O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz



Download 2,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet154/225
Sana25.02.2022
Hajmi2,6 Mb.
#303787
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   225
Bog'liq
2. Falsafa 60-215 (20)

Таҳлил ва натижалар.
Демак, метакогницияни 
ўрганишда энг муҳим жихатларидан бири шундаки, 
метакогниция кўникмалари ривожланиши мумкин ва 
уларнинг ривожланиш даражаси ўқув жараёнининг 
муваффақиятига 
таъсир 
қилади. 
Метакогницияни 
ўрганишда талабалар ўзларининг кучли ва кучсиз 
томонларини тан олишлари ва уларни такомиллаштириш 
йўлларини топсалар самарали бўлишади (Брансфорд ва 
бошқалар. 1999) [3]. Бироқ, талабалар камдан-кам 
метакогнитив кўникмалардан фойдаланадилар, уларни 
аниқлай олмайдилар ва такрорлай олмайдилар. Шундай 
қилиб, талабалар муаммонинг мазмуни ёки уни ҳал қилиш 
тартиби ҳақида бир оз маълумотга эга бўлишлари мумкин, 
лекин бундай муаммоларга қандай ечим топиш 
кераклигини билишмайди. Бундай талабаларда қуйидаги 
муаммолар мавжуд: масаланинг мураккаблик даражасини 
аниқлаш; уларнинг хабардорлик даражасини кузатиш 
(яъни, улар бирор нарсани тўлиқ тушунмаганлигини ва 
ҳар бир қисмни ҳал қилиш учун қанча вақт кетишини 
тушуниш); ўз ҳаракатларининг муваффақиятини кузатиш 
ёки муаммони ҳал қилиш учун этарли материални қачон 
ўрганганлигини аниқлаш; барча тегишли маълумотлардан 
фойдаланиш; босқичма-босқич ёндашувдан фойдаланиш; 
мос тасвирларни танлаш ва улардан фойдаланиш 
(Хартман, 2001). Ва бу қобилиятларнинг барчаси 
метакогнитивдир [10]. 
Албатта, кўпчилигимиз вазифаларни бажаришда 
қийинчиликлар туфайли метакогнитив жараёнларда 
иштирок этамиз, лекин баъзиларимизда бу кўникмалар 
яхшироқ ривожланган. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, 
метакогнитив кўникмалари юқори бўлган одамлар 
когнитив вазифаларни муваффақиятли ҳал қилишади 
(Гарнер ва Александр, 1989). 
Шундай қилиб, метакогнитив кўникмаларни ўқув 
соҳасидаги муваффақият учун зарур, шунингдик, 
талабаларда мотивация, қатъиятлилик, диққатни жамлаш 
даражаси ва давомийлиги каби параметрлар муҳим 
омиллардир. Метакогнитив кўникмалар ўқув жараёнида 
жуда муҳим аҳамиятга эга, чунки улар талабаларга қандай 
ўрганиш, фикрлаш, ўзини тутиш, материални эслаб қолиш 
ва муаммоларни ҳал қилишда ёрдам беради (Хартман, 
2001). 
Метакогнитив 
кўникмаларни 
ўргатиш 
техникасининг тавсифи. 
Метакогнитив кўникмаларни ўргатишнинг бир 
қанча ёндашувлари мавжуд бўлса -да, энг самаралиси 
назарий ва амалий ўрганишни бирлаштиради. Бу ҳолда 
талаба нафақат билим жараёнлари ва стратегиялари 
ҳақида маълум билимларга эга бўлади, балки таълим 
жараёнида ҳам когнитив, ҳам метакогнитив кўникмаларни 
қўллайди (Браун, 1987) [4], чунки на назария, на амалиёт 
алоҳида фойда келтирмайди. Қуйида метакогнитив 
кўникмаларни ўргатиш техникаси келтирилган. 

Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   225




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish