O“zgarmas tok zanjirlarini parallel va

Xisoblashlar.

Olingan o‗lchash natijalari asosida quyidagi xisoblashlarni bajaring:

1. 
   Zanjirdagi umumiy kuchlanish: U_um = U₁ + U₂ + U₃.
   
2. 
   Zanjirning umumiy qarshiligi: R_um = ^U .
   

I

3. 
   Ayrim iste‘molchilar qarshiliklari R₁=U₁/ I; R₂=U₂/ I; R₃=U₃/ I.
   
4. 
   Zanjirning xisoblangan qarshiligi: R'_um = R₁ + R₂ + R₃.
   
5. 
   Zanjirning kirish kuchlanishi U₀ va umumiy kuchlanish U_um ni solishtiring, farqni tushuntiring. SHuningdek R_um va R'_um qarshiliklarni xam solishtiring va farqni tushuntiring.
   

2 - mashg„ulot. Iste‘molchilari paralel ulangan zanjirni o‗rganish. Tajriba ishini bajarish uchun 4- rasmda keltirilgan sxemani yig‗ing.
mA₀

+

5-10 V

_

R₁

U
mA₁

R₂ R₃

mA₂ mA₃

4 – rasm. 2 - mashg‗ulotning sxemasi.

V – o‗zgarmas tok voltmetri 50 V; mA₀ - o‗zgarmas tok milliampermetri 1A; mA₁ , mA₂, mA₃ - o‗zgarmas tok milliampermetrlari 300 mA; R₁, R₂, R₃ – PEV- 7,5 tipdagi, qarshiligi 200 Omdan bo‗lgan rezistorlar.

Sxemani yig‗ib bo‗lgach uni mashg‗ulot raxbariga ko‗rsating. Sxemaning to‗g‗ri yig‗ilganiga ishonch xosil qilgach, uning kirishiga 5-10 V atrofida U₀ kuchlanish bering. Sxemaga berilgan U kuchlanishni V voltmetr yordamida, zanjirdagi I₀ tok kuchini mA₀ milliampermetr yordamida o‗lchab, yozib oling. Zanjirning tarmoqlangan qismidagi (R₁, R₂, R₃ qarshiliklardagi) toklarni mA₁, mA₂, mA₃ milliampermetrlar yordamida o‗lchab yozib oling. O‗lchash natijalarini 2-jadvalga yozing.

2- jadval

U (V)	I0 (A)	I1 (A)	I2 (A)	I3 (A)

Xisoblashlar.

Olingan o‗lchash natijalari asosida quyidagi xisoblashlarni bajaring:

1. 
   Zanjirdagi umumiy tok kuchi I_um = I₁ + I₂ + I₃. Bu tokni mA₀ milliampermetrning ko‗rsatishi bilan solishtiring.
   
2. 
   Zanjirning umumiy qarshiligini topish R_um = U / I₀
   

3. 
   Iste‘molchilar qarshiliklari R₁ = U/ I₁ ; R₂ = U/ I₂; R₃ = U/ I₃.
   
4. 
   Zanjirning umumiy qarshiligi 1/R_um = 1/R₁ + 1/R₂ + 1/R₃.
   
5. 
   Tarmoqlarning o‗tkazuvchanliklari g₁ = I₁ /U; g₂ = I₂ /U ;g₃ = I₃ /U .
   
6. 
   Zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tokni xisoblash
   

I = U (g₁ + g₂ + g₃).

7. 
   Zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok kuchi (mA₀ milliampermetrning ko‗rsatishi) bilan 1, 6 punktlar bo‗yicha topilgan toklarni solishtiring. Xosil bo‗lgan farqni tushuntiring.
   

5.