O‗zbekistonrespublikasi oliyvao‗rtamaxsusta‘limvazirligi

FDD — qayishqoq disklarda to‗plagich 
FDD  (Floppy  Disk  Drive)  –  qayishqoq  disklar  (floppi-disklar, 
disketalar)ni o‗qish/yozish uchun qurilma. Ilgari diametrida o‗lchami ikki 
xil  –  5,25

  (133  mm)  va  3,5

  (89  mm)  bo‗lgan  magnitli  disklardan 
foydalanishar  edi.  Dasturlar  doim  shunday  disklarda  yetkazilardi.  Hozir 
besh  dyuymli  disklar  yo‗q  bo‗lib  ketdi,  lazerli  disklar  (CD-ROM)  keng 
tarqalgani munosabati bilan uch dyuymli disklar asosan informatsiyani bir 

---

161 
 
kompyuterdan  boshqasiga  ko‗chirishda  ishlatilmoqda.  o‗lchami  3,5

  li 
qayishqoq diskga 1,44 Mbaytgacha informatsiyani yozish mumkin. 
Ko‗p  yillar  davomida  qayishqoq  disklar  diskovodi  shunchalik 
standart  qurilma  bo‗lib  qoldiki,  uni  tanlashda  hech  bir  da‘vo  yo‗q. 
Istalganini olsangiz o‗n yil davomida ajoyib ishlaydi. Tajriba ko‗rsatdiki, 
bu – kompyuterning eng uzoq muddat xizmat qiluvchi qurilmasidir.  
3,5

  li  diskovod  ishonchliligi  haqidagi  gapning  3,5

  disketalarga 
taalluqli joyi yo‗q. Ishlab chiqaruvchi (va narxi)ga qarab ularga ishonchli 
emas yoki umuman ishonib bo‗lmaydigan qurilma deb qarash kerak.  
1.  Disketalarning  ashaddiy  dushmani  –  chang.  Ilgari,  disketalar 
qimmat bo‗lgan paytlarda, har bir disketa alohida plastikli paketda bo‗lar, 
bu  paket  uni  changdan  himoyalardi.  Besh  yil  oldin  disketni  ishlab 
chiqaruvchilar 
bunday 
paketlardan 
voz 
kechishdi 
va 
natijada 
disketalarning xizmat muddati keskin qisqardi. Disketani ishdan chiqarish 
uchun uni bir marta himoyalanmagan holda cho‗ntakda olib yurish yetarli 
bo‗lishi mumkin. 
2.  Disketani  qog‗ozga  o‗ramang  –  qog‗oz  changli  muhitdir.  Eng 
yaxshi  variant  –  disketani  alyumin  folgasiga  o‗rab  olib  yurishdir;  u 
tramvayda va metroda tashqi magnit maydonlaridan ham himoya qiladi. 
3. 
Tanlash 
imkoni 
bo‗lganda 
plastmassa 
korobkalaridagi 
disketalarni  oling.  Ularda  saqlangan  disketalarning  «umri»  uzoqroq 
bo‗ladi. 
4.  Uzrli  sababsiz  noma‘lum  ishlab  chiqaruvchilarning  disketalarini 
sotib  olmang.  BASF  va  Verbatim  markalari  eng  yaxshi  hisoblanadi 
(ularda  ham  qalbakilari  bo‗ladi).  Teflon  qoplamali  Verbatim  disketalari 

---

162 
 
qimmatroq  turadi,  lekin  bunday  qoplamalar  changdan  va  qalbakilashdan 
saqlaydi. 
5. 
Disketalarda 
muhim 
ma‘lumotlarni 
saqlaganda 
yoki 
transportirovka  qilganda  doim  ikki  nusxa  qiling.  Informatsiyani  oluvchi 
ma‘lumotlarni olganligi haqida xabar bermaguncha bu informatsiyani o‗z 
kompyuteringizdan o‗chirmang. 
6.  Disketada  biror  ma‘lumot  olsangiz,  o‗sha  zahoti  disketa 
ishchanlik  qobiliyatini  tekshirib,  undan  ma‘lumotlarni  kompyuterga 
ko‗chiring (ertasiga disketa o‗qiladimi yoki yo‗qmi noma‘lum).