O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

1210-yil
da Talos vodiysida 
Mustaqillik uchun 
kurash
Xorazmshohlar 
davlatining tashkil 
topishi
Davlat hududining 
kengayishi

---

69
XORAZMSHOHLAR DAVLATI
Bag‘dod
Hamadon
Ray
Nishopur
Hirot
G‘azna
Nisa
Marv
Balx
1206
Samarqand
Buxoro
Jand
O‘tror
Urganch
Yangikent Sig‘noq
Saksin
Bulg
‘or
Nijniy
Novgorod
Vladimir
Moskva
Tabriz
RUS
KNYAZLIKLARI
BULG‘ORLAR
Q I P C H O Q L A R
POLOVESLAR
O‘G‘UZLAR
QANG
‘LILAR
Q
O
R
A
X
I
T
O
Y
L
A
R
G‘URIY MAMLUKLAR
FORS
ARAB
QABILALARI
ABBOSIYLAR
XALIFALIGI
OZARBAYJON
GURJISTON
G‘URIYLARNING
SOBIQ
MULKLARI
(1206-yilgacha)
MAKRON
KIRMON
1206
MOVAROUNNAHR
SEISTON
Muhammad
Muhammad
1216
Muhammad
Jaloliddin
Takash
1187
1152
1210
1212
1215
1193
1165
XUROSON
1194
1217
1194
Qutbiddin Muhammad I
davridaXorazm hududlari
Otsiz davrida(1127–1156)
qo‘shib olingan yerlar
El Arslon davrida
(1156–1172) qo‘shib
olingan hududlar
Takash davrida (1172–1200)
qo‘shib olingan hududlar
Muhammad Xorazmshoh
davrida (1200–1220) qo‘shib
olingan yerlar
Xorazmshohlarning harbiy
yurishlari
Masshtab: 0
300 km

---

70
qoraxitoylar mag‘lubiyatga uchraydi. Yettisuvgacha bo‘lgan yer-
lar Xorazmshohlar davlati tasarrufiga o‘tadi.
XIII asr boshi
da Xorazm juda keng maydonni egallagan
buyuk davlatga aylangan edi. Uning shimoli g‘arbiy va g‘arbiy 
chegarasi Orol va Kaspiy dengizi sohillaridan janubi g‘arbda 
Iroqqa qadar borar edi. Janubi sharqiy hududlari G‘azna vi- 
loyatidan, shimoli sharqiy chegarasi esa Yettisuv va Dashti
Qipchoqdan o‘tar edi.
Sharqdagi bu ulkan davlatning poytaxti 
Urganch
shahri 
edi. Hukmdor Muhammad Xorazmshoh esa 
«Iskandari soniy»
deb ulug‘langan. Uning saroyida 27 hukmdor va ularning vakil-
lari doimo itoatda bo‘lgan.
Mamlakat qoraxitoylar zulmidan qutul-
gan bo‘lsa-da, mehnatkash aholining
ahvoli yengillashmadi. Aksincha, xorazmshohlarning harbiy
yurishlari, soliq siyosatidagi beboshlik, amir va ma’murlarning 
jabr-u zulmi mamlakat fuqarolarining moddiy ahvolini g‘oyat 
og‘irlashtirdi, xalq xo‘jaligini yanada zaiflashtirdi. Bu, shub-
hasiz, shahar va qishloq aholisining Xorazmshohga qarshi
noroziligini oshirdi. Natijada,