P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya


Ish  sharoiti  va  diqqat



Download 25,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet287/542
Sana03.09.2021
Hajmi25,74 Mb.
#163650
1   ...   283   284   285   286   287   288   289   290   ...   542
Bog'liq
hjacki 342 Umumiy psixologiya (Ivanov P.I.)

Ish  sharoiti  va  diqqat. 

Diqqatning  kuchi  va  barqarorligi  biror yumush 

bajarilayotgan  va  odam  idrok  qilib  turgan  sharoitga  bogMiqdir.

Bu  sharoitda  biron-bir  narsa  odam  diqqatini  beixtiyor  ravishda  jalb 

qilsa,  diqqatning  barqarorligiga  halal  berishi,  diqqat  kuchi  esa  zaiflashishi 

mumkin.  Masalan,  sinfning  eshigi  ochilib-yopilib  tursa,  sinfda  ikki-uch 

o ‘quvchi  gaplashib  o ‘tirsa  yoki  koridorda  to ‘po!on  boMib  tursa  va  shunga 

o ‘xshash  hollarda  o ‘quv  ishi  jarayonida  diqqatning  barqarorligiga  halal 

beradi  va  diqqat  kuchi  zaiflashadi.  Shuningdek,  sinf doskasidagi  muayyan 

darsga  bevosita  aloqasi  boMmagan  har xil  yozuvlar,  rasmlar  ham  diqqatni




chalgMtadi.  Bulaming  hammasi  o ‘quvchilarning  zarur  narsalarga  qaratil­

gan  diqqatini  b o ‘shashtiradigan  ikkinchi  darajali  taassurotlardir.

Albatta,  diqqatni sira  chalgMtmaydigan sharoit  kam  uchraydi.  Fabrika 

va  zavod  sexlaridagi  mashinalarning  shovqin-suronlari  orasida  g‘oyatda 

kuchli  va  barqaror  diqqatni  talab  qiluvchi  ishni  bajarishga  to ‘g‘ri  keladi. 

Bunday  sharoitda  diqqatning  to ‘planishi  va  barqarorligini  saqlab  turish 

uchun  uni  chalgMtadigan  qo ‘zg‘ovchilar  ta ’sirini  yengishga  to ‘g ‘ri  keladi. 

Diqqatning  kuchsizligi,  uning  beqarorligi,  jumladan,  odam  diqqatini 

chalgMtuvchi  qo‘zg‘ovchilar  ta ’sirini  yenga  olmasligida  ko‘rinadi.

Yana  shu  narsani  ham  koczda  tutish  kerakki,  har  qanday  o ‘zga 

qo‘zg‘ovchilar  diqqatning  kuchi  va  barqarorligiga  hamma  vaqt  ham  yo­

mon  ta ’sir qilavermaydilar.  Juda  ko‘p  hollarda  unchalik kuchli  boMmagan 

ikkinchi  darajali  qo‘zg‘ovchining  t o ‘xtovsiz  bir tekisda ta’sir etib  turishini 

biz  p a yq am aym iz.  Bunday  q o ‘z g ‘ovchining  t a ’siri  d iq q atim izn i 

chalgMtmaydi  hamda  uning  kuchi  va  barqarorligini  buzmaydi.  Masalan, 

biz  kitob o ‘qib  yoki  hikoya  eshitib turgan  paytimizda soatning chiqillashi- 

ni,  o ‘zimiz  tushib  ketayotgan  tramvay  yoki  poyezdning  shovqinini 

payqamaymiz.  Ma’lumki,  mana  shunday  ikkinchi  darajali  qo‘zg‘ovchilar 

ba’zan,  hattoki  diqqatimizni  kuchaytiradi.  Ba’zi  vaqtda  shamolning  ovo- 

zi,  sekin  eshitilib  turgan  musiqa  sadosining  t a ’siri  ostida  biron  narsani 

o ‘qir yoki  fikr yuritar ekanmiz,  bizda g ‘oyat  to ‘plangan  diqqat  yuz beradi. 

Bunday  h olat  ikkinchi  darajali  q o ‘z g ‘ovchi  t a ’siri  bilan  tu g ‘ilgan 

qo‘zg4alishning diqqat  markazida turgan  narsadan keladigan  qo‘zg‘alishga 

qo‘shilishi tufayli sodir boMsa  kerak,  lekin qo‘zg‘alishning bunday «kucha- 

yishi»  ikkinchi  darajali  qo ‘zg‘ovchi  «sezilib»  turishiga  qaramay,  uning 

t a ’siri  diqqat  markazida  turgan  narsaning  t a ’siridan  anchagina  sust 

boMgandagina  yuz  berishi  mumkin.


Download 25,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   283   284   285   286   287   288   289   290   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish