O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

1395-yilning 15-apreli
da Shimoliy 
Kavkazda 
Tarak
(Terek) daryosi bo‘yida sodir bo‘ldi. Shiddatli 
muhoraba (to‘qnashuv, jang) uch kun davom etdi. Bu safar Amir 
Temur qo‘shini dushmanga qarshi otdan tushib, uni kamondan 
o‘qqa tutish usulini qo‘lladi. O‘q va qilich zarbiga chiday ol-
magan To‘xtamish qo‘shinining safi buzilib, orqaga chekindi va 
tarqalib ketdi. To‘xtamishxon sanoqligina askari bilan qochib 
Mamlakat
xavfsizligi yo‘lida
Amir Temur va 
To‘xtamish

---

116
changalzorga kirdi va ta’qib etib kelayotgan askarlardan bekindi. 
Rusiya tarixchilari B. D. Grekov va A. Y. Yakubovskiylarning 
ta’kidlashicha, Amir Temurning To‘xtamish ustidan qozongan 
g‘alabasi faqat O‘rta Osiyo uchun emas, balki butun Sharqiy 
Yevropa, shuningdek, Rus knyazliklarining birlashishlari uchun 
ham buyuk ahamiyat kasb etgan edi.
Amir Temur o‘z saltanatining janubiy 
chegaralarini mustahkamlash va kengay- 
tirish maqsadida eron, Ozarbayjon, Iroq, 
Shom (Suriya) ustiga uch marta askar tortadi. Bu yurishlar
tarixda 
uch yillik, besh yillik 
va
yetti yillik urushlar
deb nom 
olgan. 
Uch yillik 
(1386–1388) harbiy yurishlar natijasida eron 
(Fors), Janubiy Ozarbayjon, Iroqning shimoliy qismi, Gurjis-
ton va Armanistondagi (Van ko‘li atrofidagi) yerlar egallanadi. 
Amir Temur o‘z ixtiyori bilan taslim bo‘lib, moli omon to‘lagan
shaharlarga tegmagan, qo‘shinlarni bunday shaharlarga kiritma-
gan.
erondagi 
muzaffariylar, jaloyiriylar
sulolasi vakillarining 
ayirmachilik harakatlari, Mozandaron, Janubiy eronda ko‘ta- 
rilgan qo‘zg‘olonlar Amir Temurning eronga yana yurish
qilishiga olib keldi. Bu 
besh yillik
(1392–1396) urush davomi-
da G‘arbiy eron, Iroqi Ajam va Kavkaz egallanadi.