O`zbkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus

Ekstraksiyalash jarayonini tekshirish
Moddani ekstraktsiyalash tanlangan erituvchining bir necha ulushlari bilan olib boriladi. Oxirgi marta ekstraktsiyalangagdan so’ng, eritmada qolgan moddaning miqrodi titrlash orqali aniqlanadi va (20) tenglama yordamida taqsimlanish koeffitsenti yoki erigan moddaning boshlan/ich miqdori hisoblanadi.
O’lchashlarning xatoliklarini baholash
Taqsimlanish koeffitsentini aniqlashdagi xatolikni (2) chi tenglamaga asosan

∆ k ∆ c¹ ∆c¹¹

—— = —— + ———

k c¹ c¹¹

form∆uladan hisoblanadi.

Taqsimlangan moddaning kontsentratsiyasi (22.) tenglama orqali aniqlangani uchun aniqlashdagi xatolik kontsentratsiya uchun

∆s_I 2 ∆V ∆ v ∆c

—— = ———— + —— + ——

c₁ v₂ –v₁ v c

taqsimlanish koeffitsenti uchun

∆k 2 ∆v¹ ∆v¹ ∆c 2∆v¹¹ ∆v¹¹ ∆ c

—— = ——— + —— + —— + ———— + —— + ——

k v¹₂ –v¹₁ v¹ c v¹¹₂ –v¹¹₁ v¹¹ c

Ko’rsatilgan usul Bilan ish bajarilganda titrlash uchun olingan eritmaning hajmi v q5sm³. Titrlash uchun sarf bhlgan isho’or eritmasining hajmi 100 dan 1 sm³ gacha ( boshlan/ich eritmaning kontsentratsiyasiga bo/liq ravishda ) o’zgaradi. Titrlash uchun odatda 5-10 sm³ ishqor sarflanadi. Bunda :

∆k 2 0,1 0,1 0,0001 2 0,1

————= —— + ———— + ——— + —— +

k 10 5 0,1 5

0,1 0,0001

+ —— + ———— ≈ 0,10 ya’ni 10%

5. 
   0,1
   

Ayrim hollarda xatolik 25% gacha etadi. Nisbiy xatolarni kamaytirish uchun titrlash uchun eritmadan khproo’ miqfdorda olish tavsiya qilinadi, chunki bu holda titrlashga sarflanadigan ishqorning hajmi ham unchalik kam bo’lmaydi.

Topshiriqlar.

1. 
   Moddaning aralashmaydigan suyuqliklar orasidagi taqsimlanish koeffitsentini fqazalarning tarkibi bo’yicha aniqlang.
   
2. 
   Taqsimlanish koeffitsentini ekstraktsiyalanayotgan fazadagi qoldiq bo’yicha aniqlang.
   
3. 
   Ekstraksiyalanuvchi moddaning eritmadagi boshlan/ich miqdorini aniqlang .
   
4. 
   Kislotaning organik erituvchidagi assotsilanish konstantasini aniqlang.
   
5. 
   Suv fazasidagi kuchli elektrolitning aktivlik koeffitsentini aeniqlang.