O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

inqilobiy-demokratik ruhdagi maqola, materiallarni muntazam chop 
etish, ularni ommaga yetkazish muhim o‘rin tutgan. Vatanparvarlarning 
sa’y-harakati bilan Turkistonnlng bir qator yirik shaharlarlda gazeta 
va jurnallar nashr etila boshlandi. Jumladan, 
Toshkentda «Turk eli»,
«Najot», «Ken g a s h » , «Ulug‘ Turkiston», «Turon», Samarqandda
«Hurriyat» 
vaqtli nashrlari chiqa boshladi.
Abdulla Avloniy 
tomonidan 
Toshkentda 1917-yil aprelidan 
chiqarila 
boshlagan 
«Turon» 
gazetasining ilk sonida 
«Yashasin xalq jumhuri-
yati» 
shiori birinchi bor yangragandi. Unda aniq maslak-maqsad - 
«Musulmonlar orasida ko'p yillardan beri davom etgan umumga zo'rlik, 
bid’at odatlarni bitirmak, kelajakcfa bo‘ladirg‘on jumhuriy idoraga xalqni 
tayyorlamoq»
 g'oyasi ilgari surilgandi.
Xuddi shuningdek, 
Munavvar 
Qorining o'sha yili 
«Najot» 
gazeta­
sining 26-mart sonida bosilgan: 
«-Hurriyat berilmas, olinur. Hech narsa 
iia olib bo'imas, faqat qon va qurbon ilagina olib bolur»,
 - degan xitobi 
ham jadidlaming xalq ozodligi va istiqloli yo'llda jiddiy kurashga bel 
bogïaganliklaridan dalolat beradi.
«Sho‘rovils/omiva» va «Shorovi Ulamo».
 
1917-yil boshlarida 
Turkis­
tonda yerli tub aholining asosiy ko‘pchiligi yevropalik siyosatchilar, firqalar 
arboblari ortidanmas, balki musulmon ulamolari, jadid yo'lboshchilari 
yo’lidan uyushib bordilar. Buning uchun esa obro'li siyosiy tashkilottuzish 
zarurati tug'ilgandi. 
1917-yil 14-martda Toshkentda