Parodont kasalliklarini dispanserizasiyasi

---

Parodont kasalliklarini dispanserizasiyasi.
 
Surunkali qaytalanish bilan uzoq davom etadigan parodont kasalliklarini 
davolash uchun dispanserizasiya – hisobga olib, vaqti-vaqti bilan bu bemorlarni 
ko’rikdan o’tkazib, turli klinik-laboratoriya tekshiruvlari o’tkazib turib, og’iz 
bo’shlig’i a’zolari, keragida, ichki a’zo kasalliklarini davolash chora-tadbirlarini 
o’tkazish zarurdir. 
Demak, kompleks parodontologik yordam ko’rsatishda stomatologlar-
terapevt, 
jarrox, 
ortoped, 
bolalar 
stomatologlari 
hamda 
boshqa 
mutaxassisliklardagi 
vrachlar 
qatnashishar 
ekanlar. 
Poliklinikalarda 
parodontologik xonalar bo’lishi va ularda ma’lum maxsus bilimga ega bo’lgan 
stomatolog-parodontologlar ishlashlari kerak. Ularning asosiy vazifalarini Ye.V. 
Borovskiy va boshq. (1998) quyidagicha belgilaydi: 
1.
Parodontologik yordam yuqori saviyada ko’rsatilishi kerak. 
2.
Davolash uchun kerakli dori-darmonlarni vrach-terapevtlar bilan 
maslahatlashib tanlash. 
3.
Uslubiy ishlarni tashkil etish. 
4.
Dispanserizasiya hisobini yulga qo’yish. 
5.
Fan va amaliyot yangiliklarini parodont kasalliklarini davolashga kiritib 
borish. 
6.
Yangi ish tartiblari va davolash profilaktik ishlarini takomillashtirish. 
Parodontologik xonada stomatolog uskuna, tish toshlari, karashlarini olib 
tashlash uchun ultratovush apparati, vakuum-apparat (Kulajenko apparati), tish 
toshlarini olishga muljallangan asboblar, jarroxlik muolajalarini bajarish uchun 
kaychilar, skalpellar, kyuretkalar, ekskovatorlar, tish karashlarini aniqlash 
(indeksasiya) uchun turli buyoklar (fuksin suyukligi, Shiller-Pisarev sinamasi 
uchun lyugol eritmasi), sitologik, bakteriologik tekshiruvlar uchun idishlar, 
moslamalar kabilar bo’lishi kerak. 
Poliklinikalarda gigiyenik xonalar bo’lishi va u yerda yordam so’rab kelgan 
bemorlarni tish tozalash qoidalari bilan tanishtirish, gidroterapiya xonasida esa, 
maxsus moslama yordamida tishlarni, og’iz bo’shlig’ini 1-2 atmosfera bosim 
ostida beriladigan suv bilan (unga turli xushbuy-aromatik suyuqliklar 
aralashtirilishi mumkin) yuviladi. Bir vaqtning o’zida gidromassaj vazifasini ham 
bajaradi. 

---

Dispanserizasiya deganda, biz ma’lum kasalliklar – uzoq davom etadigan, 
o’z davomida turli asoratlarni keltirib chiqaradigan kasalliklar (gullagan –kariyes 
kasalligi, og’iz shilliq pardalarining juda ko’p turdagi kasalliklari) jumladan, 
parodont kasalliklari bilan og’rigan bemorlarni \isobga olib, maxsus hisob 
daftarlari ochib, kasallik tarixida maxsus belgilar «P» qo’yib, ularni vaqti-vaqti 
bilan taklif etib, kasallikni asoratlarini oldini olishga qaratilgan ishlarni bajarishni 
tushunmog’imiz kerak.