“O’zbekiston Temir Yo’llari” AJ
Toshkent Temir Yo’l Muhandislari Instituti
«Qurilish mehanikasi»
kafedrasi
Materiallar qarshiligi fanidan
Balkalarni hisoblash
Bajardi:
Tekshirdi:
2-LHI. Balkalarni hisoblash
Ishni bajarish tartibi
Berilgan balkalar uchun ko’ndalang kuch-Q(z) va eguvchi moment-M(z) epyuralari qurilsin.
Balkalarni ko’ndalang kesimi aniqlash.
Balka uchun ko’ndalang kesim doira shaklida materiali yog’och, yog’och uchun ruxsat etilgan kuchlanich [σ]=12 mPa=1.2 kN/sm2.
Balkaning ko’ndalang kesimi to’g’ri to’rtburchakli, materiali yog’och. Balka ko’ndalang kesimi qo’shtavrdan iborat bo’lsin. [σ]=160 mPa=16 kN/sm2.
Balkaning ko’ndalang kesimi shvellerdan tashkil topgan. [σ]=160 mPa =16 kN/sm2.
To’rtinchi balkaning xavfli ko’ndalang kesimidagi bosh normal kuchlaninsh miqdori va yuzachalar qiymati aniqlansin.
Berilgan murakkab ko’ndalang kesim yuzining geometrik xarakteristikalari hisoblansin.
Murakkab kesimli beshinchi balkaning mustahkamligi tekshirilsin.
1-Rasm
2-Rasm
3-Rasm
1–Misol. Bir uchi qistirib mahkamlangan balka (konsol)ni hisoblash.
1.Kundalang kuch va eguvchi moment epyuralarini chizish.
1-uchastka. 0≤z1≤4m;
z1=0 da z1=4m da
z=0 da z=4m da
da .
2-uchastka. 4m≤z2≤6m;
z=4m, z=6m,
2. Balkaning ko’ndalang kesim o’lchamlarini aniqlash.
Masalani shartiga ko’ra qarag’ay balka ko’ndalang kesimi-doirasimondir. Balka materiali uchun ruxsat etilgan ko’chlanish [σ]=12mPa=1.2kN/sm2. Eng katta eguvchi moment z=4m ko’ndalang kesimda bo’lib, uning miqdori Mmax=15kNm=1500 kNsm.
Balka ko’ndalang kesimining talab etilgan qarshilik momenti
tengdir.
U holda ;
Doiraviy kesimning diametrini d=24sm deb qabul qilamiz.
3. Balkani mustahkamlikga tekshiramiz:
σhaq=1.106<[σ], demak balka mustahkam.
2-Misol. To’g’ri to’rtburchak ko’ndalang kesimli oddiy balkaning Q(z), M(z) epyuralari va ko’ndalang kesim o’lchamlari hisoblansin .[σ] =12 mPa =1.2 kN/sm2.
1. Tayanch reaksiyalarini aniqlash.
.
.
Tekshirish: 0=0.
2. Ko’ndalag kuch va eguvchi moment tenglamalari.
1- uchastka, 1-1 kesim, 0≤z1≤3m.
z1=0 da z1=3m da
z1=0 da z1=3m da
2- uchastka, 2-2 kesim, 0≤z2≤6m.
z2=0 da z2=6m da
3. Shu natijalar bo’yicha Q(z) va M(z) epyuralarini quramiz.
4. Balkaning ko’ndalang kesim o’lchamlarini hisoblaymiz.
Eng katta eguvchi moment z2= 3.11m da .Yog’och uchun To’rt burchakli kesim uchun zarur bo’lgan qarshilik momenti . Geometrik harakteristikasidan uning qarshilik momenti va hisobga olib bundan .
Balkaning to’rtburchakli ko’ndalang kesim ulchamlari h=24sm, b=12sm deb qabul qilamiz.
3–Misol. Qo’shtavr kesimli po’lat balka uchun ko’ndalang kuch-Q(z), eguvchi moment-M(z) epyuralari chizilsin va qo’shtavr nomeri aniqlansin. [σ]=160mPa.
1.Balkaning tayanch reaksiyalarini aniqlaymiz:
.
.
Tekshirish: 0=0.
2. Q(z) va M(z) tenglamalarini yozib, ularning epyurasini chizamiz.
1- uchastka, kesim 1-1, 0≤z1≤4m.
z1=0 da z1=4m da
;
2- uchastka, 0≤z2≤2m, kesim 2-2.
z2=0 da z2=2m da
3- uchastka, 2≤z3≤10m, kesim 3-3.
QIII(z3) ni nolga tenglashtirib, z0 ning miqdorini topamiz;
bundan
3.Balka uchun qo’shtavrli ko’ndalang kesim tanlaymiz: Mmax=54.26kNm 5426kNsm kesim uchun zarur bo’lgan qarshilik moment .
GOST 8239-72 sortamentdan qo’shtavrning nomerini tanlab olamiz: Wx=371sm3 , I №27.
4.Qo’shtavrli balkaning mustahkamikka tekshiramiz.
;
–№27 li qo’shtavrni qarshilik momenti.
Demak balkaning mustahkamligi ta’minlangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |