«O‘zbekiston temir yo‘llari» aksiyadorlik jamiyati

ТМ-100/10 – moyli sovutish tizimiga ega 100 кVA quvvatli va 10 кV nominal kuchlanishli uch fazali transformator

ТС-10/0,66 – havoli sovutish tizimiga ega 10 kVA quvvatli va 0.66 KV nominal kuchlanishli uch fazali transformator

ТРДЦН -160000/220 – puflab va moy aylanish sovutish tizimli РПН uskunasiga ega 160000 kVA quvvatli hamda 220 kV nominal kuchlanishli uch fazali transformator.

Har bir transformator nominal passport ma’lumotlari bilan tavsiflanadi, ularga quyidagilar kiradi:
S_N- to’la quvvat, кVA
I_1N, I_2N- birlamchi va ikkilamchi chulg’am toklari
Px- salt ishlash isrofi, kVt
Pk- qisqa tutashuv isrofi, kVt
Uk- qisqa tutashuv kuchlanishi, birlamchi chulg’am kuchlanishi % larida ifodalanadi
Ix- salt ishlash toki, birlamchi chulg’am nominal toki % larida ifodalanadi
va chulg’amlarning ulanish guruhi.
Ulanish sxemasi birlamchi va ikkilamchi chulg’amlar fazalari qanaqa ulanganligini ko’rsatadi(Y-yulduz, Δ-uchburchak variantlari mavjud).
Almashinish sxemasi hisoblanishi qiyin bo’lgan tarmoqlarni Kirxgof qonunlariga asoslangan usullar bilan hisoblashga imkoniyat yaratadi.
32– rasmda transformatorni modellashtirish uchun ko’p qo’llaniladigan almashinish sxemasi keltirilgan: А) Т-simon sxema; B) П-simon sxema ; V) Г- simon sxema.
A)

B)

V)

32– rasm.
Bizning laboratoriya ishimizda Г-simon almashinish sxemasi qo’llaniladi. Uning parametrlari quyidagi formulalar orqali hisoblanishi mumkin:




Bu yerda I_1N – transformator birlamchi chulg’amining nominal toki
(S_N – transformatorning nominal to’la quvvati ).
O’ramlarning magnitlanish parametri




, bu yerda , - yuklamaga keltirilgan qarshilik va yuklama qarshiligi, К – transformatsiya koeffitsiyenti .
Birlamchi kuchlanishga keltirilgan ikkilamchi kuchlanish
.
Laboratoriya ishida almashinish sxemasidagi yuklama parametrlari birlamchi chulg’am tok va kuchlanishlari bo’yicha aniqlanadi.
Quyida keltirilgan parametrli ТМ- 100/10 transformator modelini tadqiq etamiz.
А)to’la quvvat – S _N =100 кVA
B) birlamchi chulg’am nominal liniya kuchlanishi – U1_N=10 кV
V) ikkilamchi chulg’am nominal liniya kuchlanishi – U2_N=0,4 кV
G) chulg’amlarning ulanish gruppasi va sxemasi - Y/Y-0
D)qisqa tutashuv usulidagi isrof – P_K=1970 Vt
E)salt ishlash usulidagi isrof– P_X=330 Vt
F)QT usulidagi kuchlanish – U_K=4,5 %
J)salt ishlash usulidagi tok– I_X=2,6 %
Transformator birlamchi chulg’amiga keltirilgan nominal yuklama qarshiligi quyidagicha aniqlanadi:
*10³ (Om)
Transformatorning yuklanish darajasi



Ishni bajarish tartibi

1. 
   Yuqorida keltirilgan formulalar yordamida transformatorning Г-simon almashinish sxemasi parametrlari va yuklamalar hisoblansin, hisoblash natijalari 16-jadvalga kiritilsin
   

16– jadval.