Паррандачилик сирлари

Маҳмуда АБДУЛЛАЕВА
ISBN 978-9943-395-90-9
О’гЫШт
Ш
© "Meriyus" нашриёти, 2013.
И. Нуруллоҳ, 2013.

---

СЎЗБОШИ
Паррандачилик - етти хазинанинг бири экани 
ҳаммага маълум. Бугунги кунда у чиндан ҳам 
х а з и н а г а а й л ан га н . Д а в л а т и м и з то м о н и д ан
х у с у с и й т а д б и р к о р л и к к а к а т т а э ъ т и б о р
б е р и л а ё т г а н б и р п а й т д а б у с о ҳ а т о б о р а
ривожланмокда. Ж умладан, товуқчилик билан 
ш у ғу л л а н а ё т га н т а д б и р к о р л а р к ў п ч и л и к н и
таш кил қилмокда.
Авваллари паррандачилик маҳсулотлари четдан 
келтири лган бўлса, эндиликда тад биркорлар 
томонидан ўзимизда етиштирилмокда. Бозорлар 
р а с т а л а р и д а п а р р а н д а ч и л и к м аҳ с у л о тл а р и , 
хусусан, товуқ гўшти ва тухумни истаган пайт 
харид қилиш мумкин.
М азкур тўпламда парранда ва паррандачилик 
тўғрисида, уларни етиш тириш , парвариш лаш
ҳақида, тухум ва унинг фойдалилиги борасида 
сўз юритилади.
Ўйлаймизки, китоб тадбиркорларга, мазкур 
со ҳ ага қи зи қ у вч и л ар га "маълумотлар беради, 
деган умиддамиз.
з

---

П аррандачилик сирлари
УМУМИЙ МАЪЛУМОТЛАР
П аррандаларнинг биологик хусусияти
Паррандачилик чорвачиликнинг сердаромад, 
серпушт ва тез етилувчан тармоғи ҳисобланади. 
У халқимизга кўплаб сифатли парҳез таом — 
тухум ва парранда гўшти етказиб беришда катта 
аҳам иятга эта. А йниқса, товуқ, ўрдак, ғоз ва 
к уркачи лик билан ш уғулланувчи тарм оқлари 
қиш лоқ хўжалик паррандачилигининг асосий ва 
етук соҳаси ҳисобланади. Улардан қисқа вақт 
ичида кўп м и қ д о р д а м азал и гўш т олинади. 
Парранда гўшти тез ҳазм бўлиш хусусиятига кўра 
барча турдаги чорва моллари гўш тидан устун 
туради. Таркиби ҳар хил кимёвий элементларга 
бой. Ж умладан, 2 ойлик ж ўж а гўштида 20% га 
яқин оқсил, 10-12% ёғ бўлади. Тухумида 13% оқсил, 
11% ёғ, 1% м инерал моддалар ва витаминлар 
мавжуд. Тўйимлилиги ж иҳатидан 10 дона товуқ 
тухуми калорияси 0,8 кг. мол гўшти калориясига 
тўғри келади. Тухум таркибида 85% га яқин сув 
бўлиб, қолгани оқсил, витамин ва ферментлардан 
иборат. Тухум сариғи 52% сув, 32% ёғ ва 16% га 
яқин оқсилдан иборат.
П ар р ан д ач и л и к ж у д а т е з ети л ад и ган , т е з 
к ў п а я д и г а н ва с е м и р и ш и у ч у н к ам о з у қ а
с а р ф л а н а д и г а н
ч о р в а ч и л и к
т а р м о ғ и
ҳисобланади. М асалан, то ву қ ж ў ж ал ар и 5 -6
ойлигида тухумга киради, би ринчи йилда 150- 
200 та тухум беради.
4

---