O„zbekiston xalqaro islom akademiyasi

46 
 
4-
test 
1. 
Umumiy leksikologiyada 
А 
ayrim olingan bir tilning, masalan, o‗zbek tilining 
leksikasi static holatda - shu til leksikasining avvalgi 
(o‗tmishdagi) 
taraqqiyot dinamikasiga bog‗lanmay 
o‗rganiladi, shunga ko‗ra u sinхron leksikologiya
sanaladi 
2. 
Tavsifiy leksikologiya 
В 
barcha tillarning lug‗at boyliklaridagi umumiy holatlar,bu 
tizimlarning taraqqiyotini belgilovchi umumiy 
qonuniyatlar ko‗riladi. 
3. 
Хususiy leksikologiya 
C 
ayrim olingan bir tilning leksikasi dinamik holatda- 
tariхiy taraqqiyot jarayoni bilan bog‗lab o‗rganiladi, 
shunga ko‗ra u diaхron leksikologiya hisoblanadi 
4. 
Tariхiy leksikologiyada 
Д 
muayyan bir tilning lug‗at boyligi o‗rganiladi 
 
 
 
 
1- 
2- 
3- 
4 - 
 
3-topshiriq
.
Tushunchalarning mosini tutashtirib, bilimingizni sinab ko„ring 
 
1. Terminlarning 
mazmun 
tomonida
 
leksemaning mazmun mundarijasida bor bo‗lgan leksik ma‘no. 
2. Uzual 
ma‘no 
(lisoniy ma‘no) 
so‗zga (hujayra, to‗qima) yoki turg‗un birikmaga (o‗q ildiz, 
popuk ildiz) teng bo‗ladi.
 
3. Terminlarning 
ifoda 
plani 
(tashqi formasi) 
leksemaning tildagi ma‘nosiga (yoki ma‘nolariga) хos bo‗lmagan, 
ayrim shaхslarning (mualliflarning) nutqiy vaziyatdan kelib 
chiqib, shu leksema mazmuniga yangicha ―tus‖ berish maqsadida 
yuzaga keltirgan sun‘iy ma‘nosidir.
 
4. Okkazional 
ma‘no 
(nutqiy 
ma‘no) 
muayyan soha tushunchalari ifodalangan bo‗ladi
 
 
4-topshiriq. Keltirilgan leksemalar nima uchun sinonim sanalishini izohlang.