O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

3. 
Ma’naviy hayotda Islom dinining ahamiyati nimada deb o‘y-
laysiz?
4. 
Tasavvuf qanday ta’limot?
5. 
Yassaviya tariqati asosida qanday qarash ustunlik qiladi?
6. 
Kubroviya tariqatidagi vatanparvarlik g‘oyalarini ta’riflang. 
7. 
Naqshbandiya tariqati insonlarni nimaga da’vat etadi?
30-§. ME’MORCHILIK, SAN’AT VA MUSIQA
Tayanch tushunchalar: me’morchilik, san’at, naqqoshlik, o‘yma-
korlik, xattotlik, shashmaqom.
Me’morchilik.
 
O‘rta asr jamiyatining ijtimoiy-siyo siy tu-
zu 
mi va Islom dini mafkurasi madaniy hayotning bu soha-
siga ham kuchli ta’sir qildi. 
Samarqand, Buxoro, Ur ganch, 
Termiz, O‘zgan 
va 
Marv 
kabi shaharlarda bu davrda ko‘plab 
saroy, masjid, madrasa, mi 
nora, maq 
bara, tim va kar 
von-
saroylar qu 
ri 
ldi. Buxoro shahridagi 
Ismoil Somo niy 
maq-
barasi, 
Namozgoh 
mas jidi, 
Minorai Kalon 
hamda 
Vob kent 
va 
Jarqo‘rg‘ondagi mino ra lar 
va ko‘pgina boshqa bino lar o‘sha 
davr me’morchiligining na mu nalaridandir. Bu yodgorliklar 
o‘zi ga xos me’morchilikning rivoj top gan ligidan dalolat beradi.
Bu davrda yo‘nilgan tosh, pishiq g‘isht va suvga chidamli 
qurilish qorishmalaridan turli xil suv inshoot lari: suv omborlari – 
bandlar, ko‘p riklar, sardobalar va korizlar barpo etiladi. Bunday 

---

107
inshoot larning 
o‘lchamlari 
mate matika 
nuqtayi nazaridan g‘oyat puxta ishlangan. 
Masalan, 
X asrd
a Nurota tizmalaridagi Pas-
tog‘ darasi to‘silib barpo etilgan 
Xonban di 
nomli suv omboriga 1,5 mln metr kub suv 
to‘plangan. To‘g‘on granit toshi va suvga 
chidamli qurilish qorishmasidan qurilgan. 
Bu suv om borini qurishda suvning vertikal 
va gorizontal bosim kuchi va bu hu 
dud-
larda tez-tez sodir bo‘ladigan zil zilalarning 
silkinish kuchlarini ham hisobga olganlar. 
Bu, shubhasiz,