O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

Umar ibn Abdulaziz
(717–719) murakkab vaziyatni 
hisobga olib, bo‘ysundirilgan yerli xalqlar bilan kelishish siyo-
satini amalga oshirishga majbur bo‘ldi. U 
yangi yerlarni bundan 
buyon zabt etishni to‘xtatish
hamda 
moliyaviy islohot
o‘tkazish 
to‘g‘risida farmon berdi.
Bunga binoan musulmon arablar bilan bir qatorda islomni 
yangi qabul qilgan mahalliy xalqlardan 
xiroj
va 
jiz’ya
soliqla-
rini olish bekor qilindi. Biroq Movarounnahr zodagonlarining 
ko‘pchiligi o‘zini haqiqiy musulmon deb hisoblab, soliq to‘lamay 
qo‘yadi. So‘ngra xalifalik ma’muriyati bir yo‘la hammadan 
jiz’ya
olish haqida buyruq beradi. Natijada Movarounnahrda yoppasiga 
islomdan chiqish va eski dinlarga qaytish boshlanadi. Buning 
oqibatida mahalliy mulkdorlar bilan arab ma’muriyati o‘rtasida 
ziddiyat keskinlashib, butun mamlakatda bosqinchilarga qarshi 
xalq qo‘zg‘olonlari ko‘tariladi.
Bunday qo‘zg‘olonlardan biri 
720-yil
da 
Sug‘dda boshlandi. Qo‘zg‘olonga 
Sug‘d 
ixshidi