O‘zbekiston tarixi (XIX asrning ikkinchI yARmI – XX asr boshlari)

http://eduportal.uz

---

57
Savol va topshiriqlar
1.
 Podsho  hukumati  qaysi  hujjatga  muvofiq  Turkiston  hududida  «tartib» 
o‘rnatdi? 
2. 
XX asr boshlarida Turkistonda politsiyachilar va ispravniklar qanday hu-
quqlarga ega bo‘lishgan? 
3. 
Nima uchun mahalliy aholi vakillari harbiy xizmatga olinmagan?
4.
 Turkistonda mustamlaka davrigacha sud ishlari qanday tashkil etilgan?
5.
 Qozi va biy sudlari nimaga asoslanib ish yuritgan?
6.
 Nima uchun podsho hukumati Turkistonda qozi va biy sudlarini saqlab 
qolgan?
7.
 Qozi va biy sudlarining saylanishi qanday tartibda kechgan?
16-§. XIX ASRNING IKKINchI yARmI – XX ASRNING 
BOShlARIDA TURKISTONDA IJTImOIy-IQTISODIy AhVOl
Turkiston  o‘lkasida  mustamlaka  tartiboti  harbiy 
kuch  va  keng  tarmoqlangan  politsiya  tizimiga 
asoslangan  edi.  Bu  vaqtgacha  mustamlakachilik 
urushlari olib borish uchun saqlab turilgan harbiy 
qismlardan endi podsho ma’muriyati tomonidan o‘rnatilgan mustamlaka 
tartiblarini himoya qilish quroli sifatida foydalanadigan bo‘ldi.
O‘rta Osiyoga temiryo‘llarning o‘tkazilishi Rossiya iqtisodiyoti uchun 
katta amaliy ahamiyatga ega bo‘lish bilan birga harbiy-strategik maqsad-
larni ham ko‘zlab qurilgan edi. O‘rta Osiyoning bosib olingan hududlarida 
Rossiya imperiyasining mus tahkam o‘rnashib olishi va mustamlaka chilik 
siyosatining keng qamrovli olib bori lishida temiryo‘llar muhim o‘rin tut-
di. Harbiy qo‘shinlar va qurol-aslahalarni Krasnovodskdan Qizilar vatga 
qadar Kavkaz dan O‘rta Osiyoga tashish uchun temiryo‘l qurildi. So‘ngra 
temiryo‘l  qurilishi  Ashxobodgacha  davom  ettirildi.  1888-yili  Samar-
qandga dastlabki poyezd keldi, 1899-yilda esa temiryo‘l Toshkent orqali 
Andijongacha qurib bitkazildi.
Rossiya  harbiy  qurolli  kuchlarining 
asosiy  bazalari  Kavkazda  joylashgan 
bo‘lib,  u  yerdan  Kaspiy  den  gizi  orqali 
kemada  tez  kechib  o‘tish  mumkin  edi. 
Krasnovodskdan esa temiryo‘l bilan Sa-
marqand,  Toshkent  va  Andijonga  yetib 
kelish  oson  bo‘ldi.  Endi  harbiy  qism-