P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari


I BOB EKOLOGIYANING U M U M IY M ASALALARI



Download 5,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/186
Sana19.05.2023
Hajmi5,7 Mb.
#941004
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   186
Bog'liq
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari. Sultonov P

I BOB
EKOLOGIYANING U M U M IY M ASALALARI
1.1. Ekologiyaning nazariy asoslari
T a b iat deyilganda biz o'zim izni o ‘rab turgan havo, suv, 
tu p ro q , to g ‘ jin s la ri, o ‘sim lik va h a y v o n o tla rd a n ib o ra t 
m u ra k k a b m oddiy bo rliq n i k o ‘z o ‘ngim izga k eltiram iz. U 
insonning barcha moddiy va m a ’naviy ehtiyojlarini qondiruvchi 
yagona m anba hisoblanadi. Bu jih atd an uni onaga qiyoslab
bejizga 
«Ona tabiat» 
deb ard o qlan m ayd i. H ozir inson aql- 
zakovati tufayli yerdan bir necha m illiard yorug‘lik yiliga teng 
keladigan uzoqliklarni «ko‘rayotgan» b o ‘lsa ham bizga m a ’lum 
bo'lgan 
Olamda 
birortayam yer sayyorasining tabiatiga o'xshash 
tab iat va hayot shakli m avjudligi aniqlanm agan. Yer tabiati 
yagonaligini yaqqolroq tasavv u r q ilish 'o so n b o 'lish i uchun 
quyidagi m a’lumotlarni keltiramiz. Hozirgi ilmiy m a ’lumotlarga 
q a ra g a n d a biz bilgan olam (k o in o t) b ir-b irid an b ir necha 
y o ru g ‘lik yiliga teng m a s o fa la rd a jo y la s h g a n b ir nech ta 
galaktikalardan 
tashkil topgan. Bu galaktikalarning h ar biri 
n e c h a -n e c h a m illia rd y u ld u z la rd a n va b o s h q a faz o v iy
u n su rla rd a n ib o rat ulkan tuzilm alardir. Ju m lad an , bizning 
Q uyoshim iz jo y la sh g a n «Som on y o ‘li» g a la k tik a sid a 150 
m illiarddan ziyod turli o ‘lcham lardagi yulduzlar b o'lib, Quyosh 
undagi o ‘rtacha k attalikdagi yulduzlardan biri hisoblanadi, 
xolos. Quyosh atrofidagi 9 ta sayyora va boshqa fazoviy jism lar 
bilan birgalikda 
Quyosh sistemasini 
tashkil etadi. Bu sistemaning 
diametri 12 milliard kilometrga teng b o‘lib, umumiy massasining 
98-99 foizi quyoshda jam langan. Bizning yer esa m ana shu 
sistemaning o ‘rtacha kattalikdagi bitta sayyorasidir.
Tabiatning inson va jam iyat uchun ahamiyati juda k atta va 
turli-tum andir. Uni inson ehtiyojini qondirish jihatlariga qarab, 
iqtisodiy, ilmiy, sog‘lom lashtirish, tarbiyaviy va estetik kabi 
aham iyatlarini farqlash mumkin.


Iqtisodiy 
ahamiyati deyilganda undagi resurslardan (havo, 
tuproq, minerallar, o'sim lik va hayvonlar) turli ishlab chiqarish 
jarayonlarin i tashkil etishda asosiy m oddiy m anba sifatida 
foydalanish tushuniladi. M a’l'umki, inson va jam iyat ehtiyojlarini 
qondiruvchi barcha mahsulot va xom ashyolar tabiiy m anbalar 
hisobiga yaratiladi.
Ilmiy 
aham iyati shu bilan belgilanadiki, insonning barcha 
bilimlari negizida tabiat va undagi turli jarayonlarni kuzatish, 
o'rganish, tahlil etish va amaliy xulosalar qilish yotadi.

Download 5,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   186




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish