62
Kk= Q/З, (2.4)
Bunda – TJ loyihalashni amalga oshirilgandan olingan foydali
samara;
З- TJ loyihalash va amalga oshirish bo‗yicha
xarajatlar ;
TJni foydali samara funksiyasi sifatida unimdorlik, sifat
ko‗rsatkichini ta‘minlash ishonchliligi b.b. ishlatish mumkin Kk→
max.ta‘minlovchi jarayon asosiy hisoblanadi.
Har qanday mashinasozlik buyimini tayorlashtexnologik oraliklarni
(tayorlov, detal tayyorlash, yig‘uv) jarayonlarni birlashtiradi.Bosh etibor
TJ lardagi detalni tayyorlash va yig‘uvlarni loyihalashtirishga qaratilishi
kerak.
Har qanay ko‗rsatilgan TJ o‗zini murakkab, irarxik tashkil qilingan,
maqsadga yonaltirilgan tizimdir. Bu tizimning elementi va tuzilishi uning
ko‗rib chiqish darajasiga bog‘liq.
Yonalishli TJ da detal tayyorlash ketmaket bosqichlarda texnologik
masalalarniechimi bo‗lishi mumkin.(2.1. jadval).
Har bir TJ bosqichi aloxida bajariladigan ma‘lum ketmaketligidagi
texnologik operatsiyalardan tashkil topadi.
Texnologik operatsiya TJni uzluksiz bir ishchi joyida bajarilgan
tugallangan qismi. Operatsiya barcha tasirlarni bir va bir necha birga
ishlov beriladigan yoki yg‘iladigan ishlab chiqarish predmetlari qamrab
oladi. Dastgoxda operatsiyaga ishchini barcha tasirlari, dastgoxni
boshqarish, shuningdek dastgoxning ishlov berishdagi tayorlashdan to uni
dastgoxdan olguncha va boshqa ishlovlarga o‗tkazishgach avtomatik
xarakati kiradi.
2.1.Jadval
63
Texnologik jarayonlarning bosqichlaridagi bosqich tasnifi va topshiriglarl
Bosqich nomi
O‘lchov
aniqligi
Texnologik topshiriqlar
Tayyorlov.
IT˃14
Tayorlovning
dastlabki
sifatini
ta‘minlash
Dastlabki
ishlov
12≤IT≤14 1.Bazazali yuza ishlovi.
2.Asosiy
yuzalarni
taxminiy
shakillanishi.
Yarim toza
9≤IT≤11 Asosiy shakillanish va ikkinchi darajali
yuza
Toza
7≤IT≤9
1.O ‘lchamlarning aniqligini ta‘minlash,
shakillar
va
yuzalarning
o‗zaro
joylashuvi.
2.Detallarni yuza qatlamini shakillanishi.
Pardozlash
1≤IT≤7
Detallar
topshirilgan
ko‗rsatkichlar
sifatiga erishish.
Marshrutli TJ deb texnologik operatsiyalar ketma-ketligiga aytiladi,
ishlab chiqaish predmetini belgilangan bajarish natijasi bo‗lib topshirish
holatiga erishishi hisoblanadi(detallar, yig‘ma birliklar). TJ yo‗nalishiga
kiruvchi operatsiyalar ro‗yhati,uning tarkibini aniqlaydi. Operatsiyalarni
bajarish tartibi TJ tuzilishini aniqlaydi.
Texnologik operatsiya –TJni
xususiy tuzilishi, asosiy elementi.
Texnologik o‗tish-texnologik operatsiyani tugallangan qismi,
o‗zgarmaydigan texnologik rejimda bir va boshqa vasitalar bilan
64
texnologik yoritilganlik. Texnologik rejim debTJ o‗lchamlarini aniq vaqt
oraligida o‗zgarishiga
aytiladi
Yordamchi o‗tish-texnologik operatsiyani tugallangan qismi, odam ta‘siri
ostida bo‗ladigan, ishlab chiqarish predmetini holatini o‗zgarishi
kuzatilmasdan, lekin texnologik operatsiyani bajarisj uchun kerak :
tayyorlashni
biriktirish, asbobni almashishi va b.
Ishchi yurish- texnologik o‗tishni tugallangan,tayyorlovga nisbatan
asbobni almashib turishi, shakilni, o‗lchamni, yuzani sifati yoki tayyorlov
tarkibini o‗zgartirish bilan kuzatiladigan qismi.
O‘rnatish- ishlov beriladigan tayyorlovga yoki yig‘ma birligiga
ozgartimay biriktirilgan texnologik operatsiyani qismi.
Holatni egallash(pazitsiya)- zagotovkaga ishlov beriladigan bevosita
biriktirishni egallash yoki birlik yig‘ishni yig‘adigan yoki jixozni
qo‗zg‘almas qismiga ishlov belgilangan holat.
Qabul-o‗tish yoki unini qismini bir maqsadga yo‗nalganlikni
birlashtirishni bajarish bo‗yicha tugallangan ta‘sirlar yig‘indisi.
Harqanday TJni bosqichlarga bolish mumkin. (2.1 -rasmga qarang).
Har bir operatsiya texnologik va yordamchi o‗tishlardan iborat.
yig‘ish TJ uchun yo‗nalishli-operatsion shakil, ishlov va loyihalash
natijalarini namoish qilish xarakterlidir.Bu detal tayyorlashdan ko‗ra
yig‘ishda murakkab tushiniladi. →
Do'stlaringiz bilan baham: