P. Gulyamov, R. QuRbonniyozov, m avEzov, n. SaiDova

39­rasm.  
Yer yuzasining dengiz 
sathidan balandligiga qarab har 
xil nom bilan atalishi.
Dengiz sathi
Pasttekislik
(0–200 m)
Qir
(200–500 m)
Past tog‘
(500–1000 m)
O‘rtacha tog‘
(1000–2000 m)
Botiq
(0 metrdan past)
O‘rtacha baland tog‘
(2000–3000 m)
Baland tog‘
(3000 m dan
      baland)
http://eduportal.uz

---

58
ye
r
ni
ng  qa
tt
iq  qob
ig‘
i —
 l
it
osfe
r
a
bo‘ladi. Bunday relyef shakllari tog‘ tizmalari deb ata ladi. Ularga And, 
Kordilyera, O‘rta Osiyodagi Tyanshan, Hisor tiz ma lari misol bo‘ladi. 
Juda katta maydonlarni egallagan tog‘ tizma lari, yakka-yakka tog‘lar 
va vodiylar birgalikda tog‘li o‘lkalar deyiladi.
Tayanch so‘z va tushunchalar
ichki kuchlar  
             materiklar 
okeanlar   
             orollar         
yarimorollar                       Tekislik     
 
Tashqi kuchlar                    Qir 
Tog‘li o‘lkalar                     cho‘qqi   
Tog‘ tizmalari                     Tog‘
1. 
Materik nima? Orollar va yarimorollar deb nimalarga ay-
tiladi?
2. 
Tekisliklar va tog‘lar balandligiga qarab qanday turlarga 
bo‘linadi?
3. 
Yozuvsiz  xaritaga  materiklar  va  ulardagi  baland  tog‘ 
hamda eng katta tekisliklarning nomlarini yozing.
4. 
Quyidagi  rasmda  1,  2,  3  va  4  raqamlari  bilan  qaysi 
okeanlarning o‘rni ko‘rsatilgan? Ulardan qaysinisi mam-
lakatimizga eng yaqin, qaysi biri eng uzoqda joylashgan?
http://eduportal.uz

---

59
Ye
r
ni
ng 
 suv
  qob
ig‘
i —
  g
idr
osfe
r
a