O'zR. Konst u'yr kitabi. Orinbetov n

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

82
 
Yuridikali’q atamalardi’n’ tu’sindirme so’zligi 
 
Q/S 
Yuridikali’q 
terminler 
atamasi’ 
Qaysi’ 
tilden 
ali’ng’an 
Ma’nisi, 
mazmuni’ 
Qag’i’ydasi’ 
1 
Advokat 
lati’n 
1. mirat yetemen 
2. aqlawshi’ 
3. qorg’awshi’ 
Puqaralar 
huqi’qlari’n 
qorg’awshi’,huquqi’y 
ma’slahat 
beriwshi joqari’ qa’nigeli yurist 
2 
Agressiya 
lati’n 
hu’jim 
Ma’mleketlik du’zimdi awdari’w 
ushi’n quralli’ hu’jim 
3 
Akt 
lati’n 
hu’jjet 
Yuridikali’q 
a’hmiyetke 
iye 
bolg’an hu’jjet 
4 
Apatrid 
grek 
watansi’z 
Puqarali’g’i’ joq shaxs 
5 
Armiya 
francuz 
qurallandi’ri’w 
Ma’mleket quralli’ ku’shlerinin’ 
ji’yi’ndi’si’ 
6 
Bill 
anglichan 
ni’zam joybari’ 
Anglichan 
tilinde 
so’ylewshi 
ma’mleketlerde 
ni’zam 
shi’g’ari’wshi’ 
uyi’mlarg’a 
usi’ni’latug’i’n ni’zam joybari’ 
7 
Bipatrid 
latin 
yeki watan 
Yeki 
yamasa 
birneshe 
puqarali’qqa iye shaxslar 
8 
Byudjet 
francuz 
qapshi’q 
Ma’mleket qarji’ sistemasi’ 
9 
Daktiloskopiya 
grek 
barmaq qarayman Adamni’n’ qol ayag’i’ qaldi’rg’an 
izlerdi 
izlewshi 
kriminalistika 
pa’ninin’ bir bo’limi
10 
Deklaraciya 
lati’n 
francuz 
1. bayan yetiw 
2. ja’riyalaw 
Tiykarg’i’ principler ko’rsetilgen 
hu’jjet 
11 
Demokratiya 
grek 
xali’q ha’kimiyati’ Insan huqi’q ha’m yerkinligi 
qorg’alatug’in 
huquq 
u’stem 
boli’wg’a 
tiykarlang’an 
ma’mleket formasi’ 
12 
Deputat 
lati’n 
1. yelshi 
2. wa’kil 
Ma’mleket 
parlamentine 
saylang’an wa’kil 
13 
Dispoziciya 
lati’n 
1. bayan yetiw 
2. bayanlaw 
Minez-quli’q qag’i’ydalari’ni’n’ 
wo’zi 
si’patlanadi’. 
Subyektlerdin’ 
huquq 
ha’m 
minnetlemelerin belgilep beredi 
14 
Emansipaciya 
lati’n 
aymaqlarda 
ten’lesiw 
Yer jetpey turi’p toli’q qari’m-
qatnasqa iye boli’w 
15 
Federativ 
lati’n 
quramali’ 
Birneshe 
subyektlerdin’ 
birlesiwinen payda bolatug’i’n 
awqamlas ma’mleket 
16 
Gipoteza 
grek 
1. shamalaw 
2. boljaw
3. woylaw 
Huquq normasi’n qollaw sha’rti. 
Birden-bir huquqqa iye boli’w 

---

83
4. pikir ju’rgiziw 
17 
Impichment 
anglichan 
1. qaralaw 
2. ayi’plaw 
3. gu’man 
4. isenimsizlik 
Ma’mlekettin’ joqari’ lawazi’mli’ 
shaxslari’n 
juwapkershilikke 
tarti’w 
18 
Inauguraciya 
anglichan 
1. saltanatli’ 
ashi’li’w 
2. lawazi’mdi’ 
saltanatli’ iyelew 
Jan’adan saylang’an ma’mleket 
basshi’si’ni’n’ wo’z lawazi’mi’na 
kirisiwine 
bag’i’shlang’an 
saltanatli’ ma’resim 
19 
Ja’miyet 
arab 
1. ja’ma’a’t 
2. ja’mlesken 
3. birlesken 
Ma’lim bir maqset tiykari’nda 
birlesken adamlar ji’yi’ndi’si’ 
20 
Konfederativ 
lati’n 
1. awqam 
2. birlespe 
Wo’z 
g’arezsizligin 
saqlap 
qalg’an, belgili bir maqsetler 
tiykari’nda birlesken g’a’rezsiz 
ma’mleketler awqami’ 
21 
Konstituciya 
lati’n 
1. belgilew 
2. du’zilis 
3. ni’zam 
4. qag’i’yda 
Ma’mlekettin’ tiykarg’i’ ni’zami’ 
22 
Kvorum 
lati’n 
jetkilikli tayarli’q Ji’ynali’s qatnasi’wshi’lari’ni’n’ 
yen’ az mug’dari’ 
23 
Ligitm 
lati’n 
ni’zamli’ 
Huquq 
yamasa 
wa’killiktin’ 
ni’zamli’li’g’i’n ta’n ali’w 
24 
Ma’deniyat 
arab 
qalali’ 
Insanni’n’ 
barli’q 
tarawda 
jetisken jetiskenligi 
25 
Miliciya 
anglichan 
jawi’nger topari’ 
Ja’miyetlik tartipti qorg’awshi’ 
ham 
ji’nayatshi’li’qqa 
qarsi’ 
g’uresiwshi organ xi’zmetkeri 
26 
Monarxiya 
grek 
jeke ha’kimlik 
Joqari’ 
hakimiyat 
jeke 
bir 
adamni’n’ 
qoli’na 
toplani’p 
a’wladtan awladqa miyras boli’p 
wo’tetug’i’n basqari’w formasi’ 
27 
Naturalizaciya 
anglichan 
Ta’biyiy 
jag’dayg’a 
keltiriw 
Puqarali’qqa iye boli’w 
28 
Odorologiya 
lati’n 
iyis 
Iyis seziwshi iytler ja’rdeminde 
ji’nayat worni’nda adamlar ha’m 
buyi’mlardi’ 
izlewshi 
kriminalistika 
iliminin’ 
bir 
bo’limi
29 
Ombudsman 
shved 
a’lle kimnin’ 
ma’pin 
qorg’awshi’ 
Insan huquqlari’n qorg’awshi’ 
parlament jani’ndag’i’ wakil 
30 
Palata 
lati’n 
Wa’killik organlari’ni’n’ ayi’ri’m 

---

84
quram bo’lekleri 
31 
Partiya 
lati’n 
bo’lemen, 
aji’rataman 
Bir ma’pler tiykari’nda birlesken 
adamlar topari’ 
32 
Parlament 
francuz 
so’ylew 
Ni’zam shi’gari’wshi’ ha’kimiyat 
33 
Plagiat 
lati’n 
urlang’an 
Wo’zgenin’ 
avtorli’g’i’n 
wo’zlestirip ali’w 
34 
Pasport 
italyan 
portqa kiriw 
ushi’n ruxsatnama 
Puqarali’qti’ 
tasti’yi’qlawshi’ 
hu’jjet 
35 
Preambula 
francuz 
so’z basi’ 
Ni’zam yaki basqa huquqi’y 
qarardi’n’ kirisiw yaki alg’i’ so’z 
bo’limi 
36 
Prezident 
lati’n 
aldin’da 
woti’ri’wshi’ 
Ma’mleket basshi’si’ 
37 
Prokuror 
1. lati’n 
2. francuz 
1. g’amxorli’q 
qi’laman 
2. qaralawshi’ 
Prokuratura uyi’mi’ xi’zmetkeri 
38 
Promulgaciya 
lati’n 
g’alaba ja’riyalaw Ma’mleket hu’jjetlerinin’ baspa 
so’zde ja’riyalaniwi 
39 
Protokol 
grek 
birinshi bet 
Qanqay 
da 
bir 
waqi’yani’ 
ra’smiylestiriwshi hu’jjet
41 
Referendum 
lati’n 
Ja’riyalani’wi’ 
lazi’m bolg’an 
xabar 
Ma’mlekettin’ 
a’hmiyetli 
ma’seleleri 
boyi’nsha 
xali’q 
pikirin biliw 
42 
Respublika 
grek 
uluwmali’q is 
Ma’mleket ha’kimiyati’ -ni’n’ 
qanqay da bir mu’ddet -ke saylap 
qoyi’li’w 
joli’ 
menenbasqari’latug’i’n usi’l 
43 
Sankciya 
lati’n 
ma’jbu’riy shara 
Huquq 
normalari’ni’n’ 
wori’nlanbag’anli’g’i’ 
ushi’n 
ma’mleket 
ta’repinen 
qollani’latug’i’n ma’jbu’riy shara 
44 
Sessiya 
lati’n 
ma’jlis 
Parlament ji’ynali’slari’ 
45 
Sud 
yeski 
slavyan 
is 
A’dil sudlaw uyi’mi’ 
46 
Suverenitet 
francuz 
joqari’ ha’kimiyat Ma’mlekettin’ ishki ha’m si’rtqi’ 
siyasattag’i’ g’a’rezsizligi 
47 
Terror 
lati’n 
qorqi’ni’sh 
Zorli’q 
penen 
a’melge 
asi’ri’latug’i’n ji’nayat 
48 
Cenzura 
lati’n 
ma’mleket 
baqlawi’ 
Ha’kimiyat ta’repinen unamsi’z 
yamasa zi’yanli’ dep tabi’lg’an 
mag’luwmatlardi’n’ tarqalawi’na 
jol qoymaw 
49 
Unitar 
lati’n 
1. birden bir 
2. bir pu’tin 
3. jeke 
4. a’piwayi’ 
A’piwayi’ 
ma’mleket 
du’zilisinin’ tu’ri 

---

85
50 
Veto 
lati’n 
qadag’an yetemen Qanday da bir hu’jjettin’ ku’shke 
kiriwine jol qoymaytug’i’n hu’jjet 
51 
Viza 
lati’n 
1. wo’tkerilgen 
2. ko’zden 
keshirilgen 
Ruxsatnama. Bir shaxsti’n’ basqa 
ma’mleket aymag’i’na wo’tiwine 
ruxsat berilgenligi haqqi’ndag’i’ 
woni’n’ pasporti’na qoyi’latug’i’n 
belgi 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

86
 
 

---

87
 
 
 
 
 
O’ZBEKISTON 
RESPUBLIKASINING 
KONSTITUTSIYASI 
 
 
 
 
 
O’N IKKINCHI CHAQIRIQ 
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY KENGASHINING 
O’N BIRINCHI SESSIYASIDA 
1992-YIL 8-DEKABRDA 
QABUL QILINGAN 
 
 
 
 
 
 
(2002-yil 27-yanvarda o’tkazilgan umumxalq referendum natijalariga ko’ra hamda uning 
asosida O’zbekiston Respublikasining 2003-yil 24-aprelda qabul qilingan Qonuniga 
muvofiq O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi XVIII, XIX, XX, XXIII boblariga 
o’zgartishlar va qo’shimchalar kiritilgan. O’zbekiston Respublikasining 2007-yil 11-aprelda 
qabul qilingan Qonuni bilan O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 89-moddasiga, 
93-moddasining 15-bandiga, 102-moddasining ikkinchi qismiga tuzatishlar kiritilgan. 
O’zbekiston Respublikasining 2008-yil 25-dekabrda qabul qilingan Qonuni bilan 
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 77-moddasining birinchi qismiga o’zgartish 
kiritilgan. O’zbekiston Respublikasining 2011-yil 18-aprelda qabul qilingan Qonuni bilan 
O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 78, 80, 93, 96 va 98-moddalariga o’zgartish 
va qo’shimchalar kiritilgan. O’zbekiston Respublikasining 2011-yil 12-dekabrda qabul 
qilingan Qonuni bilan O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 90-moddasining 
ikkinchi qismiga tuzatish kiritilgan) 

---

88
MUQADDIMA 
 
O‘zbekiston xalqi:
inson huquqlariga va davlat suvereniteti g‘oyalariga sodiqligini tantanali ravishda 
e’lon qilib,
hozirgi va kelajak avlodlar oldidagi yuksak mas’uliyatini anglagan holda,
o‘zbek davlatchiligi rivojining tarixiy tajribasiga tayanib,
demokratiya va ijtimoiy adolatga sadoqatini namoyon qilib,
xalqaro huquqning umum e’tirof etilgan qoidalari ustunligini tan olgan holda, 
respublika fuqarolarining munosib hayot kechirishlarini ta’minlashga intilib, 
insonparvar demokratik huquqiy davlat barpo etishni ko‘zlab, 
fuqarolar tinchligi va milliy totuvligini ta’minlash maqsadida,
o‘zining muxtor vakillari siymosida O‘zbekiston Respublikasining mazkur 
Konstitutsiyasini qabul qiladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

89
BIRINCHI BO’LIM 
 
ASOSIY PRINSIPLAR 
 
I bob 
 
DAVLAT SUVERENITETI 
1-modda. O‘zbekiston — suveren demokratik respublika. Davlatning «O‘zbekiston 
Respublikasi» va «O‘zbekiston» degan nomlari bir ma’noni anglatadi.