15-variant
1. Ch.Darvin fikrichaShimoliy hamda Janubiy Amerika faunasi
o‘rtasida farq qanday paydo bo'lgan?
A) Biologik alohidalanish tufayli organizmlar o'rtasida genlar
almashinuvi sodir bo'lmagan
B) Meksikaning janubida quruqlik ko‘tarilishi tufayli
hayvonlarning bir qit’adan boshqa qit’aga o‘tishi uchun to‘siq
hosil bo‘lgan.
C) Suv ko'tarilishi natijasida qitalar o'rtasida farq paydo bo'lgan.
D) Etiologik alohidalanish tufayli organizmlar o'rtasida genlar
almashinuvi sodir bo'lmagan.
2. Darvin Janubiy Amerikada uchraydigan qaysi hayvonlarni
Shimoliy Amerikada uchramasligini aniqladi?
A) lama, tapir, yalqov, vyurok
B) keng burunli maymunlar, lama, tapir, yalqov, chumolixo‘r,
zirhlilar
C) kenguru, koala, tapir, vyurok
D) bir orkachli tuya, lama, yalqov
3. XIX asrda Angliyada sanoatning gurkirab rivojlanishi qaysi
sohalardan olinadigan xomashyolarga talabni kuchaytirdi?
A) parrandachilik va qishloq xo'jaligi
B) parrandachilik, chorvachilik, dehqonchilik
C) mashinasozlik, uskunasozlik, kimyo sanoati
D) chorvachilik va qishloq xo'jaligi
4. Ch.Darvin asarlarini aniqlang.
1) "Turlarning paydo bo'lishi"; 2) "Odamning paydo bo'lishi va
jinsiy tanlanish"; 3) "Zologiya falsafasi";
4) "Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o'simliklarning
o'zgaruvchanligi"; 5) "Zologiyaga kirish" 6)
"Hayvonlarning tana qismlari"; 7) "Hayvonlarning paydo bo'lishi";
8) "Hayvonlar tarixi"
A) 1, 2, 4 B) 3, 5 C) 6, 7, 8 D) 1, 3, 4
5. Rus akademigi D.K.Belyayevni fikrlari va tajribalarini aniqlang.
a) sun'iy tanlash yo'li bilan yovvoyi hayvonlarni xonakilashtirish
mumkin; b) yovvoyi hayvonlarni faqat ongsiz tanlash yo'li bilan
ajratsa bo'ladi; c) itlarni xarakterini o'rgandi; d) tog' vyuroklari
tumshuqlaridagi farqlarni aniqladi; e) tulkini xarakterini organdi;
A) a, d, e B) b, c C) a, e D) b, c, d, e
6. Darvin sun'iy tanlash muvoffaqiyatli chiqishi uchun … e'tibor
qaratish kerak ekanligini e'tirof etdi?
1) tanlash uchun olingan organizmlar son jihatdan ko'pligi; 2)
tanlash uchun olingan organizmlar son jihatdan kamligi; 3) ulardagi
induvidial o'zgaruvchanlikka; 4) tur ichidagi o'zgaruvchanligiga; 5)
seleksionerni tajribasi va sinchkovligiga; 6) organizmlarni erkin
chaishishiga qo'yib berish; 7) nazoratsiz chatishishiga yo'l
qo'ymaslik;
8) tanlash ta'sirini irsiy o'zgaruvchanlik tufayli to'plana borishiga
bog'liq ekanligiga etibor qaratish.
A) 2, 4, 5, 6, 8
B) 1, 3, 5, 7, 8
C) 1, 2, 5, 6, 8 D) 2, 3, 5, 7, 8
7. Zot va nav chiqarishda asosiy omillarni belgilang.
A) irsiyat va o'zagruvchanlik
B) irsiy o'zgaruvchanlik va sun'iy tanlash
C) yashash uchun kurash, sun'iy tanlash
D) faqat sun'iy tanlash
8. Belyayev qaysi guruhdagi tulikilar ustida tajriba olib bordi.
A) odamga tashlanuvchan, o'ta tajovuzkor
B) tashlanishgaqo'rqib turadigan, lekin tashlanishni xohlaydigan
C) hotirjam izlanuvchi
D) ham tajovuzkor, ham hotirjam izlanuvchi
9. Qo'ylarning yovvoyi ajdod turlarini aniqlang.
1) muflon; 2) arxar; 3) romonov; 4) argali; 5) merinos;
6)
hisor
A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 4, 6 C) 2, 4, 5 D) 1, 2, 4
10. Darvin qayd etgan muayyan (a), nomuayyan (b) tashqi muhit
ta'sirlari to'g'ri berilgan javobni aniqlang.
1) organizmning keyingi avlodlari o'zgaradi; 2) tashqi muhit ta'siri
barcha organizmlarda namoyon bo'ladi; 3) shaxsiy
o'zgaruvchanlik ro'y beradi; 4) tashqi muhit ta'siri ayrim
organizmlarda namoyon bo'ladi; 5) guruhli o'zgaruvchanlik ro'y
beradi; 6) o'zgarish belgilari organizmning o'zida namoyon bo'ladi
A) a-3, 4; b-2, 1 B) a-2, 5; b-3, 4
C) a-5, 6; b-1, 4
D) a-2, 6; b-2, 3
11. Tashqi muhitning qanday ta'sirida shaxsiy o'zgaruvchnlik vujudga
keladi?
A) modifikatsion B) korrelyativ
C)
nomuayyan D) muayyan
12. Darvin evolutsion ta'limotni yaratish uchun o'z faoliyatini nimadan
boshladi?
A) tabiiy sharoitda yashovchi hayvon va o'simliklar hayotini
o'rganishdan
B) odamning xo'jalik faoliyatini natijalaridan
C) evolyutsion jarayon mexanizmlarini aniqlashdan
D) evolutsiyani harakatlantiruvchi kuchlarini aniqlashdan
13. Sun'iy tanlash natijasida yaratilgan zotlarni aniqlang?
1) simmental; 2) axaltaka; 3) bankiv; 4) yakobin; 5) qora bayir; 6)
hisor, 7) muflon; 8) axaltaka; 9) turman;
10) tovus kaptar; 11) arxar; 12) qorako'l
A) 2, 4, 5, 6, 7
B) 1, 2, 4, 5, 6, 8, 10
C) 1, 2, 5, 6, 8, 9, 11, 12
D) 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12
14. Charlz Darvinning o'simlik va hayvon (a), odam (b) va faqat
o'simliklarga(c) bag'ishlangan asarlari qachon yozilgan?
1) 1871 - yil; 2) 1859 - yil; 3) 1868 - yil; 4) 1876 - yil
A) a - 3; b - 1; c - 4
B) a - 2; b - 1; c - 3
C) a - 1; b - 3; c - 2
D) a - 2; b - 1; c - 4
15. Sun'iy tanlash yo'li bilan (a) va tabiiy tanlanish natijasida (b) hosil
bo'lgan organizmlar to'g'ri juftlangan javobni aniqlang.
1) barbadoss go'zasi; 2) tarpan; 3) merinos; 4) kornuel;
5) bankiv; 6) gereford; 7) kaputsin
A) a-1, 4; b-3, 7
B) a-2, 3, 7; b-1, 2, 4
C) a-3, 4; b-2, 5, 7
D) a-2, 5; b-3, 4, 6
16. Turman organizmidagi barcha hujayralarda uchraydigan
organoidlarni aniqlang.
1) mitoxondriya; 2) ribosoma; 3) leykoplast; 4) golji majmuasi; 5)
silliq endoplasmatik to'r; 6) vakuola;
7)
xromatofora
A) 1, 2, 4, 5 B) 2, 3, 6, 7 C) 1, 4, 6 D) 2, 5, 7
17. Darvin fikricha, organizmlarga tashqi muhitning ta'siri
muayyan (a) va nomuayyan (b) ko'rinishda bo'lishi mumkin.Ushbu
hodisalarni ularning mohiyati bilan juftlang.
1) tashqi muhit ta'siri barcha organizmlarda namoyon
bo'ladi; 2) tashqi muhit ta'siri ayrim organizmlarda namoyon
bo'ladi; 3) guruhli o'zgaruvchanlik ro'y beradi;
4) shaxsiy o'zgaruvchanlik ro'y beradi.
A) a - 2, 4; b - 1, 3
B) a - 1, 4; b - 2, 3
C) a - 2, 3; b - 1, 4
D) a - 1, 3; b - 2, 4
18. Zararkunanda hasharotlar – xasva, olma qurti, ko'sak qurti, shira
va hakazolarga qarshi kurashda quyidagi eukariotlarning
qaysilaridan foydalaniladi?
1) mikrofanus; 2) oltinko'z; 3) trixogramma; 4) afelinus;
Parmanov H __2020y
5) podoliya; 6) g'o'za tunlami; 7) entobakteriyalar
A) 2, 3, 6 B) 1, 2, 3, 4, 5, 7 C) 1, 3, 4, 6 D) 1, 2, 3, 4
19. Belyayev biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan?
A) sun'iy tanlash orqali tulkilarni xonakilashtirgan
B) ichki kasalliklarni o'rgangan
C) botanika taraqqiyotiga xissa qo'shgan
D) gelmentlarni o'rgangan
20. Qaysi hodisalar tur ichidagi kurashga misol bo'ladi?
a) bo'ri, tulki, quyon orasidagi munosabat;
b)
hasharotlar bilan gulli o'simliklar orasidagi munosabat; c)
chigirtkalar bilan tuyoqlilar orasidagi munosabat; d) zich ekilgan
o'simlik maysalarining nimjon o'sishi; e) qushlarda erkak
organizmlar o'rtasidagi kurash; f) suv usti qalin muz bilan qoplanishi
natijasida baliqlarning halok bo'lishi;
j) namlik yetishmasligi oqibatida cho'l o'simliklarining ko'plab
nobud bo'lishi.
A) a, b, s B) d, e C) f, j D) a, c, f
21. Bir yovvoyi turdan kelib chiqqan zot va navlarni toping.
A) qo'y, xonaki kaptar, qandlavlagi
B) kaptar, qoramol, cho'chqa, karam
C) qo'y, it, qoramol, g'o'za
D) tovuq, kaptar, karam, qand lavlagi
22. Sun'iy tanlash o'zida bir-birini to'ldiruvchi qaysi hodisalarni
mujassamlashtirdi?
a) ko'zlangan maqsadga mos organizmlarni tanlash va saqlash; b)
chatishtirish uchun zarur bo'lgan ota-ona formalarni saralash va
yangi nasl olish; c) inson talablariga mos bo'lmagan organizmlarni
yaroqsizga chiqarish; d) inson talablariga mos bo'lmagan
organizmlarni tanlash va saqlash.
A) b, c, d B) b, d C) a, b, c D) c, d
23. Nima sababdan tur ichidagi kurash shiddatli
bo'ladi?
a) yashash areali o'xshash; b) oziqlanishi o'xshash;
c) yashash areali farqlanadi; d) dushmanlari o'xshash;
e) urchish davri o'xshash; f) urchish davri farqlanadi.
A) a, b, d, e B) b, c, d, e C) a, b, d, f D) c, b, d, f
24. Yangi nav yoki zot chiqarishda asosiy omil nima hisoblanadi?
A) irsiy o'zgaruvchanlik va tabiiy tanlash
B) irsiy o'zgaruvchanlik va sun'iy tanlash
C) yashash uchun kurash va tabiiy tanlash
D) yashash uchun kurash va irsiy o'zgaruvchanlik
25. Ongsiz tanlash yo'li bilan nav, zotlarni yaratish mumkinmi?
A) mumkin emas
B) ha, lekin uzoq muddat talab etadi
C) ha, lekin qisqa muddat talab etadi
D) navlar, zotlar faqat tabiiy tanlashda yaratiladi
26. K.D.Belyayev tajribalariga mos javobni aniqlang.
1) odamga tashlanishga qo'rqib turadigan erkak va urg'ochi
tulkilarni alohida urchitdi; 2) nasllar orasida odamga tez
ko'nikuvchi tulkilarni tanlab bordi; 3) dekabr yanvar
va mart-aprel oylarida urchiydigan tulkilarni oldi; 4) nasllar
orasida xotirjam izlanuvchi instinktli tulkilarni tanlab bordi; 5)
tulkilarning xatti-harakatiga qarab sun'iy tanlash olib bordi; 6)
tashqi quloq suprasi osilgan, dumini gajak holda egib turadigan
tulkilar oldi; 7) xonaki itlarga o'xshash tulkilar oldi
A) 1, 2, 3, 6
B) 2, 3, 4, 5, 7
C) 1, 3, 5, 6, 7
D) 2, 3, 5, 6, 7
27. Sun'iy tanlashning muvaffaqiyatli chiqshi quyidagilarning qaysi
biriga bog'liq?
a) tanlash uchun olingan organizmlar sonining ko'pligiga;
b) organizmlar sonining kamligiga; c) individual o'zgaruvchanlikka;
d) seleksioner sinchikovligiga;
f) organizmlarning nazoratsiz chatishmasligiga; e) tanlash ta'sirini
irsiy o'zgaruvchanlik tufayli to'planib borishiga
A) a, c, d, f, e B) b, c, f, e C) a, b, c, d, f, e D) b, c, d, e
28. Darvin qayd etgan bevosita (a), bilvosita (b) tashqi muhit ta'sirlari
to'g'ri berilgan javobni aniqlang.
1) organizmning keyingi avlodlari o'zgaradi; 2) tashqi muhit ta'siri
barcha organizmlarda namoyon bo'ladi; 3) shaxsiy
o'zgaruvchanlik ro'y beradi; 4) tashqi muhit ta'siri ayrim
organizmlarda namoyon bo'ladi; 5) guruhli o'zgaruvchanlik ro'y
beradi; 6) o'zgarish belgilari organizmning o'zida namoyon bo'ladi
A) a-6; b-1 B) a-2, 4; b-1, 5 C) a-2; b-4 D) a-3; b-5
29. Qaysi hodisalar organizmlarning anorganik tabiat noqulay
sharoitiga qarshi kurashiga misol bo'ladi?
a) bo'ri, tulki, quyon orasidagi munosabat; b) hasharotlar bilan
gulli o'simliklar orasidagi munosabat;
c) chigirtkalar bilan tuyoqlilar orasidagi munosabat;
d) zich
ekilgan o'simlik maysalarining nimjon o'sishi; e) qushlarda
erkak organizmlar o'rtasidagi munosabat; f) suv usti qalin muz
bilan qoplanishi natijasida baliqlarning halok bo'lishi; j) namlik
yetishmasligi oqibatida cho'l o'simliklarining ko'plab nobud
bo'lishi.
A) a, b, s B) d, e C) f, j D) a, c, f
30. Paxtazorlarda o'sadigan begona o'tlar bilan g'o'za o'rtasidagi
kurash yashash uchun kurashning qaysi shakliga mansub ?
A) turlararo kurash
B) tur ichida kurash
C) tabiatning noqulay ta'siriga qarshi kurash
D) o'simliklar o'rtasida kurash
Parmanov H __2020y
Do'stlaringiz bilan baham: |