O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

Kultegin 
va 
Bilga xoqon 
bi tik lari) Oltoy va Sharqiy 
Turkistondan tash 
qari, Yettisuv, Farg‘ona va Zarafshon 
vodiylaridan topilib, o‘rganilgan. Ular qabrtoshlar, sopol va 
metall buyumlar, yog‘och hamda tanga pullarga bitilgan.
Diniy e’tiqodlar
.
 
VI–VII asrlar
da O‘rta Osiyoda 
zardush­
tiylik, buddaviylik, nasro 
niylik, moniylik, qam 
(shomoniylik) 
kabi bir nechta mahalliy va boshqa o‘lkalardan kirib kel gan din-
lar mavjud bo‘lgan. Aholining ko‘p 
chiligi 
zardushtiylik 
dini ga 
e’tiqod  qil gan.
* Ilk o‘rta asrlarda yurtimizda sug‘d, xorazm, toxar 
va turkiy run (ko‘kturk) yozuvlari mavjud bo‘lgan.
Sug‘d yozuvi

---

24
Manbalarda ta’rif etilishicha, Toxariston aholisi budda 
diniga e’tiqod qilgan. Toxa riston Markaziy Osiyoda 
budda
 va 
moniylik
 dinlarini tarqalishi va rivojida muhim ahamiyat kasb 
etgan. O‘rta Osiyo xalqlarining mafkuraviy hayotida 
moniy 
dini 
ham keng yoyilgan edi. Moniy dini ta’limoti bo‘yicha 
olamning ibtidosi ikki qarama-qarshi yaratuvchi – 
yorug‘lik 
va 
ezgulik 
ham da 
zulmat 
va 
yovuzlik
dan  ibo ratdir. 
Ibo dat
, 
ro‘za
, 
sadaqa 
moniy  dini ning 
arkoni
 hisoblangan. Sa mar qand vilo-
yati ning 
Urgut  tu mani 
Sug‘ddagina emas, balki butun O‘r ta 
Osiyoda 
nasroniylik 
markazlaridan  bo‘l gan. 
Turk xoqonligining chorvador aholisi qadimdan 
shomoniylik 
diniga sig‘inib kelgan. Bu din jon va ruhlarga, ota-bobolar 
ruhiga sig‘inish e’tiqodini tarbiyalagan. Qadimgi turklar o‘z 
dinini