Пахтани дастлабки ишлаш технологиясида

 

---

 
1.6-расм. Вентилятор. 
1- паррак; 2- куракчалар; 3-тик диск 4-паррак конуси; 5- чиқиш қувури;
6-вентиляторнинг қопламаси (кожухи); 7-мухофаза қобиғи; 8- электродвагатель;
9-эластик муфта; 10- подшипникла; 11- тумба.
 
Ишлатиб бўлинган ҳавони атмосферага чиқаришдан олдин уни 
тозаланади. Бу мақсад учун пахта тозалаш корхоналарида марказдан қочма 
чангтутгичлар (циклонлар) қўлланилади. Бу ерда чанг ҳаво таркибидан йирик 
чанглар (ўлчами 50 мкм дан катта) ушлаб қолиниб, тозаланади. Ҳаво оқими 
айланганда циклон ичида марказдан қочма куч хосил бўлади, бу куч 
таъсирида чанг заррачалари ҳаводан ажралади ва ташқи деворига урилади.
Пахта тозалаш корхоналарида конуссимон циклонлардан кенг 
фойдаланилади. Конуссимон циклон кириш қувури ичи бўш қирқилган 
ташқи конусдан, ичи бўш қирқилган ички конусдан, кесувчи соябонсифат 
қалпоқ ва чанг тутадиган патрубкадан ташкил топган. Чанг ҳаво циклонга 
уринма бўйлаб
кириш қувури орқали кириб келади ва айланма ҳаракат қилади. Марказдан 
қочма куч чанг заррачаларини ташқи конуснинг ички деворига уради, ундан 
улар айланиб чанг қувурига тушиб кетади ва чиқинди камерасига чиқариб 
юборилади.
Ҳаво оқими циклоннинг пастки қисмида айланиб ички конусга ўтишда 
тезлигини йўқотади. Сўнг тоза ҳаво атмосферага чиқади.

---

Циклоннинг нормал ишлашини таъминлаш мақсадида ташқи ҳавони 
сўришига йўл қўймасдан, чиқиш тешигига соябонсифат қалпоқ оқимини 
мослаш ҳисобига ҳаво сўрилишини ҳосил қилиш зарур. Бу циклоннинг 
пастки қисмида босим камайишининг бирмунча пасайишига сабаб бўлади. 
Циклондаги ҳаво сўрилишини умуман йўқотиш чанг қувурини герметиклаш 
ҳисобига эришилади.
Циклоннинг чанг тутиш самараси 94-97% гача етиши мумкин. Ҳавони 
янада тозалаш учун чангли ҳавони икки марталаб тозалаш амалга 
оширилади. 
Пахтани узоқроқ жойдан ташишда, унгача бўлган масофа битта 
қурилманинг таъсир радиусидан ортиқ бўлганда, қўшимча қурилмани кетма-
кет улаш усули қўлланилади. У асосий ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилманинг 
таъсир қилиш зонасига пахтани қабул қилиб, қайта узатувчи қўзғалувчан 
ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилма амалга оширади.