O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Abdulla Qodiriy 
o 'z ln ln g
« 0 ‘tkan kunlar»
r o m a n i d a o 'z a r o u r u s h l a r g i r d o b ig a b o t ib q o lg a n , v a q t in i a y s h - is h r a t d a
o 't k a z a y o t g a n x o n l a r v a a m a ld o r la r n i n g q ilm ls h la r l q a n d a y o q i b a t la r g a
o lib k e ll s h i n l y a q q o l t a s v i r l a b b e r a d i . R o m a n d a
Yusufbek hoji 
t i l i d a n
q u y i d a g i a l a m l i s o 'z la r b a y o n q ilin a d i:
«Maqsadlari juda ochiq... Bittasi 
mingboshi bolmoqchi
, 
ikkinchisi Normuhammadning o'rniga o'tirmoqchi, 
uchinchisi yana bir shaharni o'ziga qaram qilmoqchi. Ittifoqning nima 
ekanligini, yolg'iz o‘z manfaati, shaxsiyati yo'Uda bir-birini yeb, ichgan 
mansabparast, dunyoparast va shuhratparast muttahamlar Turkiston 
tuprog'idan yo'qolmay turib, bizning odam bolishimizga aqlim yetmay 
qoldi... Biz shu holatda ketadigan, bir-birimizning tegimizga suvquyadi- 
gan bo'isak, yaqindirki, chor istibdodi Turkistonimizni egallar».

---

2 1 8
18-BOB. XIX ASR 0 ‘RTALARIDA 0 ‘ZBEK XONLIKLARINING
SIYOSIY, IQTISODIYVA MADANIY HAYOTI
18.1. XIX ASR 0 ‘RTALARIDA 0 ‘RTA OSIYO
DAVLATLARINING HUDUDI VA AHOLISI
Q‘rta Osivo davlatlarinina hududi.
XIX asrda 
O 'r t a O s i y o d a
uchta
m u s t a q i l d a v l a t m a v j u d b o 'lib , u la r
Buxoro amirligi, Xiva va Qo'qon xon- 
liklari
h is o b la n g a n . B u d a v la t la r d a is h la b c h iq a r is h , ijt im o iy - iq t is o d iy m u -
n o s a b a t l a r , s a v d o - s o t iq v a b o s h q a s o h a l a r r iv o j la n ib b o r g a n b o ‘ls a - d a ,
b ir o q u l a m in g t a r a q q iy o t i i lg 'o r Y e v r o p a d a v la t la r i d a r a j a s id a n p a s t e d i.
A m i r l i k p o y t a x t i i s lo m d in i m a r k a z l a r i d a n b iri b o 'lib , « B u x o r o y i S h a ­
r if» , y a ’ni « M u q a d d a s B u x o r o » n o m ig a e g a b o 'lg a n . B u x o r o a m ir lig in in g
h u d u d i X I X a s r d a
200 ming km2 
d a n o r t iq r o q e d i. A m i r li k c h e g a r a l a r i
j a n u b d a A m u d a r y o n i n g c h a p q i r g o g 'i d a n b o s h l a n i b , S i r d a r y o g a c h a ,
s h a r q d a P o m i r t o g 'l a r i d a n g 'a r b d a X i v a x o n l i g i y e r l a r i g a c h a c h o 'z i l g a n .
D a v l a t h u d u d i