Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining tabiiy fanlar fakulteti GIBA yo'nalishi 202-guruh talabasi O'rinboyeva Nodiraning Materiklargeografiyasifanidan tayyorlagan taqdimoti.
Mavzu:Yer yuzi litosfyera plitalari. Materiklar, qit'alar, orollar, yarim orollar, okeanlar, dengizlar, qo’ltiqlar, bo’q’ozlar haqida umumiy tushuncha.
Reja:
Yer yuzasi litosfera plitalari
Materiklar, qitalar,yarim orol ,orollar.
Okeanlar,dengizlar,bo'g'zlar haqida tushuncha.
Hozirgi kunda A.Vegener tomonidan takomillashtirish asosida materiklaming shakllanishi haqida yangi g’oya “Litosfera plitalarining tektonikasi” paydo bo’lgan. Unga ko’ra, litosfera bir necha plita (palaxsa)lardan - Yevrosiyo, Afrika, Hind-Avstraliya, Shimoliy va Janubiy Amerika, Tinch okeani, Antarktida plitalaridan iborat, ular vulkanlar va zilzilalar bo’lib turadigan yoriqlar orqali birbiridan ajralib turadi. Plitalarning harakati natijasida litosferadan astenosferaga cho’kayotgan jinslar (subdukasiya) o ’mini astenosferadan
yuqoriga ko’tarilayotgan jinslar to’ldirib turadi va natijada yer hajmi
o’zgarishsiz qolaveradi. Litosfera plitalarining siljish tezligi yuqori emas,
jumladan, Tinch okeani plitasi shimoli-g’arbga tomon yiliga 9,3 sm siljishi
kuzatilsa, boshqa plitalar siljish tezligi ham o’rtacha 4-5 sm atrofida
bo’ladi.
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Please enter title content here
Litosfera plitalari va materiklaming so’nggi 1 mln. yil davomida siljishi quyidagicha kuzatilgan: Grenlandiya oroli Yevrosiyo materigidan 17-22 km uzoqlashgan, Shimoliy Amerika va Yevropaning qarama-qarshi
tomonga siljishi sababli Atlantika okeani 25-75 km ga kengaygan, shu davr mobaynida Janubiy Amerika bilan Afrika bir-biridan 40 km, Afrika Antarktidadan 16 km, Avstraliya Antarktidadan 70-75 km uzoqlashgan.
This template is exclusively designed by Fei er creative, and copyrights belong to Bao tu internet. This template is exclusively designed by Fei er creative, and copyrights belong to Bao tu internet.
Quruqlik materik va orollardan iborat. Yer po’stining kontinental tipdagi yirik bo lagiga materik deyiladi. Uning asosiy qismi dengiz sathidan yuqorida materik sayozligi (shelf) esa dengizsathidan pastda joylashgan. Geologik tuzilishi va shakllanish tarixiga qarab quruqlikda oltita materik yoki kontinent ajratiladi. Yevrosiyo, Afrika, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, Antraktida va Avstraliya. Shu bilan birga avval yangi kashf etilgan yerlar qit ’alar deb yuritilgan. Shu bois qit’a nomlari: Yevropa, Osiyo, Afrika, Amerika, Antraktida va Avstraliya ham saqlanib qolgan.
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Please enter title content here
Quruqliklaming materiklardan kichik qismlari, ya’ni hamma tomoni suv bilan o’ralgan quruqliklar orollar deb ataladi. Orollaming ko’pchiligi materik sayozligida joylashadi, materiklaming bir qismlari hisoblanadi va shu sababli materik orollari deb ham ataladi.
Okean, Dunyo okeani (yun. Okeanos — Yerni aylanib oqadigan azim daryo) — Yerning materik va orollarni oʻrab turuvchi suv qobigʻi
Okean suvi quruqlik ichkarisiga kirib borib, dengiz, qo’ltiq va bo’g’izlami hosil qiladi, bular o’z navbatida materiklardan yarim orol va orollami ajratib turadi. Dengiz va qo’ltiq terminlarining ishlatilishi tarixiy sharoitlarga bog’liq ravishda juda xilma-xildir. Bir xil joyda uncha katta bo’lmagan suv havzalari dengiz deb ataladi, masalan, Marmar dengizi, boshqa bir joyda juda katta suvliklami qo 'Itiqlar deb ataladi,
Etiboringiz uchun rahmat !!!
Do'stlaringiz bilan baham: |