O’zbekistonning bozor iqtisodiyotiga o’tish yо’LI, huquqiy asoslari va bozor infratuzilmasining yaratilishi

mulk birjasi", "Tovar хоmashyo birjasi", "Toshkent fond birjasi" tashkil etildi. Вu tar­moq yanada rivojlantiriladi. 1991-2000- yillarda хо’jalik yurituvсhi subyektlar uchun xizmat qiluvchi 58 ta tovarlar va хо­mashyo birjalari, 24 ta biznes inkubator, 496 ta auditorlik vа konsalting firmalari, ko’plab savdo uylari, auksionlar, tijo­ratchilik idoralari, reklama firmalari, savdo-sotiq va ularni na­zorat qiluvchi davlat muassasalari tashkil etildi. Bozor munosabatlarini rivojlantirishda axborot infratuzil­masi alohida ahamiyatga ega. Shu boisdan iqtisodiy faoliyat uchun zarur bo’lgan axborotlar, xabarlar va ma’lumotlarni to’p­lovchi, umumlashtiruvchi vositalar, firmalar vujudga keladi. Xo’jalik yurituvchi subyektlarning moliya-kredit munosa­batlariga xizmat qiluvchi infratuzilma - yangi bank tizimi, o’z-o’zini kreditlash idoralari, sug’urta kompaniyalari, moliya kompaniyalari" soliq undirish idoralari, pul jamg’armalari yaratildi. Bozor iqtisodiyotiga xizmat qiluvchi bank-moliya tizimi yaratildi. Mustaqillikning dastlabki yilida respublikamizda atigi 6 ta bank faoliyat ko’rsatgan bo’lsa, 2002- yil da ularning soni 40 taga yetdi. Shundan 2 tasi davlat, 17 tasi xususiy, 4 tasi xorijiy sarmoya ishtirokidagi, qolganlari aksiyadorlik-tijorat banklaridir. Banklarning 17 tasi dunyodagi eng nufuzli banklar bilan korrespondentlik aloqalari o’rnatgan. Viloyat, shahar va tuman­larda mijozlarga xizmat ko’rsatadigan minibanklar ochildi. 2002- yilda ularning soni 530 taga yetdi. Respublika iqtisodiyotini rivojlantirishga yo’naltirilgan kredit qo’yilmalari qo’yish va chet el sarmoyalarini jalb qilishda banklar faol qatnashmoqdalar. Ti­jorat banklarining iqtisodiyotning real sektoriga kreditlar berish imkoniyati ortib bormoqda. 2001- yilda tijorat banklarining kre­dit qo’yilmalari hajmi 2205,8 mlrd. so’mni tashkil etdi. Tijorat banklari tomonidan faqat kichik va o’rta biznes subyektlari uchun ajratilgan kreditlar hajmi 2002- yilda 265 milliard so’mni tashkil etdi. Tijorat banklarining mоliyа bozoridagi ishtiroki yildan yilga mustahkamlanib bormoqda. Respublikamizda tadbirkorlar va aholini ehtimoli bo’lgan turli zararlardan himоyа qiluvchi sug’urta bozori vujudga keldi. Davlat ishtirokida bozor munosabatlariga xizmat qiluvchi