П ьесалар с е р д а р о м а д жой кам бағалаи к а й б эмас м о м а к а л д и р о к

М и т я
(ц ўл силтаб).
Нима кераги бор!
Г у с л и н . Ҳ а айтақолсангчи, мунча1
М и т я . Айтсам ҳам, айтмасам ҳам фойдаси йўқ!
Г у с л и н . Қаёқдан биласан, балки, бўлиб қолар?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

М и т я
(Гуслиннинг ёнига келади).
Дардимга ҳечким 
дармон бўлаолмайди. Тамом бўлдим! Любовь Гордеевнани 
жуда яхши кўриб қолдим.
Г у с л и н . Йўғе? Қандай қилиб?
М и т я . Қандай қилиб бўларди, яхши кўриб қолдим 
дедим-ку, яхши кўрдим-да.
Г у с л и н. Яхшиси, бу нарсани эсингдан чиқар, Митя. 
Минг қилсанг ҳам сенга тегмайди, анойи эмас.
М и т я. Буни-ку ўзим ҳам биламан-а, аммо юракка 
нима дейсан! «Дўстга ошиқ бўлиш мумкин, унутиш мумкин 
эмас!..» 
(Қ ўлларини силкитиб гапиради.)
«Бир гўзални 
севиб қолдим, ҳечнарса кўзимга кўринмас!.. Бахил кишилар 
йўл қўймаслар, ташла дерлар, қўй дерлар!»
Г у с л и н. Шундай бўлса ҳам ташлаганинг ма’қул. Мана, 
масалан, Анна Ивановнани олайлик: менинг тенгим, унинг 
ҳам бир чақалик бисоти йўқ, менда ҳам ҳеч вақо йўқ, шун- 
дай бўлишига қарамасдан, уйланай десам тоғам йўл қўй- 
майди. Сенга 
йўл бўлсин! 
Ҳадеб ўйлайверсанг, 
кейин 
ўзинг яна баттарроқ қийналасан.
М и т я
(ўқийди).
Бу жаҳонда недир бешафқат?
Бешафқатдир ишқ-муҳаббат1
(У й ичида айланиб юради.)
Я р а , Кольцов'ни ўқиганми- 
сан? 
(Тўхтайди.)
Г у с л и н. Уқиганман, нима қилди?
М и т я. Бу ҳисларни жуда боплаб ёзган-да!
Г у с л и н. Ҳ а, айнан ўзини ёзган.
М и т я . Айнанлиги ҳам гапми. 
(У й ичида 
айланиб
юради.)
Яша!
Г у с л и н . Нима дейсан?
М и т я. Мен қўшиқ тўқидим.
Г у с л и н . Сен-а? 
^
М и т я . Ҳ а.
Г у с л и н. Қани, куйга солиб кўрайликчи.
М и т я . Бўпти. Ма. 
(Гуслинга 
қоғоз узатади.)
Мен 
пича ўтириб ишлай: бирдан Гордей Карпич сўраб қолса... 
(Утириб ёзабошлайди.)
Г у с л и н гитара олиб. куйга солабошлайди; Р а з л ю л я е в
гармонь кўтариб киради. 1
1 К о л ь ц о в А. В. (1809— 1842)— машҳур рус шоири.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ушалар ва Р а з л ю л я е в
Р а з л ю л я е в . Салом, оғайнилар! 
(Гармонь 
чалиб,
ўйинга тушади.)
Г у с л и н . Вой аҳмоғей! Гармонь олиб нима қилардинг?
Р а з л ю л я е в . Нима қилардим, чалиб юраман. Мана... 
(Чалади.)
Г у с л и н . Ш у ҳам музика бўптию... расво музика! Таш- 
лаворе!
Р а з л ю л я е в . Қийин эканми!.. Ташласам ташлайвера- 
ман... Нимасидан қўрқаман! Пулимиз йўқ дейсанми? 
( Чўн-
тагини уриб кўрсатади.)
Жаранглашини эшитдингми! Айш 
қилсак — қилаверамиз! 
(Гармонини қўяди.)
Битта тоғ баланд.
Бошқаси пастроқ;
Бир ёрим яқин,
Бошқаси йироқ.
М итя 
(Митянинг елкасига бир уради.)
Ҳ а, Митя! 
Нима қилиб ўтирибсан?
М и т я . Ишим бор. 
(Иш ини давом этдиради.)
Р а з л ю л я е в . Митя, ҳай Митя, мен айшимни қилиб 
юрибман, оғайни... худо ҳақи, айш қилиб юрибман... Рост! 
(А ш ула айтади: «Битта тоғ баланд...»)
Байрам ўтгунча 
маза қилиб гГйш қиламан, кейин ишга тушиб кетаман... 
Нима, пулимиз йўқ дейсанми? Мана, пул... Мен сра маст 
эмасман... Узим, шундай айш қилиб юрибман... вақтим чоғ... 
М и т я. Айш қилсанг қилавер.
Р а з л ю л я е в . Байрамдан кейин уйланмоқчиман! Рост- 
дан уйланмоқчиман! Бадавлат қизга уйланаман.
Г у с л и н