P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

Bu  sezgirlik  sezgi  chega­

ralarining darajasiga  teskari nisbatda boMadi. 

Sezgi chegarasining daraja­

si qancha yuqori bo'lsa, sezgirlik shuncha zaif (past)  bo'ladi va aksincha, 

sezgi  chegarasining  darajasi  qancha past  bo'lsa,  sezgirlik  shuncha  kuchli 

bo'ladi.  Sezgi chegaralariga qarab,  absolut sezgirlik va farq qilish sezgirli- 

gi ajratiladi.  Sezgirlik darajasi yana 

sezgi o‘tkirligi 

deb ham ataladi; masa­

lan,  o'tkir,  nozik sezgirlik deb gapiriladi,  masalan:  ko'rish o'tkirligi, eshi­

tish  o'tkirligi  deb  aytiladi.

---

Adaptatsiya

Sezgi  organlarining  o‘ziga  ta’sir  etadigan  qo‘zg‘ovchilarga  moslani- 

shi,  ko‘nikishi 

adaptatsiya 

deb ataladi.  Qo'zg'ovchining ta’siri  o'zgarishi 

bilan sezgirlik  ham o'zgaradi.  Qo'zg'ovchilar sust ta’sir etganda sezgirlik 

oshadi,  kuchli  ta’sir etganda sezgirlik  kamayadi.  Shu  sababli,  musbat  va 

manfiy  adaptatsiya  farq  qilinadi.

Adaptatsiya ko'rish sezgilarida,  ayniqsa, yorug' joydan qorong'i joy- 

ga kirganda va aksincha — qorong'i joydan yorug' joyga chiqqanda yaqqol 

ko'rinadi.  Masalan,  yorug'joydan balandroq binoga kirganimizda awa- 

liga  hech  narsani  ko'rmaymiz.  Ko'rish  organimiz  kuchsiz  yorug'likka 

moslashguncha bir necha vaqt o'tadi.  Bu —