O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

Таҳлил 
ва 
натижалар. 
Умумий 
турдаги 
фразеологик луғатларга ―Le Petit Robert‖ ни киритиш 
мумкин. 
Барча 
бошқа 
фразеологик 
манбалар, 
муаллифларнинг фикрига кўра, ўқув маълумотнома 
қўлланмалари 
ҳисобланади. 
Улардан 
айримларига 
тўхталиб ўтамиз.
―Le Petit Robert‖[5] барча кўриб чиқилган нашрлар 
орасида ҳажми ва материални бериш услубиѐти бўйича 
манбаалар сони кўплиги билан ажралиб туради. 
Луғатнинг сўз аввалида муаллифлар нашрга киритилган 
бирликлар ҳақида батафсил таъриф берадилар ва танлаб 
олиниш мезонларини келтирадилар. Тузувчилар француз 
идиоматикасини уч гуруҳга ажратадилар: тузилмавий (ѐки 
морфологик) идиомалар, яъни меъѐрдан ошган грамматик 
тузилмаган эга бўлган иборалар; семантик идиомалар, 
яъни идиома таркибидаги сўзлар маъносига мос 
келмайдиган маъноли иборалар ва ниҳоят, морфо-
семантик идиомалар, бу ерга юқоридаги иккала гуруҳни 
ўзида жамлаган иборалар киради. Бироқ фақат икки 
сўнгги гуруҳни ташкил этган сўз бирикмалари луғатга 
киритилди. Идиоматик ибораларнинг уч гуруҳини 
ажратиш уларнинг маъноларини таҳлил қилишга 
асосланган. Луғат муаллифларининг ҳулосаларига кўра, 
идиоматик ибора негизида шу тилда сўзлашувчи 
инсонларнинг кундалик ҳаѐтидан ажралмас метафора 
мавжуд бўлиб, агарда биз метафорик кўчма маъно 
манбасини билсак идиоманинг маъносини ҳам қийналмай 
тушунамиз. 
Муаллифлар 
идиомалар 
негизидаги 
метафораларнинг келиб чиқиши эҳтимолий манбаларини 
санаб ўтадилар. 
―Le Petit Larousse illustré‖ луғатининг муаллифлари 
белгилашларича, идиомаларни таърифлашда фақатгина 
уларнинг лексик маъноларини қўйиш тўғри эмас, негаки 
идиома маъноси анча кенгроқ бўлади.
―Le Petit Robert‖ ва ―Le Petit Larousse illustré‖ 
луғатларида ―қўл‖ сўзини ўзичига олган идиоматик 
ибораларнинг таҳлилини кўриб чиқамиз. 
―Қўл‖ сўзи билан боғлиқ бўлган иборалар фақат ўн 
бешга яқин мисолларда ишлатиладиган инсон танаси 
қисмларининг бошқа номларига нисбатан ушбу номни ўз 
ичига олган идиоматик ибораларнинг жуда кўплиги билан 
изоҳланади. 
Қолаверса, қўл сўзини ўз ичига олган бу иборалар 
семантик талқини жиҳатидан жуда бойдир. Ушбу 
таққослаш иккита луғатдаги идиоматик ибораларни 
танлаш, фойдаланиш кўрсаткичлари ва ушбу иборалар 
учун таклиф қилинган изоҳларини кўриб чиқади. Биз 
томондан 
аниқлик 
учун 
таққослаш 
жадваллар 
кўринишида бўлиб, сўнгра шарҳлаб ўтамиз. 
Les expressions idiomatiques dans PR 
Les expressions idiomatiques dans PL 
- perdre la main
- mettre la main à la pâte 
-mettre la dernière main à un travail 
-ouvrage préparé de longue main
-donner la main à qqn pour faire qqch.
-lever, porter la main sur qqn
-prêter la main à un projet, à un crime
-demander, obtenir la main d‘une jeune fille
-avoir la main heureuse, malheureuse
-avoir les mains libres
-passer la main
-mettre la main sur qqn, qqch.
- faire main basse sur
- prendre en main
- prendre qqn par la main, se prendre par la main
- reprendre la main sur un dossier
petite main
- avoir la haute main sur
- ne pas y aller de main morte
- être en (de) bonnes mains
- tendre la main à qqn
- avoir des mains en or
- envoyer la main
- les mains dans les poches
- manger dans la main de qqn
- arriver / se présenter quelque part les mains vides
- rentrer les mains vides
- marcher la main dans la main
- la main verte
- avoir un poil dans la main
- faire des pieds et des mains
- avoir la main leste
- avoir la main lourde
- perdre la main
- mettre la main à la pâte
- mettre la dernière main à un travail
de longue main
donner la main à qqn
lever la main sur qqn
prêter la main à
demander, obtenir la main de qqn
avoir la main heureuse, malheureuse
avoir les mains libres
passer la main
mettre la main sur qqn
faire main basse sur qqch.
prendre en main
se prendre par la main
reprendre en main
petite main
avoir la haute main sur
ne pas y aller de main morte
en bonnes mains
tendre la main à qqn
changer de mains
première main
avoir de la main
à pleines mains
de main en main
agir en sous main
mettre la main sur qqch 

---