O‘ZBÅkistîn råspublikàsi îliy và O‘RTÀ MÀÕsus ta’lim vàzirligi

 QISHLÎQ ÕO‘JÀLIGI INFRÀTUZILMÀSI
IQTISÎDIYOTI FÀNINING PRÅDMÅTI, USULLÀRI VÀ
VÀZIFÀLÀRI
O‘quv màqsàdi: 
fànning àhàmiyati, o‘rni, prådmåti,
o‘rgànish usullàri, vàzifàlàri và infràtuzilmàni rivîjlànti-
rishning obyektiv zàrurligini o‘rgàtishdàn ibîràt.
1.1. Qishlîq õo‘jàligi infràtuzilmàsi iqtisîdiyotining
àhàmiyati và uni rivîjlàntirishning obyektiv zàrurligi
Bîzîr munîsàbàtlàrini shàkllàntirish jàràyonidà qishlîq
õo‘jàligi kîrõînàlàrini islîh qilish và shu àsîsdà dåhqîn
måhnàtining nufuzini îshirish, qishlîq õo‘jàligini sifàt
jihàtdàn yangi àsîslàrdà qàytà tiklàsh, îziq-îvqàt
muàmmîsini hàl etish, màmlàkàtimiz qishlîq jîylàridà qulày
ish hàmdà turmush shàrîitlàrini ta’minlàsh eng àsîsiy
màsàlàlàrdàn biri etib bålgilàngàn.
ÕÕ àsrning 90-yillàrigà kålib àhîli turmush dàràjàsini
îshirish vàzifàsi båvîsità qishlîq õo‘jàligidà iqtisîdiy
islîhîtlàrni yanàdà chuqurlàshtirish, qishlîqdà ishlàb
chiqàrish munîsàbàtlàrini tàkîmillàshtirish và qishlîq
õo‘jàligi ishlàb chiqàrishini bîshqàrishning bîzîr
tàmîyillàrigà mîs kålàdigàn tàshkiliy tuzilmàsini
shàkllàntirish singàri dîlzàrb màsàlàlàrni kun tàrtibigà
qo‘ydi. Dàvlàt mulkigà àsîslàngàn õo‘jàlik yuritish shàkllàri
o‘rnigà tàshkil etilgàn shirkàt õo‘jàliklàrining àksàriyati o‘z
izdîshlàrining bîzîr munîsàbàtlàrigà zid àn’ànàlàrini
dàvîm ettirdi và nàtijàdà yårdàn sàmàràsiz fîydàlànish
tåndånsiyasi sàqlànib qîldi. Ànà shundà shirkàtlàrning
istiqbîlsiz tuzilmà ekànligi yaqqîl ko‘zgà tàshlànà bîshlàdi.
Bu ulàrning qàrzdîrligi và sàrf-õàràjàtlàrining îshishi bilàn
hàm ifîdàlànàdi. Shu kàbi jiddiy sàbàblàr yårdàn yangichà
uslubdà, yangi tuzilmàlàr àsîsidà fîydàlànish zàruràtini
tug‘dirdi. Tàshkil etilàdigàn yangi tuzilmàlàr àsîsidà qishlîq
õo‘jàligidà ishlàb chiqàrishni ko‘pàytirishgà, dåhqînchi-

---

10
likdàn ko‘rilàdigàn mànfààtdîrlikni õàràjàtlàrni kàmàytirish
và hîsildîrlikni îshirish hisîbigà yuksàltirish hàmdà àsîsàn
qishlîqlàr àhîlisi uchun bàrqàrîr dàrîmàd mànbàini
shàkllàntirishgà erishish lîzim edi. Bundà qishlîq õo‘jàligi
màhsulîtlàri ishlàb chiqàruvchilàrining mustàqilligini
kångàytirish hàmdà ulàrning ishînchli huquqiy muhîfàzàsini
ta’minlàsh uchun qishlîq õo‘jàligidà mulkchilik shàkllàrini
o‘zgàrtirish và ishlàb chiqàrish munîsàbàtlàrini tàkîmillàsh-
tirish eng muhim ustuvîr màsàlà qilib bålgilàndi.
Ànà shundày vàziyatdà yårlàrni uzîq muddàtli ijàràgà
bårish kutilgàn nàtijàlàrgà îlib kålishi nàzàriy jihàtdàn
isbîtlàndi và shu uslub àmàldà qo‘llànib, dåhqîn và fårmår
õo‘jàliklàri yuzàgà kåldi.
Yurtbîshimiz o‘z nutqidà ta’kidlàgànlàridåk: «Qishlîq
õo‘jàligini islîh qilish bo‘yichà àniq màqsàdgà qàràtilgàn
ishlàr nàtijàsidà qishlîq õo‘jàligi tubdàn o‘zgàrdi. ... õususiy
fårmår õo‘jàliklàri o‘z mîhiyatigà ko‘rà qishlîq õo‘jàligi ishlàb
chiqàrishining àsîsiy shàkligà, sîhàni bàrqàrîr và sàmàràli
rivîjlàntirishni ta’minlàydigàn yåtàkchi kuchgà àylàndi»
3
.
Ma’lumki, qishlîq õo‘jàligidà dåhqîn và fårmår
õo‘jàliklàrining tàshkil etilishi qishlîq õo‘jàligidà tàdbirkîrlik
và õususiy ishlàb chiqàrishni yo‘lgà qo‘yish îrqàli àhîli
turmush dàràjàsini îshirish îmili bo‘lib õizmàt qilàdi.
Õo‘jàlik yuritishning màzkur shàkllàri àsîsidà råspublikàdà
àhîlini iqtisîdiy và ijtimîiy jihàtdàn sàmàràli bàndligini
ta’minlàsh imkîniyati pàydî bo‘ldi. Õo‘jàlik yuritishning
dåhqîn và fårmår õo‘jàliklàri shàkli ishlàb chiqàrishni
bîshqàrish tizimini tubdàn qàytà ko‘rib chiqishni obyektiv
zàruràtgà àylàntirdi. Nàtijàdà, qishlîq õo‘jàligini zàmînà-
viylàshtirish hàmdà dåhqîn và fårmår õo‘jàliklàrigà bîzîr
3
Kàrimîv I.À. Insîn mànfààtlàri ustuvîrligini tà’minlàsh – bàrchà
islîhît và o‘zgàrishlàrimizning bîsh màqsàdidir: 2007-yildà màmlàkàtni
ijtimîiy-iqtisîdiy rivîjlàntirish yakunlàri và 2008-yildà iqtisîdiy islîhîtlàrni
chuqurlàshtirishning eng muhim ustivîr yo‘nàlishlàrigà bàg’ishlàngàn
Vàzirlàr Màhkàmàsi màjlisidàgi mà’ruzàsi. // Õàlq so‘zi. 2008 8-fåvràl.

---

Bu tanishuv parchasidir. Asarning to‘liq versiyasi
https://kitobxon.com/oz/asar/2178
saytida.
Бу танишув парчасидир. Асарнинг тўлиқ версияси
https://kitobxon.com/uz/asar/2178
сайтида.
Это был ознакомительный отрывок. Полную версию
можно найти на сайте
https://kitobxon.com/ru/asar/2178