«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

15.1-rasm. Burg’ilanayotgan shuqur 
razvedka quduqlari hajmi (M) bilan 
neft zaxirasi miqdorining (Q) o’sishi 
oralig’i-dagi bog’liqlikning silliqlan-
gan egri shizig’i 

---

352 
koeffitsienti
4
oralig’idagi statistik bog’liqlikni tahlil va hisob-kitob qilishga 
asoslangan. 
Volga-Ural 
neftgazli 
provintsiyasining 
ayrim 
konlarining 
texnologik 
ko’rsatkichlarini rejalashtirishda uyumning ishlatishning aniq sharoitlarini tahlil 
qilishga asoslangan metodlardan muvaffaqiyatli foydalanilmoqda. Bu metodlarning 
mohiyati quyidagicha: konni ishlatishning o’tgan davridagi aniq texnologik 
ko’rsatkichlari oralig’idagi bog’liqlik tadqiq qilinadi; loyihadagi va haqiqiy 
ko’rsatkichlar 
nomuvofiqligi 
sabablari 
va 
miqyosi 
aniqlanadi; 
loyiha 
ko’rsatkichlarini uyumni ishlatishning aniq geologik-texnologik sharoitlariga 
muvofiqlashtirish uchun ularga kelajakda kiritiladigan tuzatishlar aniqlanadi. 
Ochilgan, lekin ishlatish boshlanmagan konlardan neft qazib olishni aniqlash 
murakkabroq. Ushbu konlar bo’yicha istiqbolli rejalashtirishdagi loyihaviy 
ko’rsatkichlar razvedka quduqlaridan hamda o’xshash konlardan olingan statistik 
ma’lumotlar bo’yicha belgilanadi va bu ma’lumotlar ekstrapolyatsiya qilinadi. 
Ochilmagan (yangi) konlar bo’yicha zaxiralarni hisoblash o’xshash konlarni 
o’rganish yo’li bilan olib boriladi va bunda zaxiralarining zaruriy o’sishini ta’minlash 
maqsadida neft uchun chuqur razvedka burg’ilashlarining zaruriy hajmi hisobga 
olinadi. Shu maqsadda chuqur razvedka burg’ilashlari hajmi va zaxiralarning o’sishi 
o’rtasidagi bog’liqlik aniqlanadi hamda kelajakda amalga oshiriladigan ishlarning 
samaradorligini ta’minlaydigan tuzatishlar hisobga olinadi (15.1-rasm). 
Zaxiralarning o’sishi chuqur razvedka burg’ilashlari hajmiga bog’liqligi 
ma’lumotlariga asoslanib har bir yangi neft-gazli rayonning yaxlitlangan 
ko’rsatkichlari hisoblanadi, bunda uning regional xususiyatlari va mazkur region 
uchun belgilangan debitning o’zgarish koeffitsienti hisobga olinadi. 
Istiqbolli rejalashtirishning muhim bo’limlaridan biri neft konlarida zamonaviy 
fan va texnika yutuqlaridan foydalanishni bashoratlashdan iboratdir. Sohani 
yuksaltirishning istiqbolli rejalarida fan va texnika taraqqiyotining eng yirik 
dasturlarini ishlab chiqish va joriy etish belgilanishi kerak. Geologik razvedka ishlari 
sohasida yangi neftgazli provintsiyalarni aniqlash, yanada chuqurroq joylashgan 
stratigrafik majmualarda va shelflarda neft izlash, izlanish va razvedkaning geofizik 
metodlarini takomillashtirish, neft konlarini izlashda aero va kosmik tadqiqotlardan 
foydalanish muhim hisoblanadi.