P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

ko'chirish 

deb 

ataladi.

Mashq  kunlari

40-rasm

. 

Otish  malakasi 

bo'yicha  mashq  egri  chizig'i.

---

Bu qonuniyat awalo shundan iboratki, ma’lum bir sohada hosil qilin­

gan malaka shunga yaqin sohaga doir boshqa malakalami ancha yengillik 

bilan  egallashga  moyillik  tug'diradi.  Masalan,  ma’lum  bir  mashinada, 

epchillik bilan ishlaydigan ishchi bundan ko'ra murakkabroq yoki boshqa- 

charoq mashinada ishlashni tez orada o'rganib oladi.  Bir xil musiqa asbo- 

bida chalish texnikasini egallagan kishi boshqa asboblarda chalishni yengillik 

bilan  o'rganadi.  Ma’lum bir chet  tilini  o'rganishda qilinadigan  mashqlar 

boshqa tillami  o'zlashtirishni  ham  yengillashtiradi.

Malakalarning ko'chish hodisasining bir necha sabablari bor.  Bu yer­

da turli  malakalami  hosil  qilishda o'xshash elementlaming borligi va ay­

nan  yoki  o'xshash  psixik jarayonlarning borligi  katta  ahamiyatga  egadir. 

Masalan,  tillami  o'rganishda  bir  xil  alfavit  va  ayrim  tovushlarni  ishlata 

bilish rol o'ynaydi; musiqaviy malakalami hosil qilishda bir xil nota belgilari, 

yuksak  musiqiy ohang eshita bilish  qobiliyati,  ko'rish va harakat  koordi- 

natsiyasi  va shuning kabilar katta  rol  o'ynaydi.

Malakalarning ko'chishiga ishning va mashqning umumiy usullari ham 

yordam  ko'rsatadi.  Masalan,  qandaydir bir chet  tilini  egallashda  kishida 

ayrim so'zlar, gaplar talaffuzining bir qator maxsus usullari, o'rganilayotgan 

materialni tartibga solish usullari va esda olib qolish  usullari  hosil  qilina­

di.  Yangi  tilni  o'rganishda  shu  usullarning  hammasi  ko'chiriladi  va  ular 

yangi  til  malakalarini tezroq  egallashga yordam  beradi.

Nihoyat,  malakalami  ko'chirish  uchun  ilgarigi  malakalami  hosil  qi­

lishda