O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

To‘siq. 
To‘siq qo‘yish.  
To‘siq qo‘yish – to‘r yaqinida raqib tomonidan o‘tkazilayotgan to‘p 
(zarba,  uzatish,  aldash)  yo‘nalishini  sakrab  to‘sish  yoki  raqib  tomoniga 
qaytarish  demakdir.  To‘siq  qo‘yish  faqat  oldingi  chiziq  o‘yinchilari 
ishtirokida  amalga  oshiriladi.  To‘siq  qo‘yishga  intilish  –  bu  to‘siq 
qo‘yish  uchun  qo‘llarni  to‘p  ustiga  chiqarganda  to‘pning  qo‘lga 
tegmagan  holatdir.  To‘siq  qo‘yilgan  deb  to‘pning  to‘siq  qo‘ygan 
o‘yinchi qo‘llariga tekkanligiga aytiladi. 
Guruh bo‘lib to‘siq qo‘yish. 
Guruh bo‘lib to‘siq qo‘yishda ikki yoki uch o‘yinchi bir-biriga yaqin 
joylashgan holda ishtirok etadi. Agar bu  o‘yinchilarning birortasi to‘pga 
tegsa, to‘siq qo‘yildi, deb hisoblanadi. 
To‘siq qo‘yishda to‘pning to‘siqqa tegishi. 
To‘siq  qo‘yuvchi  o‘yinchilarning  bittasi  yoki  bir  nechtasiga  bir 
vaqtning o‘zida tegishi mumkin. Bu holda to‘p to‘siq qo‘yuvchi o‘yinchi 
tanasining xohlagan qismiga tegishi mumkin.  
To‘siqning raqib tomonida qo‘yilishi. 
To‘siq qo‘yish raqib o‘yinchisining o‘yiniga xalaqit bermagan holda 
raqib  tomonida  ijro  etilishi  mumkin.  Raqib  hujum  zarbasini  ijro 
etmasdan oldin to‘siq qo‘yuvchi o‘yinchilar to‘pga tegmasliklari kerak. 
To‘siq qo‘yish va jamoaning zarbasi. 
To‘siq  qo‘yishda  to‘pning  to‘siq  qo‘yuvchi  o‘yinchilar  qo‘liga 
(tanasiga)  tegishi  ularning  zarbasi  deb  hisoblanmaydi.  Binobarin,  to‘p 
to‘siq qo‘yuvchi o‘yinchilar qo‘liga (tanasiga) tekkandan so‘ng jamoaga 
yana  uch  marta  o‘ynash  imkoniyati  beriladi.  To‘siq  qo‘yilgandan  so‘ng 
to‘p  bilan  birinchi  o‘ynashni  istalgan  o‘yinchi  ishtirokida  amalga 
oshirilishi mumkin. 
Kiritilayotgan to‘pga to‘siq qo‘yish. 
Kiritilayotgan to‘pga to‘siq qo‘yish mumkin emas.  
To‘siq qo‘yishdagi xatolar: 

---

254 
-  agar  to‘siq  qo‘yuvchi  o‘yinchi  raqib  tomoniga  qo‘llarini  o‘tkazib, 
to‘pga raqibdan oldin yoki u bilan bir vaqtda tegsa; 
- agar orqa chiziq o‘yinchisi to‘siqda ishtirok etsa;  
- raqib tomonidan kiritilayotgan to‘pga to‘siq qo‘yilsa; 
- to‘siqdan to‘p maydon tashqarisiga tushsa; 
-  maydonni  chegaralovchi  to‘r  ustidagi  antennadan  tashqari 
bo‘shliqda to‘siq qo‘yilsa; 
- agar libero o‘zi yoki guruh tarkibida to‘siq qo‘ysa.