги бўйича асл зот 
ва линия товукдаридан устун туради. Тухум 
б ер ад и ган т о в у қ л ар бир н еч а хусусиятлари 
б и л ан б о ш қ а л а р д а н а ж р а л и б ту р ад и : су я к
тузилиш и енгил, ти р и к вазн и кичик, 4 -5 ой 
ичида тухум бера бош лайди.
Т о м о р қ а х ў ж а л и к л а р и д а к ў п а й т и р и б , 
боқиладиган зотларга Л ом анн Браун, Л ом анн 
АСА, Л еггорн, Рус о қ товуғи, Н ью -гем пш ир, 
М инорка ва Р од-айланд зотлари киради.
12

---