P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

Sezgi  chegaralari  va  sezgirlik

Sezgilaming  kuchi  turli  darajada  bo'lishi  mumkin,  boshqacha  qilib 

aytganda  kuchsiz va  kuchli  sezgilar bor.  Yonib turgan  bir gugurt  cho'pi 

sochib  turgan  yorug'Iikni  sezish  kuchsiz sezgiga,  havo  ochiq  kunda qu- 

yosh  sochib  turgan  yorug'Iikni  sezish  esa  kuchli  sezgiga  misol  boia 

oladi.  Sezgilaming  kuchi  awalo  qo'zg'alishning  kuchiga  bog'liq. 

Qo'zg'alish  qancha  kuchli  bo'lsa,  hosil  bo'ladigan  sezgi  ham  shuncha 

kuchli  bo'ladi.  Odatdagi  kuzatishlardan  ham,  maxsus  tekshirishlardan 

ham  ma’lumki,  har  qanday  ta’sirdan  sezgi  hosil  bo'lavermaydi. 

Qo'zg'ovchi hech qanday sezgi hosil qila olmaydigan darajada sust ta’sir 

etishi mumkin.  Masalan, birgramm qandni bir stakan suvda eritib ichilsa, 

hech qanday shirin maza sezilmaydi. 0,1 

kv sm

 keladigan kattagina qog'oz 

qo'l  kaftiga  qo'yilsa,  hech  qanday  og'irlik  sezmaymiz.  Buning  sababi 

shuki,  kuchsiz  qo'zg'ovchilar  ta’siri  bilan  hosil  bo'ladigan  qo'zg'alish 

bosh  miya  po'stiga  yetib  bormaydi.  Bu  qo'zg'alish  hali  differensiallan- 

magan,  arang  bilinadigan  dastlabki  sezgini  hosil  qilmoq  uchun  ta’sir 

muayyan kuchga ega bo'lishi kerak. Qo'zg'alishning