Паррандачилик сирлари (Уй паррандалари товуқ, ўрдак, ғоз, курка парваришлаш ва тухум етиштириш)

Паррандачилик сирлари
Вируслар совуққа чидамли бўлса-да, ю қори 
ҳ а р о р а т г а ч и д а м си з. Ш у бои с к ас ал л ан га н
паррандалар гўш тини яхш илаб қай н ати б ёки 
қовуриб, истеъм ол қилиш мумкин.
Тиф
Т иф к асал л и ги н и сал ьм о н ел л а галин арум
қ ў з ғ а т у в ч и с и к е л т и р и б ч и қ а р а д и . У н и н г 
чидамлилиги анча ю қори: хона ҳарорати, қуёш
нуридан ҳим ояланган ж ойда 1 йилгача, қолдиқ 
ва тўш ам аларда 2 -3 ойгача яш айди. К асаллик 
зарарлан ган парран дадан б ош қалари га тухум, 
тўш ама, о зу қа орқали ю қади. А нтисанитария 
ҳ о л а т л а р и д а к а с а л л и к ж у д а т е з т а р қ а й д и . 
М азкур касаллик барча турдаги паррандаларда 
учрайди. Т овуқ ва куркаларда, ай н и қса, 2-3 
о й д а н 6 о й г а ч а б ў л г а н ё ш д а г и л а р и д а бу 
к асалликка мойиллик ю қори.
К асалланган товуқлар то ж и ранги оқаради, 
а х л а т и д а с а р и қ б а д б ў й с у ю қ л и к б ў л а д и . 
К асалликнинг ўткир ш аклида парран далар тез 
қирили б кетади.
А сосий п р о ф и л а к т и к а ч о р аси к ас ал л и к к а
чалинган товуқларни йўқ қилиш дир. Ж а са д и
ёқилиб, сўндирилм аган оҳак ёрдам ида и шло в 
берилади ва кўмилади. Қолган товуқлар бош қа 
е р г а к ў ч и р и л и б , 
х о н а т о з а л а н а д и
в а
дези нф екци яланад и.
П р о ф и л а к т и к а ч о р ал ар и д ан би ри: 10 кун 
м о б а й н и д а
к у н л и к
о з у қ а
р а ц и о н и г а
м и қд о р и н и н г 0,04% м иқдорид а ф у р азо л и д о л
қ ў ш и ш , 
6 0 - 7 0
к у н л и к
п а р р а н д а л а р н и
46

---

Товуқ, ўрдак, 
р о з
, 
курка
в а к ц и н а ц и я л а ш ҳ а м д а о з у қ а л а н т и р и ш н и
кучай ти ри ш д и р.
П астереллез
Пастерел,\ез (паррандалар холераси) патоген 
м икроорганизм лар — пастереллар томонидан 
қўзғатилади. Пастереллар анча чидамли бўлиб, 
гўнгда 6, жасадда 12, сув ва озуқада 2 ҳафтагача 
яшайди. Улар қуёш нурида 2-3 кун ёки 45°С дан 
юқори ҳароратда нобуд бўлади. Ушбу касаллик 
зарарланган тухум, зарарланган тирик организмлар 
ва ҳаво орқали юқиши мумкин.
М а зк у р к а с а л л и к к а , а й н и қ с а , к у р к а кўп 
учрайди.
К а с а л л а н г а н п а р р а н д а д е п р е с с и я к а б и
ҳ о л атд а бўлади, и ш таҳ аси бўлм айди, бурун 
т е ш и г и д а н с у ю қ л и к к е л и б т у р а д и , т о ж и
кўкаради, ичи кетади.
К а с а л л а н г а н п а р р а н д а н и д а в о л а ш у ч у н
о з у қ а л а н т и р и ш н и к у ч ай ти р и ш б и лан би рга 
к ў к а т л а р ва А, В, D, Е в и там и н л ар и ҳ ам д а 
рационига сульфамид препаратларини (0,3% ли 
сульфоквиноксалин) киритиш лозим. Бир ҳаф та 
давом ида су л ьф ам етази н п р еп ар ати н и сувга 
(0,1% ) ё к и о з у қ а г а (0 ,5 % ), ш у н и н г д е к , 
сульф ам ерозин натрийни озуқага (0,5%) қўш иб 
бериш яхш и сам ара беради.
П р о ф и л а к т и к а м а қ с а д и д а к а с а л л а н г а н
парран да й ў қ қилинади. Хона ва инкубаторга 
қ ў й и л ад и ган ту х у м л ар д е зи н ф е к ц и я л а н и ш и
лозим.
47

---