O`zbekston respublikasi

2 – MASHG`ULOT
MAVZU: ODAMDA YURAK FAOLIYATINI O`RGANISH
USULLARI
Mustaqil tayorlanish uchun savollar: yurak tutkisini aniqlash. Yurak chegaralarini aniqlash usullari. Yurak tonlari (tovushlari) ning paydo bo`lish mehanizmi va ularning qayd etish. Yo`qoridagilarni esh bolalardagi farki va hususiyatlari.
1 -ISh. Odamda yurak tutkisini kuzatish
Ishning borishi: tekshiriluvchi (talaba) kukrak kafasi ochiladi. Chap tomonda kukrak bezi sokahi kuzatiladi. Agar yurak turtkisi kurinmasa, u holda kulni yurak proyoqtsiyasi joyiga qo`yiladi va turtaetganini seziladi. Shu turtkini kuchi va razmeri aniqlangandan So`ng:
Tinchlik holati
Mumkin qadar uzokrok nafasni tuhtatib
Эmotsional ko`zgalgan (holsizlantiruvchi holatlar) dagi yurak turtkisini o`zgarishlari kuzatiladi
Olingan natijalar analiz kilinadi.
Natija va rasm:
Xulosa:
2 -ISh. Yurak chegarasini aniqlash (perkussiya)
Ishning borishi: Yurakni absolyut va nisbiy chegaralari bor. Absolyut chegara deganda yurakning kukrak kafasiga tegib turgan upka bilan epilmagan qismi tushuniladi. Nisbiy chegara - yurakning qolgan, upka bilan epilgan qismidir. Yurak chegarasini aniqlash asosan aniq tovushdan bugik tovushni birinchi bor hosil bo`lgunga qadar davom etadi. Praktikada asosan yurakning nisbiy chegarasi aniqlanadi. Yo`qori chegarasi - chap uchinchi kovurgaaro oralik 2-3 kovurga sohasida, ung tomonidan yukoriga chegarasi 2 kovurga sohasida tush suyagidan 0,5 sm tashkarida. Pastki ung chegara - ung tomonda, tush suyagidan 0,5-1,5 sm tashkarida 4 kovurga oraligida, chap chegara yurak turtkisidan 1-1,5 sm ichkarida.
Natija va rasm.
Xulosa.
3 -ISh. Yurak tovushlarini eshitish.
Ishdan maqsad: yurak ishlayotgan vaqtda hosil bo`luvchi tovushlar bilan tanishish.
Yurak ishlaetganda hosil bo`luvchi tovushlar yurak tonlari deb ataladi. Ularni kukrak kafasiga quloq,yoki unga fonendoskop qo`yib eshitish mumkin.
Sog`lom odamda asosan 2 ta ton hosil bo`ladi. Birinchisi bugik past va davomiylikrok bo`lib, ikkinchisi baland, aniq va qisqa bo`ladi. Birinchi ton qorinchalar sistolasini boshida hosil bo`ladi va istolik ton deb ataladi. Ikkinchi ton yarim oysimon klapanlarining epilishidan hoil bo`ladi va diastolik ton deb yuritiladi. Birinchi ton yurak turtkisi proektsiya kilingan joyda eng yahshi eshitiladi. Ikkinchi ton ikkinchi kovurga aro oralikda, chap va ungda, tush suyagining shunday chekkasida yahshi eshitiladi.
Tajriba talabada olib boriladi. Qalam bilan avval klapanlarni proektsiya kilingan erlari va ularni eshitish joylari belgilab olinadi.
Ikki tabaqali (mitral) klapan chap togayini tushga birikkan eriga proektsiya kilinib, yurak turtkisi sohasida yahshi eshitiladi
Uch tabaqali klapanning proektsiyasi tushning urta chizigida, turtinchi kovurgalar togayining tushga birikkan eridan sal pastrokda joylashib, tush suyagining uchida yahshi eshitiladi.
Aorta klapani ham tushning urta chizigida, uchinchi kovurgalar togayining tushga birikkan erida joylashib, 2 ung kovurga aro oralikda yahshi eshitiladi.

Natija va rasm.

Xulosa.