O‗zbekistonrespublikasi oliyvao‗rtamaxsusta‘limvazirligi



Download 2,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/150
Sana31.12.2021
Hajmi2,93 Mb.
#238715
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   150
Bog'liq
loyihalash jarayonlarini avtomatlashtirish asoslari oquv qollanma

Kesh-xotira 
Protsessor  ishlash  uchun  o‗z  ma‘lumotlarini  operativ  xotiradan 
oladi. Bunda mikrosxema ichida signallar juda katta chastotada (bir necha 
yuz  MGts)  ishlanadi,  operativ  xotiraga  murojaatlarning  hammasi  esa  bir 
necha marta kam chastotada sodir bo‗ladi. Chastotaning ichki ko‗paytirish 
koeffitsienti qanchalik yuqori bo‗lsa, protsessor, tashqarida saqlanayotgan 
ma‘lumotlarga  qaraganda,  o‗zining  ichida  saqlanayotgan  ma‘lumotlar 
bilan shunchalik samaraliroq ishlaydi. 
Odatda  protsessor  o‗zining  ichida  deyarli  hech  narsani  saqlamaydi. 
Unda  ma‘lumotlarga  ishlov  beriladigan  yacheykalar  (bu  «ishchi» 
yacheykalar  registrlar  deb  ataladi)  juda  kam.  Shuning  uchun  protsessor 
ishini  tezlatish  uchun  ancha  oldin  (4-avloddan  boshlab)  keshlash 


137 
 
texnologiyasi taklif qilingan. Kesh – bu bufer vazifasini bajaruvchi xotira 
yacheykalarining  nisbatan  katta  bo‗lmagan  naboridir.  Umumiy  xotiradan 
biror  narsa  o‗qilayotganda  yoki  unga  yozilayotganda  ma‘lumotlarning 
nusxa  (kоpия)si  kesh-xotiraga  ham  kiritiladi.  Agar  shu  ma‘lumotlarning 
o‗zi  yana  zarur  bo‗lib  qolsa,  ularni  uzoqdan  chaqirib  olish  zarur 
bo‗lmaydi – ularni buferdan olish ancha tezroq bo‗ladi. 
Kesh-xotiradan  foydalanish  kompyuter  tizimi  unumdorligini 
sezilarli  oshirish  imkonini  berdi.  486-protsessorlar  uchun  keshlash 
texnologiyasi  birinchi  marta  qo‗llanilganda,  kesh-xotira  onalik  platasida 
protsessorga  mumkin  qadar  yaqinroq  joylashar  edi;  bunda  sig‗imi  katta 
bo‗lmasa  ham,  lekin  unumdorligi  bo‗yicha  eng  «tez»  mikrosxemalardan 
foydalanishar edi. 
Bugungi  kunda  kesh-xotira  «piramidali»  o‗rnatiladi.  Tezligi 
bo‗yicha  eng  tezkor,  lekin  hajmi  bo‗yicha  eng  kichik  birinchi  darajali 
kesh-xotira  protsessor  kristalli  tarkibiga  kiradi.  Ularni  protsessor 
registrlari tayyorlanadigan texnologiya bo‗yicha tayyorlashadi, natijada u 
juda  qimmat,  lekin  juda  tezkor  va  eng  asosiysi  ishonchli  bo‗lib  qoldi. 
Uning  o‗lchami  atigi  bir  necha  o‗n  Kbayt  bilan  o‗lchanadi,  lekin  u  tez 
ishlov berishda juda katta ahamiyatga ega.  
Ikkinchi  daraja  kesh-xotirasi  protsessorning  o‗sha  kristallining 
o‗zida  joylashishi  mumkin  (bu  holda  u  protsessori  yadrosi  chastotasida 
ishlaydi).  Odatda  ikkinchi  daraja  kesh-xotira  hajmi  yuzlab  Kbaytda 
(128/256/512 Kbayt va h.k.) o‗lchanadi. 
Eng katta, lekin eng sekin kesh-xotira – bu uchinchi daraja keshidir. 
U  protsessorga  kirmaydi,  chunki  onalik  platasida  o‗rnatiladi  va  uning 
chastotasida ishlaydi. Uning o‗lchamlari 1-2 Mbaytga yetishi mumkin. 


138 
 
Birinchi  va  ikkinchi  daraja  kesh-xotira  o‗lchami  protsessor  narxiga  juda 
katta  ta‘sir  qiladi.  Bir  modelli  va  berilgan  ishchi  chastotali  protsessorlar 
kesh-xotira hajmi bilan farqlanishi mumkin. 

Download 2,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   150




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish