O‗zbekistonrespublikasi oliyvao‗rtamaxsusta‘limvazirligi

Tashqi xotirada saqlovchi qurilmalar 
Ular EHM xotirasini o‗nlab va yuzlab gigabaytlargacha ko‗paytirish 
imkonini  beradi;  bu  katta  hajmli  ma‘lumot  va  loyihaviy  informatsiyalar 
bilan  ishlaydigan  ALT  uchun  zarur.  Bu  TXQlar  –  OXQlariga  nisbatan 
tashqidir  va  shu  sababdan  tashqi  (TXQ)  deyiladi.  TXQda  saqlanuvchi 
ma‘lumotlar  bevosita  markaziy  protsessor  tomonidan  informatsiya 
almashinuvini  amalga  oshiradi.  Shuning  uchun  qolgan  boshqa  tashqi 
qurilmalarda  ma‘lumotlar  almashinishi  printsipi  qanday  bo‗lsa,  TXQ 
uchun ham shunday bo‗ladi. 
Magnit diskida to‗plagich (MDT) – eng tezkor TXQdir; u katta hajm 
va yetarlicha tezkorlikka ega. 
MDT  to‗g‗ri  (bevosita)  kiriladigan  qurilma  bo‗lib,  unda  adreslash 
tizimi  qo‗llanadi;  bu  ma‘lumotlar  massivining  istalgan  qismiga  murojaat 
qilish imkonini beradi. Bu holda qidirish vaqti qidirilayotgan informatsiya 
birligi tashuvchining qaysi qismida joylashganligiga kam bog‗liq. 

---

157 
 
Magnit  diskida  to‗plagichlar  informatsiyaning  katta  massivlarini 
operativ  saqlash  uchun  foydalaniladi.  Odatda  magnit  disk  (MD)larida 
ko‗p  qayta  foydalaniladigan  dasturlar,  so‗rov  ma‘lumotlari  va  sh.k.lar 
saqlanadi.  Magnit  diskida  to‗plagichlar  katta  hajmga  ega,  qidirish  vaqti 
kam, informatsiya bitini saqlash narxi nisbatan arzon.