Pandemiya (yunoncha πανδημία, “butun xalq") bu kasallik nafaqat ma'lum bir mamlakatda va ba'zi mintaqalarda, balki bir necha mamlakatlarning chegaradosh hududlarida ham tarqalishi mumkin bo'lgan keng epidemiyalar bilan tavsiflanadi

Bajardi: 1-kurs magistri

Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zMU

Geografiya va tabiiy resurslar fakuleti
Bajardi:1-kurs magistri
Xudoynazarova Mavluda
Qabul qildi: Komilova Nilufar
Fan:Tibbiyot geografiyasi
Mavzu: Global pandemiyalar va ularni o’rganish

Pandemiya pandemiya
(yunoncha πανδημία, “butun xalq")
- bu kasallik nafaqat ma'lum bir
mamlakatda va ba'zi mintaqalarda,
balki bir necha mamlakatlarning
chegaradosh hududlarida ham
tarqalishi mumkin bo'lgan keng
epidemiyalar bilan tavsiflanadi.
Ispan qripi, vabo, oʻlat (taun)
Cho’chqa qripi, COVID-19
koronavirus pandemiyası va
boshqalar shular jumlasidandir.
Xususan, tarixda "qora o'lim"
nomi bilan ma'lum bo'lgan
uchta o'lat pandemiyasi ma'lum

Pandemiya
Epidemiya - yuqumli kasallikning ma'lum bir populyatsiya ichida tarqalishi. U xalqaro chegaralar bo'ylab tarqalganda pandemiyaga aylanadi. Qayd etilgan vaqt davomida epidemiyalar va pandemiyalar nafaqat odamlar o'rtasida o'tgan kasallik tufayli, balki insoniyat tarixini o'zgartirib yubordi. Pandemiya hayvonot dunyosiga ta'sir ko'rsatdi, oziq-ovqat ta'minotini kamaytirdi va ochlik va ochlikka olib keldi. Asrlar davomida insoniyat o'zini pandemiyadan himoya qilish uchun ozgina vositalarga ega edi; xurofot, irqchilik va jaholat tibbiy fikr va amaliyotni siqib chiqardi. Haqiqatan ham, tibbiy fikrlarning aksariyati xuddi shu xatolarga asoslangan edi.


Epidemiya

Pandemiya
O'tmishdan bizga bir qancha pandemiyalar ma’lum. Evropani barbod qilgan Qora vabo - buning bir misoli. Pandemiyalar millionlab insonlarni o’limiga va chuqur iqtisodiy inqirozlaga sabab bo’lishidan tashqari, har gal jamiyat hayotiga ma’daniy, siyosiy hamda ijtimoiy o’zgarishlarni olib ketgan. Aksariyat holatlarda bu o’zgarishlar pandemiyaning o’zidanda uzoqroq vaqt davomida saqlanib qolgan. Tarixda sodir bo’lgan eng katta pandemiyalar hisoblanuvchi Afina vabosi, Qora o’lat va Ispan grippi misolida ma’lum bo’ladiki, kasalliklarga qarshi kurashish jarayonida jamiyatdagi sog’liqni saqlash, iqtisodiyot, din va odamlar o’rtasidagi ijtimoiy munosabatga kirishish, ish jaroyoni kabilar katta o’zgarishlarga uchragan. Britaniyalik siyosatchi Dr. Liam Foks qayd etganidek, “pandemiyadan keyingi hayot xech qachon avvalgidek bo’lmagan, bu safargisi (COVID 19) ham bundan mustasno emas
Biz epidemiya va pandemiya tushunchasini bir-biri bilan adashtirmasligimiz lozim. Tarixda bir qancha epidamiyalar va pandemiyalar bo’lib o’tgan.
Epidemiyalar:
Afina vabo epidemiyası (er.a.429-27/426)
Rossiyada taun epidemiyası (1654-1655)
Boyuk London vabosi (1665-1666)
Boyuk taun epidemiyası (1679)
Marsel taunu (1720-1722)
Taun epidemiyası (1878-1879)
Ebola virusi (2014)