Ozlari fanidan o‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi


Laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish boyicha uslubiy ko‘rsatma



Download 15,88 Mb.
bet58/153
Sana23.04.2022
Hajmi15,88 Mb.
#576155
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   153
Bog'liq
MEETGJ - MAJMUA 2021-2022

2. Laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish boyicha uslubiy ko‘rsatma.


O´ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O´RTA MAXSUS TA´LIM VAZIRLIGI
ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI
AVTOMOBILSOZLIK” fakulteti

Oliy ta´limning 5310500 - “Avtomobilsozlik va traktorsozlik”
yo´nalishi talabalari uchun

MASHINALARNING ELEKTR, ELEKTRON TIZIMLARI VA GIDRAVLIK JIHOZLARI


fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo´yicha

USLUBIY KO'RSATMA



Kirish
Avtomobilsozlikni rivojlanish istiqbollari avtomobillar va traktorlarning elektr jixozlari va elektron tizimlarni keng ko´lamda ishlatilishi bilan bevosita bog’liqdir. Hozirgi zamon avtomobillarining elektr jihozlari ishchi jarayonlarni avtomatlashtirish, harakat xavfsizligini va haydovchilar ish sharoitini yaxshilash tadbirlarini ta´minlovchi murakkab tizim bo´lib, avtomobillarni samarali ishlatish darajasi ko´p jihatdan aynan elektr jihozlarning ishonchliligiga bog´lik bo´ladi.
Elektr energaya dastlab, 1860 yilda ichki yonuv dvigatellarida yonilg´i aralashmasini o´t oldirish uchun ishlatilgan. Yonilg´i aralashmasini yuqori kuchlanishli elektr uchquni yordamida o´t oldirilishi, o´t oldirish daqiqasini aniq rostlash va bu o´z navbatida ichki yonuv dvigatellarining (IYoD) quvvatini va tejamliligini sezilarli darajada oshirish imkonini berdi. Shuning uchun yonilg´ini elektr uchqun vositasida o´t oddirish boshqa usullarni siqib chiqardi va hozirgi kunda karbyuratorli dvigatellar uchun yagona tizim hisoblanadi.
Elektr energiya dvigatelni ishga tushirish, yoritish va turli xil asboblarni tok bilan ta´minlash uchun ishlatilishi avtomobillarda elektr ta´minot, ishga tushirish va yoritish tizimlarini vujudga keltirdi. Elektr ta´minot tizimi akkumulyatorlar batareyasi, generator va rele-rostlagichlardan iborat. Qariyb 50 yil davomyda avtomobillarda asosan o´zgarmas tok generatorlari ishlatildi.
Hozirga zamon dvigatellarida siqish darajasi, aylanishlar chastotasining o´sishi bilan birga tejamkorligini oshirish, chiqindi gazlarni zaxarliligini kamaytirish masalalariga bo´lgan talabning kuchayishi o´t oldirish tizimlaridagi yuqori kuchlanish qiymatini 1,5-2 baravar oshirish zaruratini tug´dirdi. Klassik yoki kontaktli o´t oldirish tizimining imkoniyati cheklanganligi sababli bu muammoni xal qilish uchun o´t oldirishning yangi tizimlari ishlab chiqildi, xususan kontakt-tranzistorli, kontaktsiz-tranzistorli, mikroprotsessorli o´t oldirish tizimlari shular jumlasidan.
Transport vositalarining elektr va elektron jihozlari rivojlanishining keyingi bosqichlari elektron texnikasining taraqqiyoti bilan bevosita bog´liq bo´lib, u asosan avtomobillarning harakat xavsizligani yanada to´laroq ta´minlashga, dvigateldagi ishchi jarayonlarni samaradorligini, tormoz tizimi ishonchliligini oshirishga yo´naltirilmoqda. Masalan, haydovchi holatini uzluksiz kuzatib, zarurat bo´yicha avtomatik ravishda harakat xavfsizligini ta´minlovchi choralarni amalga oshiruvchi diagaostika asbobini yaratish borasida izchil ish olib borilmoqda.
Elektronika va mikroprotsessor texnikasining qo´llanishi dvigatel va transmissiya ishini avtomatik boshqarish tizimlarini ishlab chiqish imkonini berdi. Xususan, hozirgi zamon avtomobillarida o´rnatilgan elektron antiblokirovkali tormoz tizimlari, dvigatelga yonilg´i miqdori aniq me´yorda uzatilishini ta´minlovchi elektron tizimi shular jumlasidandir.
Shunday qilib, hozirgi zamon avtomobillarining elektr jihozlari, malakali xizmat ko´rsatilishini talab qiluvchi, doimo rivojlanuvchi murakkab tizimga aylandi. Avtomobillar me´yorida va daromadli (rentabelli) ishlatilishi ko´p jihatdan elektr jihozlar shayligiga bog´lik. Hozirgi zamon avtomobillaridagi elektr jihozlarining narxi ancha baland bo´lib, avtomobil to´la qiymatini 25-30% ni tashkil qiladi. Elektr jihozlarni ta´mirlash va ularga xizmat ko´rsatishga ketadigan mablag´ ham taxminan shu ko´rsatkich doirasida bo´ladi.



Download 15,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   153




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish