О`zbekiston

V<sub>o`r</sub>-tindirgichda suvning o`rtacha gorizontal tezligi, mm/s.

Bitta tindirgichning eni B (m) quyidagi formula bilan hisoblanadi:

B  ^Q

3,6 V_¢ð  H  N

4. 
   
   

bu yerda N – tindirgichdagibo`limlarsoni

H–tindirgichningchuqurligi.

Tindirgichning uzunligi L (m) quyidagiformulabilanhisoblanadi:

L  ^F B  H

4. 
   
   

Ishnibajarishtartibi

1. 
   Loyqasuvnihosilqiladiganmodda.
   
2. 
   Shishasilindrlarvapipetka.
   
3. 
   Konussimonkolbalar (100ml)
   
4. 
   Sekundomer.
   
5. 
   FotoelektrokallorimetryokiSnyollenasbobi.
   

Beshta silindrlarda tadqiq etiladiganloyqasuvolib, tindirishgaqo`yiladi. Suvni silindrda tindirish vaqti jadvalda ko`rsatilgan (u o`qituvchi tomonidan o`zgartirilishi mumkin).

Silindrlardagi loyqa suvni tindirish vaqti τ, daq.

Jadval

Silindrraqami	Suvnitindirishvaqtiτ, daq.
1 2 3 4 5	10 15 20 25 30

Harbirsilindruchunbelgilangantindirishvaqtio`tgandan keyin, balandligi h (mm) o`lchanadi. Pipetka yordamida suvning yuqori qatlami ajratib olinadi va Snyollen asbobi yordamida uning tiniqligi aniqlanadi. Jadvaldanfoydalanib, suvningtiniqligiuningloyqaligigaM (mg/l) aylantiriladi.

Har bir suv namunasi uchun (2) formula yordamida muallaq moddalarning cho`kuvchanligi (P) hisoblanadi va (1) formula yordamida ularning yirikligi (U) hisoblanadi. Olingan natijalar quyidagi jadvalda yoziladi.

Jadval

Silin drra qami	Suvniti ndirish vaqti, τ, daq	Dastlabkisuvni ngloyqaligiMg, mg/l	Tindiril gansuvqa tlami ningbala ndli gi h, mm	Suv ningtini qligiP, sm	Tindirilgand ankeyinsuv ningloyqali gi Mi, mg/l	Muallaqzarracha larningcho`kuvc hanligiP, %	Zarrachalar ninggidravlik yirikligi, U1, mm/s

Ushbujadvaldaginatijalarasosidamuallaqzarrachalarningcho`kish egrichiziqlari P f (h) chiziladivaungaqarab, keraklitindirish effektigamoskeluvchigidravlikyiriklikU₀aniqlanadi.

Muallaqzarrachalarnibelgilangancho`ktirishfoizi (P_x) quyidagiformulabilananiqlanadi:

х
P  ^{Mд  Мq} 100 %

M_д

4. 
   
   

bu yerda M_q=8-12 mg/l – tindirilgan suvda yo`l qo`yiladigan (ruxsat etilgan) qoldiq loyqalik.
Р_i,%
100

80
60

40

20

0
⁰ 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 _{U ,мм/с}

1-rasm. Cho`kmaga kelib tushgan muallaq zarrachalar miqdori (P<sub>i</sub>) ning gidravlik yirikligi (U<sub>0</sub>) ga bog’liqligi.
So`ngra tajriba natijaridanfoydalanib, (4-8) formulalaryordamidagorizantaltindirgichlarningko`rsatkichlarihisoblanadi.

Loyqalanayotgantindirgichdasuvningturishvaqti (T₀, soat) quyidagiformulabilanhisoblanadi:

T_O 

H  ^tõ  ^H

h U ₀

4. 
   
   

bu yerdaH– suvcho`kishmintaqasiningbalandligi, m.