O’zbkiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi

 
 
II BOB. 
 Makedoniyaning yuksalishi. Iskandar istilolari va 
uning oqibatlari
Makedoniyaning yuksalishi. Yunonistonda 
makedon hukmronligining o’rnatilishi 
Makedoniya yunon shahar davlatlaridan ko’ra 
qoloq edi. U dengizga chiqadigan yo’lga ega emas 
edi, shu sababli dengiz savdosi va koloniyalar barpo 
etishga ishtirok eta olmadi. Makedoniya dehqonchilik 
maqmlakati edi. 

---

630 
Peloponnes urushlaridan so’ng Makedoniya yunon
sivilizatsiyasini tez o’zlashtira boshladi. Ayniqsa 
yunon harbiy san’ati va harbiy texnikasi yaxshi 
o’zlashtirildi. 
Makedon podshosi Filipp II (er. avv. 359-336-
yillar) harbiy islohot o’tkazib makedon falangasini 
tuzdi. Og’ir qurollangan piyodalar (goplitlar) 16-29 
qator saflanadigan janhchilar 5 metrgacha uzunlikdagi 
sarissa (nayza) bilan qurollanib, orqa safdagilar 
sarissalarini oldingi qatordagilar yelkasiga qo’yar 
edilar. Og’ir qurollangan jangchilar katta qaldonlar 
bilan himoyalanib sarissalarni tikandek chiqarib 
dahshatli kuchni tashkil qilar edilar. Makedon 
qo’shinining faxri zodagonlardan tuzilgan og’ir 
qurolli suvoriy getarylar (“podshoni o’rtoqlari”) edi. 
Bundan tashqari turli qamal qurollari bo’lgan injener 
qismlari mavjud edi. 
Er. avv. IV asr o’rtalarida Makedoniya kuchli 
qo’shin bilan Epir va Frakiyani egalladi. Shu vaqtdan 
u yunon davlatlarining ishlariga faol aralasha 
boshladi. Er. avv. 355-yilda Makedoniya Fiva va 
Fokida o’rtasidagi urushga aralashib, Fokidani tor-
mor qildi. Natijada Makedoniya butun shimoliy 
Yunonistonga egalik qildi. Tez orada Fessaliya
Xaldika yarim orolini bir qismi, Frakiyani janubiy
qirg’og’i, Bosforgacha Makedoniyaga qaram bo’ldi. 
Makedoniya endi dengiz davlatiga aylandi, yunonlarni 

---

631 
Qora dengizga chiqish yo’li Makedoniya qo’liga 
o’tdi. 
Yunon davlatlaridan faqat Afina Filipp II ga qarshi 
tura olishhi mumkin edi. Lekin Afinada makedon va 
antimakedon partiyasi mavjud edi. Makedon partiasi 
yunonlar Filipp II boshchiligida Eronga qarshi yurish 
qilib katta o’lja olish mumkin, yunonlar ichidagi 
o’zaro kelishmovchiliklarga chek qo’yiladi deb 
hisoblar edilar. Demosfen boshchigida Antimakedon