O’zbekstan respublikasi joqari h’am orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Informaciyanıń qásiyetleri

Demek, informaciya obyektiv mag’lıwmatlardıń hám subyektiv metodlardıń óz-ara tásiri nátiyjesinde kelip shıqqan dinamikalıq obyekt bolıp tabıladı. Basqa obyektler sıyaqlı informaciya da óz qásiyetlerine iye boladı. Bul qásiyetler jámiyettegi hám tábiyattag’ı basqa da obyektlerden informaciyanıń ózgesheligin támiyinleydi.
Informaciyanıń hár qıylı túrdegi bir neshe qásiyetlerin keltiriw múmkin. Informatikada eń áhmiyetli bolg’an qásiyetlerinen tómendegilerdi atap ótiw múmkin: informaciyanıń obyektivligi, tolıqlıg’ı, isenimliligi, adekvatlıg’ı, ruxsat etilgenligi hám aktuallıg’ı.
Informaciyanıń obyektivligi. Informaciyanıń obyektivligi túsinigi salıstırmalı túrde boladı. Máselen, tábiyat obyektiniń fotosúwretin baqlaw nátiyjesinde alıng’an informaciya sol obyekttiń insan tárepinen islengen súwretin baqlaw nátiyjesinde alıng’an informaciyag’a qarag’anda obyektiv esaplanadı.
Informaciyanıń tolıqlıg’ı. Informaciyanıń tolıqlıg’ı kópshilik jag’daylarda informaciyanıń sıpatın xarakterleydi hám sheshim qabıl etiw yamasa burıng’ı mag’lıwmatlar tiykarında jańa mag’lıwmatlar jaratıw ushın mag’lıwmatlardıń jetkilikli bolıwın anıqlaydı. Mag’lıwmatlar qanshelli tolıq bolsa, informaciyanı alıw usıllarınıń diapazonı sonshelli keń, informaciyalıq process barısında minimal qáteliklerge iye usıllardı ańsat tańlaw imkanın beredi.
Informaciyanıń isenimliligi. Informaciyanıń real bar bolg’an obyektlerdi zárúrli anıqlıq penen ańlatıw ózgesheligi menen belgilenedi.
Informaciyanıń adekvatlıg’ı - bul jumıstıń real obyektiv jag’dayına sáykes keliw dárejesi. Tolıq emes yamasa isenimli emes informaciyalar tiykarında jańadan informaciya alıwda adekvat bolmag’an informaciya kelip shıg’ıwı múmkin. Biraq hám tolıq bolg’an, hám isenimli bolg’an mag’lıwmatlardan adekvat bolmag’an usıllardı qollanıw nátiyjesinde de adekvat bolmag’an informaciya alınıwı múmkin.
Informaciyanıń ruxsat etilgenligi – bul qanday da bir informaciyanı alıwdıń ilajı bar ekenligi bolıp tabıladı. Informaciyag’a bolg’an ruxsattıń dárejesi bir waqıttıń ózinde mag’lıwmatlarg’a hám olardı kórsetiw ushın adekvat usıllarg’a ruxsattıń bar ekenligi menen baylanıslı boladı.