О’zbekistonning eng yangi tarixi

Nazorat savollari

1. 
   О‘zbekiston Respublikasida hozirga qadar necha marta Ta’lim tо‘g‘risida qonun qabul qilingan?
   
2. 
   О‘zbekistonda ta’limni rivojlanishi jarayonining tarixiy ildizlari haqida nimalarni bilasiz?
   
3. 
   Ilmiy pedagog kadrlar tayyorlashning ikki bosqichli tizimiga о‘tish deganda nimani tushunasiz?
   
4. 
   Hayot davomida ta’lim olish prinsipi nima?
   
5. 
   2020 yilda qabul qilingan yangi tahrirdagi “Ta’lim tо‘g‘risida”gi qonunning asosiy yangiliklari nimalardan iborat?
   
6. 
   Qachondan boshlab 11 yillik о‘rta ta’limga о‘tildi va nima uchun?
   
7. 
   Bugungi kunga kelib yoshlarni oliy ta’limga kengroq jalb qilish maqsadida qanday tadbirlar amalga oshirilmoqda?
   
8. 
   Oliy ta’limning kunduzgi, sirtqi, kechki ta’lim turlari haqida nimalarni bilasiz?
   
9. 
   Qachondan boshlab oliy ta’lim muassasalarida “talabaning о‘zlashtirish darajasi — professor-о‘qituvchilar faoliyatini baholashning asosiy mezoni” tamoyilini joriy etila boshlandi?
   
10. 
    Professional ta’limning asosiy vazifalari nimalarda namoyon bо‘ladi?
    

12-MAVZU. MUSTAQILLIK YILLARIDA QORAQALPOG‘ISTON RESPUBLIKASI
REJA:
1.Mustaqillik yillarida Qoraqalpog‘iston Respublikasi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotida amalga oshirilgan islohotlar.
2.Qoraqalpog‘istonda qishloq xo‘jaligi sohasidagi o‘zgarishlar. Ma’naviy-madaniy sohadagi yangilanishlar.
3.Qoraqalpog‘iston Respublikasi oliy ta’lim tizimi va undagi islohotlar.
4.Qoraqalpog‘iston Respublikasida ekologik ahvol. Orol fojiasi. Ekologik holatni yaxshilash borasidagi davlat siyosati.


Tayanch tushunchalar: Milliy model, maktab, maktabgacha ta’lim, kasb-hunar ta’limi, kollej, oliy ta’lim, islohotlar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, Nukus shahri, BMT, Demokratiya, Amudaryo tumani, beruniy tumani.
1.Mustaqillik yillarida Qoraqalpog‘iston Respublikasi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotida amalga oshirilgan islohotlar.
Qoraqalpog’istonda mustaqillik yillarida Ijtimoiy-iqtisodiy sohadagi o‘tkir masalalar, aholi turmushidagi qiyinchiliklar bosqichma-bosqich bartaraf etib borildi. Masalan, istiqlolning dastlabki yilida minglab aholini ichimlik suvi bilan ta'minlagan 243 kilometrlik Tuyamo‘yin-Nukus-Chimboy-Taxtako‘pir suv tarmog‘i, 2000-yili Nukus shahrini Xo‘jayli tumani bilan bog‘lovchi yangi ko‘prik, 2001-yilda Nukus-Sulton Uvaystog‘-Miskin-Uchquduq-Tinchlik-Navoiy temir yo‘li ishga tushirildi.
Mustaqillik yillarida barpo etilgan va o‘z mahsulotini xorijga chiqarayotgan Qo‘ng‘irot soda zavodi, Ust-yurt gaz-kimyo majmuasi Qoraqalpog‘iston sanoatining yuksalish davrini boshlab berdi.
Xorijlik sheriklar bilan kashf etilgan «Jel», «G‘arbiy Orol», «Tillali», «Sayhun», «In'om», «Arslon» konlari mamlakatimizning iqtisodiy qudratini yuksaltirishga xizmat qilmoqda.
Amudaryo tumanidagi «Kameks-KK» korxonasida momiq, Kegayli tumanidagi «Avto Qayip mayshi» mas'uliyati cheklangan jamiyatida oyiga 50 ming juft paypoq ishlab chiqarish o‘zlashtiriladi.
O‘lkada namunali loyihalar asosida 2982 ta qishloq uylari qurilib bitkazildi. Bu ishlar davom ettirilmoqda. 93 ta kasb-hunar kolleji, 10 ta akademik litsey barpo etildi.
2015 yili Nukus shahrida zamonaviy «Baxt uyi», Do‘stlik kanali qirg‘og‘ida ko‘plab ko‘ngilochar, dam olish maskanlari hamda «Toshkent» mehmonxonasi qoshida zamonaviy «Yoshlar markazi» foydalanishga topshirilda.
Nukus shahri, Amudaryo, Ellikqal'a, Beruniy, Xo‘jayli tumanlaridagi «Kamolot» uylarida hovli to‘ylar nishonlandi.
2016 yilda respublikada 37 ta zamonaviy shifoxona, 230 ta ambulatoriya-poliklinika muassasalari, jumladan, 188 ta qishloq vrachlik punkti aholiga tibbiy xizmat ko‘rsatmoqda.
1994 yil 24 sentabrda o‘tkazilgan o‘n ikkinchi chaqiriq Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Sovetining o‘n yettinchi sessiyasining kun tartibiga muvofiq, “Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi to‘g‘risida”gi Qoraqalpog‘iston Respublikasining Konstitutsiyaviy Qonuni qabul qilindi va usha kundan e’tiboran Qonun harakatga kiritildi.
1994 yil 31 oktabrda “Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesining Reglamentini kuchga kiritish to‘g‘risida” Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Sovetining Qarori qabul qilindi. Mazkur qaror asosida Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesining reglamenti 5 bob, 10 bo‘lim hamda 117 moddadan iborat bo‘ldi.
Xalqimiz tomonidan istiqlol yillarida bosib o‘tilgan tarixiy yo‘l, erishilgan ulkan yutuq va marralar, ularning mazmun va mohiyatini har tomonlama bilish, uni zamondosh ongiga singdirish va fuqarolarda mustaqil hayotda erishilgan natijalarni his qilib yashash tafakkurini shakllantirish bugungi tobora globallashib borayotgan jarayonlarga to‘la zamonda katta ahamiyatga ega.
Qoraqalpog‘iston Respublikasining Mo‘ynoq tumani tabiiy resurslarga boyligi, geografik joylashuvi, yuksak turizm salohiyati, madaniy meros obyektlari va ulkan mehnat resurslari bilan o‘ziga xos xususiyatga ega bo‘lgan hudud hisoblanadi.
O‘tgan davrda Qoraqalpog‘iston Respublikasining Mo‘ynoq tumanini kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, aholiga qulay yashash sharoiti yaratish borasida qator ishlar amalga oshirildi. Jumladan, 2018 yilda 12 mlrd so‘mlik investitsiya loyihalari amalga oshirilishi hisobiga sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmini, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtirishni ko‘paytirishga va asosiy kapitalga kiritilgan investitsiyalar hamda qurilish ishlarining o‘sishiga erishildi.
2017 yil 17 yanvarda Qoraqalpog‘iston Respublikasi hududlarini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, aholi turmush darajasini yanada yaxshilashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar dasturi to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori qabul qilindi. Qoraqalpog‘iston Respublikasini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, sanoat va qishloq xo‘jaligi sohalarining kelgusidagi istiqbollarini belgilash, fan-ta’lim, ma’naviy-ma’rifiy ishlarni yanada kuchaytirish, aholi salomatligi hamda turmush darajasini yanada yaxshilash, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyevning Qoraqalpog‘iston Respublikasi saylovchilari bilan uchrashuvi davomida Saylovoldi dasturida qo‘yilgan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasining qarori qabul qilindi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi hududlarini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish va aholi turmush darajasini yanada yaxshilash chora-tadbirlari dasturi tasdiqlandi.
Quyidagilar Dasturning asosiy yo‘nalishlari etib belgilandi:
iqtisodiy va ijtimoiy sohani keng rivojlantirish, hududlarning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari barqarorligini ta’minlash, tuman, shahar hamda hududning mahalliy budjetlaridagi subvensiya ulushini qisqartirish va bartaraf etish;
kichik va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlash, ularning huquqlarini himoya qilish va erkinliklarining kafolatlarini ta’minlash, qulay ishbilarmonlik muhitini shakllantirish, yangi korxonalar, shu jumladan, kichik va xususiy tadbirkorlik yo‘nalishida korxonalar tashkil etish;
hududlarda va tarmoq korxonalarida sanoat ishlab chiqarishi, xizmat ko‘rsatish loyihalarini hamkorlikda amalga oshirish uchun tijorat banklari kreditlari, chet el va mahalliy investitsiyalarni keng jalb etish hisobiga iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish;
qishloq xo‘jaligi sohasidagi islohotlarni yanada chuqurlashtirish, ko‘p tarmoqli fermer xo‘jaliklarini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash, mazkur sohani industrlashgan tarmoqqa aylantirish maqsadida qishloq xo‘jaligining barcha turdagi mahsulotlarini qayta ishlashni tashkil qilish;
ishlab chiqarilgan mahsulotlar turini va hududiy sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish hisobiga hududlarning eksport salohiyatini oshirish, yangi turdagi mahsulotlarni o‘zlashtirish hamda ularning yangi bozorlarga eksport qilinishini ta’minlash;
qurilish, obodonlashtirish, yo‘l-transport, muhandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmani yanada rivojlantirish hisobiga aholiga namunali hamda sifatli xizmat ko‘rsatishni yo‘lga qo‘yish;
yangi ish o‘rinlari yaratish va aholining turli qatlamlari bandligi masalalarini hal etish hisobiga inson manfaatlarini ta’minlash, ayniqsa qishloq joylarda aholining hayot darajasi va sifatini oshirish, yanada farovon hayot kechirishi uchun mustahkam zamin yaratish, ijtimoiy sohani rivojlantirish, ayniqsa onalik va bolalikni muhofaza qilish, ma’naviy-ma’rifiy ishlar hamda yoshlar siyosati masalalarini izchil hal etish.
2020 yilning 2-6 sentabr kunlari O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari S.Umurzakov boshchiligidagi va vazirliklar, idoralar va mahalliy hokimiyat organlarining rahbarlaridan iborat ishchi guruhi tomonidan Qoraqalpog‘iston Respublikasi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining joriy holati hamda investitsiya va infratuzilmaviy loyihalar amalga oshirilishini joylarga chiqqan holda o‘rganish bo‘yicha ish olib borildi.
Tashrif davomida tadbirkorlar va investitsiya loyihalarining tashabbuskorlari bilan mavjud muammolarni aniqlash va ularni hal etishning samarali algoritmlarini ishlab chiqish bo‘yicha manzilli uchrashuvlar o‘tkazildi. Shuningdek, infratuzilma va ijtimoiy obyektlarning bugungi holati tahlili ham amalga oshirildi va uning natijasida mas’ul rahbarlarga har bir obyektdan kelgusida foydalanish bo‘yicha o‘z xarajatlarini o‘zi qoplashiga erishish va aholini ijtimoiy xizmatlar bilan keng qamrab olishni nazarda tutuvchi kompleks strategiyalarni ishlab chiqish topshirildi.
Hududda investitsiya va sanoat sohasida faollikni oshirish borasida kelgusidagi qadamlar muhokama qilindi - mas’ul rahbarlarga mavjud xom ashyo salohiyati va sanoat quvvatlariga asoslangan qo‘shimcha qiymat zanjirlarini shakllantirish uchun optimal sharoit yaratishga qaratilgan tizimli chora-tadbirlarni ishlab chiqish topshirildi. Shu nuqtai nazardan loyiha takliflarini ishlab chiqishda jalb qilingan investitsiyalardan sezilarli iqtisodiy samaraga erishish imkonini beradigan “iqtisodiy o‘sish nuqtalari”ni aniqlash va ulardan foydalanishning ahamiyati alohida ta’kidlandi.
Investitsiya jozibadorligi va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning asosiy omillaridan biri bo‘lgan infratuzilmani rivojlantirishga alohida e’tibor qaratildi. Tegishli vazirlik va idoralar rahbarlariga infratuzilmaviy loyihalarni amalga oshirishni jadallashtirish va yangi loyiha takliflarini ishlab chiqish ishlarini muvofiqlashtirish topshirildi.
Shu bilan birga, aholi bandligini ta’minlash va mahalliy aholini jumladan, kasanachilik asosida sanoat kooperatsiyasini yo‘lga qo‘yish orqali barqaror daromad manbai bilan ta’minlash bo‘yicha tezkor chora-tadbirlar ko‘rish zarurligi ta’kidlandi.
Tashrif yakunlari bo‘yicha tegishli vazirlik, idora, tijorat banklari va mahalliy hokimliklar rahbarlariga tadbirkorlik faoliyatini kuchaytirish, tarmoqlararo hamkorlik aloqalarini rivojlantirish, eksport salohiyatini oshirish va qo‘shimcha ish o‘rinlari yaratishga qaratilgan aniq ko‘rsatmalar berildi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev joylarda ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning borishi, xalqimizning hayot darajasi va sifatini yanada oshirishga qaratilgan bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari bilan yaqindan tanishish, xalq bilan uchrashish va muloqot qilish maqsadida 2017 yil 20 yanvar kuni Qoraqalpog‘iston Respublikasiga tashrif buyurdi. 
Shavkat Mirziyoyev O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti sifatida birinchi tashrifini qoraqalpoq zaminidan boshlagani muhim ahamiyatga ega. Bu albatta davlatimiz rahbarining Qoraqalpog‘istonga, qoraqalpoq xalqiga bo‘lgan yuksak hurmat-e’tiboridan dalolat beradi.