Паррандачилик сирлари (Уй паррандалари товуқ, ўрдак, ғоз, курка парваришлаш ва тухум етиштириш)

Товуқ, ўрдак, ғоз, курка
Тана аъзолари
Боши ва кўзлари
Тожи
Тунш уғи
Кўкрак
Тери
Оёқ
Бел
А н а л ш еш иги
П аш лари
Қорни
Яхши т овуқ
Ранги қизил. П ат- 
лари қисман думалоқ 
ва 
эътиборни 
тез 
тортади, ранги оч са- 
рикдан 
жигарранг- 
гача. Кўзи оқ-қораси 
аниқ ва тиниқ.
Тожи оловранг ва 
майин.
Ўткир, 
калта, 
оз- 
гина букилган. Ж ў - 
жаларда сариқ, то- 
вуқларда 
ёрқинли- 
гини йўқотган бўла- 
Ди.
Гўштдор, 
кўкрак 
суяклари деярли се- 
зилмайди.
Майин, юмшоқ, ёр- 
қин, ёғи чиқмаган.
Кенг қадамли, ж ў- 
жаларда тўқ сариқ, 
товуқларда оч сариқ.
Кенг ва узун.
Нам, юмшоқ, бур- 
масиз, кўкимтир-оқ.
Ж ўж аларда силлиқ 
ва ёрқин. Товуқларда 
алоҳида, дум патлари 
ажралган.
Катта ва эластик, 
гупкадек 
юмшоқ. 
Ю мшоқ ва эластик 
тёри 
билан 
қоп- 
ланган.
Ёмон т овуқ
Ранги оч рангда.
Кўзи 
тиниқ 
бўл- 
майди.
Тожи очранг, қуруқ, 
қирралари аниқ аж - 
ралиб турмайди.
Узун, сарғиш.
Озғин, 
кўкрак су­
яклари бўртиб чиқ- 
қан.
Қуруқ, қатгиқ, кў- 
кимтир 
ва 
сарғиш 
рангда, 
ёғи 
чиқиб 
туради.
X шаклида, ориқ ва 
сариқ.
Қисқа ва нозик.
Қуруқ, 
сариқ.
Ж ўжаларда 
ёрқин 
эмас (матовый), ало- 
ҳида ажралган. То- 
вуқларда 
рангсиз, 
тўзғиган.
Тортилган, қаггиқ ва 
қўпол 
тери 
билан 
қопланган.
9

---

Паррандачилик сирлари
__________________
- Яхш и т о в у қ н и ё м о н и д ан а ж р а т и ш д а уни 
қўлга олиб кўриш мумкин.
Т о в у қ л а р н и н г о ё қ л а р и о р а с и ю м ш о қ ва 
эл асти к бўлиш и л о зи м . О ё қ л а р и о р аси д аги
м асо ф а 2 -3 б ар м о қн и таш к и л этиш и к ер ак. 
Бунда т о в у қ н и н г каттал и ги ва б ар м о ғи н ги з 
қалинлигига ҳам аҳ ам и ят беринг.
Бундан таш қари , товуқн и н г о ёқл ар и теки с 
б ў л и ш и , 
к л е ш
с и н г а р и
" и ч к а р и н и
к ў р сатм асл и ги " (> <) л о зи м . Б у н д ай т о в у қ
тухум қўйиш да қийналм айди.
И к к и н ч и э ъ т и б о р л и ж и ҳ а т и ш у н д а к и , 
оёқл ар и асоси билан к ў к р ак асоси орасидаги 
масоф а табиатан бир барм оқ кенглигида бўлади 
ва тухум қўйиш пайтида 3-4 барм оқ кенглигича 
кенгаяди.
Т о в у қ т у х у м д а н қ о л г а н д а у н и н г т а ш қ и
кўриниш ида ҳам ўзгариш лар ю з беради. Унинг 
қ о р н и қ а т т и қ л а ш и б , м у н т а з а м к и ч р а й и б
боради. Буни қуйидаги тасвирда янада ан и қроқ 
кўриш мумкин:
ю

---

Товук, ўрдак, 
р о з
, 
курка
/
//
///
I V
Т овуқларнинг таш қи кўриниш ига қараб
м аҳсул дор л и ги н и аниқлаш .
I, II - яхши тухум берадиган товуқ.
I ll, IV - яхши тухум берм айдиган товуқ.
П а р р а н д а л а р н и н г
с а н о а т
а с о с и д а
р и в о ж л а н и ш и
п а р р а н д а
з о т л а р и
стр у к т у р ас и н и ў зга р т и р а д и ҳ ам д а у л ар н и н г 
и х т и с о с л а ш т и р и л г а н л и н и я ва к р о с с (н асд
ол и ш д а ф о й д а л а н и л а д и га н ги б р и д )л а р и д а н
ф ойдалани ш им кони ни беради.
М асал ан , тухум е ти ш ти р и ш учун а со с ан
Л егго р н з о т т о в у қ л а р и н и н г ге н е т и к иш лаб 
ч и қ и ш и ж и ҳ а т и д а н ҳ а р х и л к р о с с л а р и д а н
ф ойдаланилади.
Ш у н и қ а й д қ и л и б ў т и ш к е р а к к и , ч е т
давлатларда пўчоғи ж и гар р ан г бўлган тухумга 
эҳ ти ёж кўпроқ, уш бу тухум о қ рангли тухумга 
н и с б а т а н
ю қ о р и
б а ҳ о л а н а д и . 
П ў ч о ғ и
ж и г а р р а н г т у х у м о л и ш у ч у н Л е г г о р н з о т
товуқлари Н ью -гем пш ир, Род-айланд ва бош қа 
зотлар билан чатиш тирилади.
Мамлакатимизда аҳоли ўртасида ҳам сифатли 
гўшт, ҳам кўп м иқдорда тухум берадиган товуқ 
з о т л а р и г а э ҳ т и ё ж к а т т а . Б у н д ан т а ш қ а р и ,
11

---