Ҳозирги имло муаммолари фанининг мақсад ва вазифалари

''Рус алифбосини қабул қилиш билан ўзбек тили руслашиб кетди'' деган фикрда асос йўқ. Агар шундай бўлса, унда ўзбек тили араб истилосидан бошлаб то лотин алифбосини олгунимизга етказиш, келгуси авлодга қолдириш зарурияти ёзувнинг пайдо бўлишига олиб келди. Кишилик жамиятининг ҳозирги тараққиёт босқичида ҳам радио, телевизор кашф этилганига қарамай, ёзув ўз мавқеини йўқотмади, ёзувга қадар араблашиб кетган бўлиб чиқарди. Араблашиб ётган тилимиз лотин алифбосига ўтиш билан бирдан лотинлашиб кетаверадими? Бундай фикр ҳодисани саёз тушуниш оқибатидагина туғилиши мумкин.

Шу ерда яна бир ҳолатни таъкидлаш ўринли. Авваллари алифбони алмаштириш Юқоридан берилган кўрсатма билан амалга оширилган бўлса, бу гал дастлаб зиёлиларимизнинг ўзи ташаббус кўрсатди ва бу ташаббусни хукуматимиз қўллаб – қувватлади.

Шу ерда яна бир ҳолатни таъкидлаш ўринли. Авваллари алифбони алмаштириш Юқоридан берилган кўрсатма билан амалга оширилган бўлса, бу гал дастлаб зиёлиларимизнинг ўзи ташаббус кўрсатди ва бу ташаббусни хукуматимиз қўллаб – қувватлади.

Дунёдаги бирорта ҳам алифбо мукаммал алифбо олдига қўйиладиган талабларга тўлиқ жавоб бермайди, уларда тўрлича нуқсонлар мавжуд. Жорий этилаётган ўзбек лотин алифбоси ҳам бундан мустасно эмас. Ҳар қанча ҳаракат қилинса ҳам, баъзи нуқсонларни бартараф этиб бўлмайди. Демак, алифбомизни такомиллаштириш иши давом этаверади.

Ҳозирги имло муаммолари фанининг мақсади талабаларга жорий этилаётган ўзбек лотин алифбосини ҳозиргача амалда бўлган кирилл алифбоси билан қиёсан тасвирлаб ўргатишдир. Ушбу қиёсий тасвирдан кўзланган мақсадлардан бири икки алифбо орасида ўхшаш нуқталар жуда кўп эканини, янги ўзбек лотин алифбосини ўзлаштириш катта кийинчиликлар туғдирмаслигини намойиш қилишдир.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Лотин ёзувига асаосланган ўзбек алифбосини жорий этиш тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг Қонуни.Т.,''Ўзбекистон'', 1993 йил (2.09.)

2. Янги алифбо ва имлони ўрганиш дастури. Тузувчи: Й. Абдуллаев. Т., 1996

3. Рахматуллаев Ш. Ўзбек тилининг янги алифбоси ва имлоси. Т., ''Университет'' 2002

4. Раҳматуллаев Ш., Хожиев А. Ўзбек тилининг имло луғати. Т.,1996

5. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1995 йил 24 августдаги 339-сон Қарори.