Ҳозирги ўзбек адабий тили фанидан тест саволлари

Morfologiyaga tegishli bo’lgan atamani belgilang?

A. holat ravishi.

B. bog’lama.

C. kirish so’z.

D. undalma.

167. 
     Mavhum otlar yasovchi qo’shimchalar berilgan qatorni aninglang.
     

A. –lik, –chilik, -garchilik.

B. - li va - lik

C.–lik, -chilik, -kash, -xon.

D..–li, -lik, -chilik.

168. 
     Qaysi qatorda aqliy faoliyat fe’llari keltirilgan?
     

A. fahmlamoq, pichirlamoq, ma’qullamoq

B. fikrlamoq, sevinib ketmoq, chaqirmoq

S. ijod qilmoq, tushunmoq, o‘ylanmoq

D. imzolamoq, susaymoq, sergaklanmoq

169. 
     Qaysi javobda so`zning morfem strukturasi xato ajratilgan?
     

A.Ogoh-la-n-tir-moq, qat-tiq, quloq-chin

B.Ov-chi-lik, odam-iy-lik, moy-li

C.Yo`l-la-n-moq, iffat-li, kitob-dan

D.Ag`dar-moq, bura-ma, bor-ma

170. 
     Qaysi javobda so`zning morfem strukturasi xato ajratilgan?
     

A.Chin-dan, be-zor, yoqa-la-sh-moq

B.Ish-la-sh-moq, yordam-lash-moq, yolg`on-chi-lik

C.Shahar-dan, be-ish, do`st-lash-moq

D.Yon-bosh-la-moq, ye-m-ish, dunyo-dunyo

171. 
     Qaysi javobda so`zning morfema strukturasida o`zgarishlar sodir bo`lgan?
     

A.Bugun, o`qiyapti, bundayin

B.Burama, bezakli, arralanmoq

C.Ayblanuvchi,ulanmoq, yaramas

D.Umidsizlik, urinish, g`o`zapoya

172. 
     Shakl yasalish qatorini aniqlang.
     

A.Qovurdi, qo`lim, o`qish

B.G`oliblik, gazlama, terim

C.Ulama, o`rim, kechki

D. Eslatma, yig`im, foydali

173. 
     Uch morfemali so`zlar qatorini aniqlang.
     

A.Boshlab, zavqlanmoq, birinchilik

B.Yurtdoshlarimiz, yoqimlilik, do`stlarcha

C.Beshotor, ishonchli, zargarlik

D. Adabiy, anglamoq, quloqchin

174. 
     Morfemalarga ajraladigan so`zlar qatorini aniqlang.
     

A. Qishki, qumloq, qishlamoq

B.Begona, juvoldiz, kelasi

C.Jizza, gulduros, yelkan

D.Aynan, ovlamoq, birga

175. 
     Faqat kategorial forma yasovchili so`zlar qatorini aniqlang.
     

A.Mehnati, ko`rindi, yurtimizning

B.Meniki, institutdagi, kelguncha

C.Bog`liq, qadrli, qurg`oq

D. Sevdirgan, uygacha, ko`rib

176. 
     Sinonim affikslar qatnashgan so`zlar qatorini aniqlang.
     

A.Childirmachi, childirmakash, umidsiz, noumid

B.Bebaraka, fayzli, sertakalluf, qasoskor

C.Suhbatdosh, yo`ldosh, o`rindosh, kursdosh

D. Qisqartma, olma, qo`lyozma, qovurma

177. 
     Qaysi qatordagi so`zlar sinxron so`z yasalishi hisoblanmaydi ?
     

A.Olcha, quloqchin, bo`yin

B.Yumshoq, yoriq, ildiz

C. Tinch, bosqich, mardon

D.G`amgin, paxtakor, toshloq

178. 
     Yasama otlar qatorini aniqlang.
     

A.Sog`lik,o`roq, tadqiqotchi

B.Go`zallik, mevali, san'atkor

C. Tinch, qadimiy, ig`vogar

D.So`zlar, mangulik, husni

179. 
     Morfologiya qanday ta'limot?
     

A.So`zning grammatik xususiyatlari haqidagi ta'limot

B.So`zning ma'noli qismlari haqidagi ta'limot

C.Gapning grammatik xususiyatlari haqidagi ta'limot

D. Faqat lug`aviy ma'noli so`zlar haqidagi ta'limot

180. 
     So`zning u yoki bu turkumga mansubligini ko`rsatuvchi, shuningdek, so`zning ma'lum bir grammatik formasi ifodalaydigan ma'no qanday ma'no deyiladi?
     

A.Grammatik ma'no

B.Leksik ma'no

C.Kategorial ma'no

D.Turkumlik ma'nosi

181. 
     Talaba, osmon, olma, borliq so`zlarining hammasi uchun umumiy bo`lgan predmetlik ma'nosi qanday ma'no?
     

A.Grammatik ma'no

B.Leksik ma'no

C.Umumiy ma'no

D. Funksional ma'no

182. 
     Grammatik ma'no o`z xususiyatiga ko`ra qanday turlarga bo`linadi?
     

A. Kategorial grammatik ma'no va xususiy grammatik ma'no

B. So`z yasovchi, shakl hosil qiluvchi

C.Kategorial va nokategorial grammatik ma'nolar

D.Kategorial grammatik ma'no

183. 
     Grammatik kategoriyaga berilgan to`g`ri va to`liq ta'rifni aniqlang.
     

A.Bir-biriga zid qo`yilgan va qiyosan olingan grammatik ma'nolar bilan shu ma'nolarni

B.Grammatik ma'no va uni ifodalovchi vositalar

ifodalovchi shakllar sistemasi

C.Bir-biriga zid qo`yilgan va qiyosan olingan grammatik ma'nolar sistemasi

D.Bir-biriga zid qo`yilgan va qiyosan olingan grammatik shakllar sistemasi

184. 
     So`z turkumi deb nimaga aytiladi?
     

A.So`zlarning mavhum grammatik ma'nosi, morfologik va sintaktik belgilariga qarab guruhlarga bo`linishi so`z turkumi deyiladi

B. Gapda mustaqil vazifa bajarishiga qarab so`zlarni guruhlarga ajratilishi so`z turkumi deyiladi.

C.So`zlarning mustaqil leksik ma'no anglatishiga ko`ra guruhlarga ajratilishi so`z turkumlari deyiladi.

D.So`zlarning grammatik kategoriyalarga ega bo`lish-bo`lmaslik nuqtayi nazaridan guruhlarga bo`linishi.

185. 
     O`zbek tilida grammatik shaklning qanday tiplari mavjud?
     

A.Sintetik, analitik, juft va takroriy

B.Sintetik, analitik

C.Umumiy grammatik shakl, xususmiy grammatik shakl

D.Kategorial va nokategorial

186. 
     Uyning so`zi qaysi qatorda to`g`ri morfologik tahlil qilingan?
     

A.Ot, turdosh ot, konkret ot, yakka ot, qaratqich kelishigida, birlikda

B.Ot, turdosh ot, konkret ot, yakka ot, qaratqich kelishigida, 3-shaxs birlikda

C.Ot, turdosh ot, konkret ot, yakka ot, tushum kelishigida, 3-shaxs birlikda

D.Ot turdosh ot, konkret ot, jamlovchi ot, qaratqich kelishigida, birlikda.

187. 
     Predmetning miqdoriy ko`pligi qanday usullar bilan ifodalanadi?
     

A. Hammasi to`g`ri

B.Sonlar orqali

C.Takroriy so`zlar yordamida

D.-lar affiksi yordamida

188. 
     Otning ko`plik shakli qanday usullar bilan ifodalanadi?
     

A.-lar affiksi yordamida

B.Sonlar orqali

C.Takroriy so`zlar yordamida

D.Hammasi to`g`ri

189. 
     Qaysi qatorda keltirilgan otlar ko`plik formasini olganda, ko`plikni emas, modal ma'nolarni ifodalaydi?
     

A.Til, ko`ngil, Toshkent

B.Yog`, tilshunoslik, cho`l

C.Bosh, til, qo`l

D.Un, suv, non

190. 
     Otlardagi kategorial affikslarning qo`shilish tartibini aniqlang.
     

A.Son, egalik, kelishik

B.Egalik, kelishik, son

C.Egalik, son, kelishik, erkalash

D.Son, egalik, kelishik, erkalash

191. 
     Qaysi kelishik qo`shimchasi belgisiz qo`llanishi mumkin?
     

A.Qaratqich, tushum

B.Bosh kelishik

C.Tushum kelishigi

D.Karatqich, tushum, bosh kelishik

192. 
     Belgisiz qo`llangan qaratqich kelishigidagi so`zlar ishtirok etgan qatorni aniqlang.
     

A.Ona allasi, yor ishqi, ko`ngil yarasi

B.Yil fasli, soy buyi, Navoiy ko`chasi

C.Anhor labi, ona yurti, tong chog`i

D.Ayni payti, yer hidi, vatan ishqi

193. 
     Belgisiz qo`llangan tushum kelishigidagi so`z ishtirok etgan qatorni aniqlang.
     

A.She'r yodladim

B.Tinchlik sharti

C.Qishligin qilsin

D.Eshit holimi

194. 
     Otning sintetik(funksional) formalari va ularga xos affikslar to`g`ri ko`rsatilgan qatorni aniqlang.
     

A.Chegara: -gacha, erkalash: -xon, o`xshatish: -dek

B.Kichraytirish: -cha, erkalash: -xon, o`xshatish: -xuddi, chegara: -gacha

C.Chegara: - dagi, erkalash: -cha, qarashlilik: -ning

D.Hurmat: -lar, erkalash: -jon, qarashlilik: -ning

195. 
     Asliy sifatlar berilgan qatorni aniqlang
     

A.Yaxshi, keng

B.Qotma, tonggi

C.Bilimli, katta

O`smir,mevali

196. 
     Ozaytirma darajadagi sifatni aniqlang
     

A.Ozroq, sarg`ish

B.Uzundan-uzoq, ozgina

C.Juda oz, yaqinroq

D.Kamroq, yolg`on

197. 
     Sonning qaysi turlariga kelishiklar egalikdan keyin qo`shiladi?
     

A.Kasr, jamlovchi, tartib sonlar

B.Chama, miqdor, kasr sonlar

C.Kasr, dona, taqsim sonlar

D.Tartib, dona, chama sonlar

198. 
     -ov qo`shimchasi yordamida hosil qilingan jamlovchi sonlar qaysi egalik qo`shimchalari bilan doim birga qo`llanadi?
     

A.Faqat 3-shaxs birlik va ko`plik qo`shimchalari bilan

B.Barcha egalik qo`shimchalari bilan

C.2- va 3-shaxs birlik va ko`plik qo`shimchalari bilan

D. -ov qo`shimchali jamlovchi sonlar egalik qo`shimchalarini olmaydi.

199. 
     Kishilik olmoshlariga odatda qaysi qo`shimchalar qo`shilib kelmaydi?
     

A.Egalik qo`shimchasi

B.So`z yasovchi qo`shimcha

C.-lar qo`shimchasi

D.Sanalganlarning barchasi qo`shilib kelishi mumkin

200. 
     Qaysi olmoshlar takroriy holda ishlatilishi mumkin?
     

A.Ko`rsatish, so`roq, belgilash olmoshlari

B.Kishilik, so`roq, belgilash olmoshlari

C.So`roq, belgilash, ko`rsatish, o`zlik olmoshlari

D.Kishilik, ko`rsatish olmoshlari

201. 
     Qaysi olmoshlar tuzilish jihatidan sodda va qo`shma turlarga bo`linadi?
     

A. Ko`rsatish, belgilash olmoshlari

B.Kishilik, bo`lishsizlik, ko`rsatish olmoshlari

C.Kishilik, belgilash, ko`rsatish va gumon olmoshlari

D.So`roq, belgilash, ko`rsatish, o`zlik olmoshlari

202. 
     Bo`lishlilik shakli orqali bo`lishsizlik ifodalangan gapni toping.
     

A.Yordam bersangiz, kolxozni ko`tarish uchun kuch-quvvatimni ayarmidim?!

B.Men xalqni aldamoqchi emasman.

C.Tez orada uncha-muncha mexanikka gap bermay qo`yadi u…

D.Bu hol qishloqda sezilmay qolmaydi.

203. 
     -in qo`shimchasi qaysi qatordagi so`zlarga qo`shilsa, shakl yasovchi hisoblanadi?
     

A.Art, yuv

B.Yuv, yig`

C.Yog`, art

D.Ek, yog`

204. 
     Bo`lishlilik ma'nosi ifodalangan qatorni aniqlang.
     

A.Otaqo`zi shaharga kelsa, kirmay ketmaydi.

B.U na o`kiydi, na yozadi

C.Bugungi ishni ertaga qo`yma

D.Gapiradi-ya, gapiradi, gapirib bo`pti.

205. 
     Kunlar isib ketdi-ku! Gapdagi fe'l mayli…
     

A.Xabar mayli

B.Maqsad mayli

C.Buyruq-istak mayli

D.Shart mayli

206. 
     Qaysi nisbatni hosil qiluvchi qo`shimchalar ko`makchi fe'lli so`z qo`shilmalarida faqat yetakchi fe'lga qo`shiladi?
     

A.O`zlik nisbatni hosil qiluvchi qo`shimchalar

B.Birgalik nisbatni hosil qiluvchi qo`shimchalar

C.Majhul nisbatni hosil qiluvchi qo`shimchalar

D.Orttirma nisbatni hosil qiluvchi qo`shimchalar

207. 
     Quyidagi fe'llarning qaysisidan o`zlik nisbati yasalmaydi?
     

A.Yayramoq

B.Qiynamoq

C.Kavshamoq

D.So`kmoq

208. 
     Qaysi qatordagi fe'llardan o`zlik nisbatdagi fe'llar yasab bo`lmaydi?
     

A.minmoq, haydamoq, o`qimoq

B.artmoq, qiynamoq, kavshamoq

C.ekmoq, sug`ormoq, kesmoq

D.Haydamoq, o`qimoq , kesmoq